Туған жердің қадірін әр адам әрқалай түсінетін шығар. Ал мен үшін Туған жер қадірі дүниедегі ең ұлы деген нәрсемен пара-пар.Менің туып өскен жерім Қарағанды. Барлық керемет кездерім менің әлпештеген анам, аялап өсірген әкем, туған-туысым, аға-әпкелерім, мені білім жолына жетелеген ұстаздарым, сол білімге ұмтылу жолындағы тай-құлындай тебіскен жора-жолдастарым дүниеге келген жер. Бүгінгі таңда Қарағанды шаhары ең ірі қалалардың бірі болып саналады. Себебі, жерінің көлемі жағынан да, жер қойнауындағы қазынасы жағынан да алғашқы орындарды иемденеді.Қарағанды облысы Сарыарқаның оңтүстік жарты бөлігінде орналасқан. Қиыр батысын Торғай қолатының шығысы мен Тұран ойпатының солтүстік-шығысы, солтүстігін Теңіз – Қорғалжын ойысы, Есіл жазығы, Ерейментау, Қызылтау және басқа ұсақ таулар, шығысында Ащысу, Дағанделі өзендерінің аңғары, оңтүстігін Бетпақдала сазды шөлі мен Балқаш көлі алып жатыр. Бедері негізінен ұсақ шоқылы, төбелі-белесті болып келеді. Олардың арасында ерте кездегі өте биік қатпарлы таулардың жұрнақтары – гранитті тау массивтері көптеп кездеседі. Мұндай аласа тауларды тауаралық кең жазықтар, өзен аңғарлары, көл ойыстары бөліп тұрады. Облыстың батыс бөлігін Ұлытау (1131 м), Арғанаты, Желдіадыр, т.б. таулар, ұсақ, орташа Абсолюттік биіктігі 300 – 500 м Сарысу төбелі-белесті жазығы алып жатыр. Қарағанды облысының шығысын көтеріңкі келген Балқаш – Ертіс суайрығын құрайтын таулар тізбегі – Қарқаралы (Жиренсақал тауы, 1403 м), Кент тауы (1469 м), Қу (1356 м), Қарақуыс тауы (1342 м), Қызылтас тауы (Қушоқы, 1283 м), Қызыларай тауы (Ақсораң, 1565 м, Сарыарқаның ең биік нүктесі), Кешубай (Сарыобалы, 1320 м), Қоңыртемірші тауы (Қарасораң, 1368 м), т.б. көптеген таулар алып жатыр. Шығыс бөлігі өзінің биіктігімен (орташа Абсолюттік биіктігі 500 – 1000 м) және жер бетінің қатты тілімденгендігімен ерекшеленеді. Облыстың бұл бөлігі солтүстіктен оңтүстікке қарай бірте-бірте аласарады. Үлкенді-кішілі ойыс пен қазаншұңқырлар бір-бірімен алмасып жатады. Аласа тау массивтерінің салыстырмалы биікт. 500 – 600 м, бұлардың арасында белесті қырат немесе көптеген шашыранды ұсақ шоқылар, дөңесті бұйраттар, адырлар кездеседі. Облыстың солтүстігінде Ерейментаудың оңтүстік сілемдері – Ақдің (899 м), Нияз (833 м), Айыртау (814 м), Желтау, т.б. таулар, Қарасор көлінің ойысы бар. Облыстың оңтүстік-батысы мен оңтүстігінде Арал маңы Қарақұмы, Мойынқұм, Жетіқоңыр, Қарақойын, Сарықұм сияқты құм массивтері жайғасқан. Сонымен қатар, бұл қала - елімізге еңбегі сіңген көптеген ірі тұлғаларымыздың, ақын-жазушыларымыз бен әншілеріміздің туған өлкесі.Менде өскенде осы аға-апкелеріміздей ұлы тұлға болатыныма сенемін.
1. Бөлменің, керуеттің, шаштың, қаламның, ауылдың.
