Ж. Сахиевтің «Кеңес көшпенділері» атты сериялы ОҚЫЛЫМ АЙТЫЛЫМ
5-тапсырма. Мәтінді оқы. Түсінгеніңді мазмұндап айт.
Олар Жерге қайтуға асықты. Бейтаныс ғаламшарда болған уақыт та ізін бер-
мей өте шыққан. Жұлдызаралық сапардың бір ерекшілігі де уақыттың осындай
санаулылығында. Әйтпесе мына көз алдарындағы ғажайып әлемді ешқайсысы
да қиып тастап кетпес еді. Әлі де жүре бермек. Бірақ «уақыт» деген бәрінен де
қатаң. Мына ғаламшардың бетін көмкеріп жатқан сан түрлі хош иісті гүлдер
мен өсімдіктердің нәзіктігіндей емес. Бір ғана өсімдіктің өзі талай тағдырды
шешеді. Сондықтан да ойлануға тура келген.
Кеме басшысы
Мерген Тұрлығазыұлы жан-жағын жіті бақылап ілгер
бастап келеді. Айнала
қалың шөп, самсаған неше түрлі гүлдер. «Тек қана
өсімдік пен гүлдерден тұратын мұндай да ғаламшар болады екен-ау!» — деп
таңданған еді Мерген алғашында. Бірақ ғаламшар тіршілігіне бірте-бірте на:
үйрене бастаған кезде осы өсімдік пен гүлдер әлемінің де өзінше бір бөле
тіршілік кешіп жатқан біртұтас елдей екеніне көз жеткізе бастаған.
ғылыми-фантастикалық романынд"
составить вопросы по предложению
Жарқ еткіздім бөлмені,
Шоқтан қолым күймеді.
(Электр шамы)
Темір қайшы – қос қайшы,
Шығыршықсыз бос қайшы.
Еңбеккерге дос қайшы,
Еріншекке қас қайшы.
Өтпейді бір бос күні,
Ол? –
(Сағаттың қос тілі)
Сары қозы, көк қозы,
Қарындары тоқ қозы.
Күздігүні көп қозы,
Қыстыгүні жоқ қозы.
(Қауын-қарбыз)
Темір аяқты,
Ағаш таяқты.
(Циркуль мен қарындаш)
Қалқиған ұзын құлағы,
Елеңдеп қорқып тұрады.
(Қоян)
Күші десең, күші бар.
Тісі десең, тісі бар.
Торуылдап ауылды,
Түнде жортар ісі бар.
(Қасқыр)
Үлп-үлп етіп тымағы,
Желп-желп етіп құлағы,
Суды кешіп тұрады.
(Құрақ)
Жасыл ине киімім,
Жайлаймын тау биігін.
Жаңа жылды тойласаң.
Төріңдемін үйіңнің.
(Шырша)
Бұлбұл гүлзарын сүйеді,
Адал адам Отанын сүйеді.
Жауда қалған бұлбұлдан Отанға кайтқан ит артық.
Отан елдің анасы,
Ел ердің анасы.
Отан қадіріне жетпеген өз қадіріне жетпейді.
Отан оттан да ыстық,
жалыны бар шоқтан да ыстық.
өнер алды қызыл тіл
Өнерлі өрде озар,
Өнерсіз жігіт жер соғар.
Өнерлі өрге жүзер.
Ақыл көпке жеткізер,
Өнер көкке жеткізер.
Өнерліге өлім жоқ.
Өнерлінің қолы алтын,
Өлеңшінің сөз алтын.
Білетінің бір тоғыз,
Білмейтінің тоқсан тоғыз
.Білмесең үндеме,
Білгенді күндеме.
Білім гауһар, бағасы жоқ.
Надандық кесел, дауасы жоқ.
Киіміне қарап қарсы алады,
Біліміне қарап шығарып салады.
Күш - білімде, білім - кітапта.
Қына тасқа бітеді,
Білім басқа бітеді.