Жаттығу 2
1. Солтүстік-батысқа қарай 400 м, содан кейін шығысқа қарай 500 м және
тағы да солтүстікке қарай 300 м жүріп өткен туристер тобының орын
ауыстыруының бағыты мен модулін геометриялық әдіспен анықтаңдар.
2. Саяхатшы h = 10 м биіктікке жерге 30° бұрыш жасай көтеріледі,
содан кейін осы биіктіктен жерге 60° бұрыш жасай төмен түсті
(19-сурет). Туристің жүрген жолы мен орын ауыстыруының модулі
неге тең? Жауабын ХБЖ-да беріңдер және бүтін санға дейін дөңге-
лектеңдер.
3. Көкжиекке 60° бұрыш жасай лақтырылған дененің бастапқы жылдам-
дығын құраушыларға жіктеңдер (20-сурет). Дененің бастапқы жылдам-
дығын 10 м/с деп алып, құраушылардың сандық мәндерін анықтаңдар.
у.
h
60°
30°
С
19-сурет. 2-жаттығудың
(үй тапсырмасы) 2-есебіне арналған сурет
0
20-сурет. 2-жаттығудың
(үй тапсырмасы) 3-есебіне арналған сурет
Айша бибі кесенесі.
Айша бибі кесенесі — ХІ-XII ғасырлардағы сәулет өнерінің көрнекті ескерткіші. Жамбыл облысы Жамбыл ауданында Айша бибі ауылында орналасқан. Сырты керамикалық плиталармен қаланып, ойып жасалған өрнектің сән-салтанаты мен сан түрлілігі жағынан Қазақстандағы басқа мемориалдық-дәстүрлік ескерткіштер ішінде оған тең келетіні жоқ. Ескерткішті қалаған кірпіштердің әртүрлілігінің өзі таң қалдырады. Оның алғашқы қалпы біздің уақытымызға дейін тек батыс қабырғасында сақталған.
Тараз қаласынан 18 км қашықтықта басқа да діни ескерткіш орналасқан. (XI- XIIғғ.) Қазіргі кезде ол кесене ЮНЕСКО қатарына алынған. Кесене құрылысын 1897 жылы В.А. Каллаур, 1938 — 39 жылы А.Н. Бернштам бастаған КСРО ҒА Қазақ филиалының тарих және материалдық мәдениет экспедициясы, 1953 жылы Қазақстан ғылым академиясының экспедициясы зерттеген.
Мазар сырты ерекше қапталған, оны тек Бұхарадағы Исмаил Самани мазарымен ғана салыстыруға болады. Айша бибі кесенесі Орталық Азиядағы плита түрінде қапталған оюға толы толығымен кесілген терракотамен безендірілген. Кесене безендіруінде бай және әртүрлі геометриялық фигураларымен апталған.
Ескерткіш туристтерді тек қана ерекше сәулетімен ғана емес, сонымен қатар сұлу Айша бибі мен батыр Қарахан арасындағы шексіз махаббаты туралы аңыз да қызықтырады. Аңыз бойынша Айша өзінің ғашығы Қараханға бара жатқан жолында жыланның шаққанынан қайтыс болған. Айша бибі тарихтан белгілі Қараханның әйелі. Күмбезді сол Қарахан (Әулие ата) салдырған
Объяснение:
Дұрыс деп ойлаймын
Төрт түлік – мал: түйе, жылқы, қой, сиыр. Қазақ халқы осы төртеуін төрт түлік деп атаған.Халық төрт түліктің әрқайсысының сақтаушы иесі бар деп ұғынып, оларды ойсылқара, қамбар ата, шопан ата, зеңгі баба деп атаған. Төрт түлікті кейде жұп (аша, айыр) тұяқ, тақ (тік) тұяқ деп те атайды. Қазақ төрт түліктің ішінде түйе малын байлық ретінде де, көлік ретінде де, азық ретінде де қатты қастерлеген. “Нар жолында жүк қалмас” деген мәтел осының айғағы. “Ат – ердің қанаты”, “Мінсең – көлік, жесең – ет” деп жылқы малын да аса жоғары бағалаған. Сондай-ақ қой мен ешкі, сиыр малының да өзіне тән ерекше қасиеттері болатынын ұмытпаған.
Қазақ тар төрт түлікті ерекше қастерлейді.