2. Гүлнардың, Әрсеннің, Абайдың, Виктордың,Бибігүлдің.
3. Бұл Жанардың мектебі- Жанардың. Даниярдың досы алтыншы сыныпта оқиды-Даниярдың. Оқушының дәптері столдың үстінде жатыр.-оқушының. Кілемнің түсі ашық-кілемнің. Кәрімнің добы үлкен-Кәрімнің. Әлияның бөлмесі таза.-Әлияның. Әпкемнің қызы диванда ұйықтайды-әпкемнің. Мектептің кітапханасы ашық-мектептің. Бұл Азаматтың кітабы-Азаматтың. Бөлменің терезелері үлкен-бөлменің. Тақтаның түсі қара-тақтаның.
Барыс септік
1. Журналға, далаға, саған, суға, кітапға, қалаға, дүкенге, мектепке, анаға, ауылға, үстелге.
2. Омскіге, ауылға, қалаға, қызға, борға, досқа, көлге, оқулыққа, орындыққа, Айжанға, суға.
3. Саған Әсет келіп тұр-саған. Ол оқулыққа келіп тұр-оқулыққа. Біз сендерге бара жатырмыз-сендерге. Оларға сурет көрсет. Самат үйге хат жазды-үйге. Базарға бар-базарға. Киноға барма-киноға. Жиналысқа бар-жиналысқа.
Табыс септік
1. Баланы, дәрігерді, базарды, дүкенді, билетті, жолды, тамақты, кітапты, суретті, көшені.
2. Кітапты, дәптерді, сабақты, Асанды, еденді, досыңды, хатты, екіні, тапсырманы, мұғалімді, үйлерді, аңды, сені.
3. Мен бұл фильмді көрдім-фильмді. Мен сабақты оқыдым-сабақты. Аңшы қоянды ұстады-қоянды. Сәуле сорпаны пісірді-сорпаны. Мен сенің хатыңды алған жоқпын-хатыңды. Біз поезды күттік-поезды. Қағазды столдың үстіне қойдым-столдың. Мен есікті аштым-есікті.
Жатыс септік
1. Дәптерде, қағазда, Асанда, қызда, үстелде, әжеде, сәрсенбіде, әкеде, үйде, көршіде, тәрелкеде, анада, егізде, клубта, керуетте, еденде, сөреде.
2. Оқулық Асанда-Асанда. Дәптерлер менде-менде. Мектеп орталықта- орталықта. Әжем қалада. Ол Астанада. Гүл үстелде. Көшеде қараңғы. Кезекте адам көп. Асанда дәптер жоқ.
3. Орындықа, қатарда, сыныпта, мұғалімде, дәптерде, жексенбіде, Сарада, әкемде, үстелде.
Шығыс септік
1. Дәрігерден, қағаздан, майдан, Әлиядан, Алматыдан, көкөністен, қанттан, еттен, досымнан.
2. Балалар мектептен келеді-мектептен. Үйді ағаштан жасайды-ағаштан. Мен досымнан келе жатырмын-досымнан. Мұғалімнен сұра-мұғалімнен. Ол оқулықтарды кітапханадан әкеле жатыр-кітапханадан. Ол үйден шықты-үйден. Гүлді Мараттан ал-Мараттан. Сақина күмістен жасалған-күмістен. Олар қонақтан қайтты-қонақтан.
3. Мектептен, бастықтан, матадан, қаладан, дүкеннен, театрдан, базардан, ағаштан, еттен.
Көмектес септік
1. Жұмыспен, орамалмен, кісімен, сабынмен, жолмен, сізбен, автобуспен, мұғаліммен, кеспемен, доспен
2. Мұғаліммен бірге, досыммен, қонақтармен, ағаммен, менімен, Кәріммен, мұғаліммен, әкеммен, достарыммен, қызбен, ініммен.
3. Досыммен, балтамен, қасықпен, пышақпен, трактормен, қайықпен, атпен, балтамен, мұғаліммен, пойызбен,
Туған жердің қадірін әр адам әрқалай түсінетін шығар. Ал мен үшін Туған жер қадірі дүниедегі ең ұлы деген нәрсемен пара-пар.Менің туып өскен жерім Қарағанды. Барлық керемет кездерім менің әлпештеген анам, аялап өсірген әкем, туған-туысым, аға-әпкелерім, мені білім жолына жетелеген ұстаздарым, сол білімге ұмтылу жолындағы тай-құлындай тебіскен жора-жолдастарым дүниеге келген жер. Бүгінгі таңда Қарағанды шаhары ең ірі қалалардың бірі болып саналады. Себебі, жерінің көлемі жағынан да, жер қойнауындағы қазынасы жағынан да алғашқы орындарды иемденеді.Қарағанды облысы Сарыарқаның оңтүстік жарты бөлігінде орналасқан. Қиыр батысын Торғай қолатының шығысы мен Тұран ойпатының солтүстік-шығысы, солтүстігін Теңіз – Қорғалжын ойысы, Есіл жазығы, Ерейментау, Қызылтау және басқа ұсақ таулар, шығысында Ащысу, Дағанделі өзендерінің аңғары, оңтүстігін Бетпақдала сазды шөлі мен Балқаш көлі алып жатыр. Бедері негізінен ұсақ шоқылы, төбелі-белесті болып келеді. Олардың арасында ерте кездегі өте биік қатпарлы таулардың жұрнақтары – гранитті тау массивтері көптеп кездеседі. Мұндай аласа тауларды тауаралық кең жазықтар, өзен аңғарлары, көл ойыстары бөліп тұрады. Облыстың батыс бөлігін Ұлытау (1131 м), Арғанаты, Желдіадыр, т.б. таулар, ұсақ, орташа Абсолюттік биіктігі 300 – 500 м Сарысу төбелі-белесті жазығы алып жатыр. Қарағанды облысының шығысын көтеріңкі келген Балқаш – Ертіс суайрығын құрайтын таулар тізбегі – Қарқаралы (Жиренсақал тауы, 1403 м), Кент тауы (1469 м), Қу (1356 м), Қарақуыс тауы (1342 м), Қызылтас тауы (Қушоқы, 1283 м), Қызыларай тауы (Ақсораң, 1565 м, Сарыарқаның ең биік нүктесі), Кешубай (Сарыобалы, 1320 м), Қоңыртемірші тауы (Қарасораң, 1368 м), т.б. көптеген таулар алып жатыр. Шығыс бөлігі өзінің биіктігімен (орташа Абсолюттік биіктігі 500 – 1000 м) және жер бетінің қатты тілімденгендігімен ерекшеленеді. Облыстың бұл бөлігі солтүстіктен оңтүстікке қарай бірте-бірте аласарады. Үлкенді-кішілі ойыс пен қазаншұңқырлар бір-бірімен алмасып жатады. Аласа тау массивтерінің салыстырмалы биікт. 500 – 600 м, бұлардың арасында белесті қырат немесе көптеген шашыранды ұсақ шоқылар, дөңесті бұйраттар, адырлар кездеседі. Облыстың солтүстігінде Ерейментаудың оңтүстік сілемдері – Ақдің (899 м), Нияз (833 м), Айыртау (814 м), Желтау, т.б. таулар, Қарасор көлінің ойысы бар. Облыстың оңтүстік-батысы мен оңтүстігінде Арал маңы Қарақұмы, Мойынқұм, Жетіқоңыр, Қарақойын, Сарықұм сияқты құм массивтері жайғасқан. Сонымен қатар, бұл қала - елімізге еңбегі сіңген көптеген ірі тұлғаларымыздың, ақын-жазушыларымыз бен әншілеріміздің туған өлкесі.Менде өскенде осы аға-апкелеріміздей ұлы тұлға болатыныма сенемін.