ЖАЗЫЛЫМ 12:
-тапсырма.
Қою қаріппен жазылған зат есімдер мен етістіктерді жекеше тұлғада жаз.
Қасқыр: сендер, тиіндер неге әрқашан көңілдісіңдер? Әрқашан секіресіңдер,
ойнайсыңдар. Мен әрқашан ашуланамын.
Сонда тиін: Мен сенен қорқамын. Мені жіберші, – дейді.
Қасқыр тиінді жібереді. Тиін ағаштың басына шықты. Тиін бұтақтан бұтаққа қайта секірді.
Сосын тиін:
Қасқыр, сен залымсың. Сен бәрін қорқытасың. Сенен барлық аң қорқады. Ешкіммен
сөйлеспейсің. Сені ешкім жақсы көрмейді. Сондықтан әрқашан ашуланасың.
Біз, тиіндер, көңілдіміз. Біз залым емеспіз. Біз ешкімді қорқытпаймыз. Ешкімге
жамандық жасамаймыз, біз – мейірімдіміз.

В казахском языке глаголы образуются путем прибавления к основе разных частей речи глаголообразующих суффиксов. В казахском языке существует 4 типа залогов. Все формы образования нового глагола от глагола в основном сводятся к залоговым формам.Өздік етіс - Возвратные залогиВозвратный залог образуется при суффиксов: -н, -ын, -ін, а возвратно-средний залог русского языка образуется от переходных глаголов действительного залога посредством присоеди-нения суффиксов -ся, -сь. Например: жуын - мойся, таран - расчешись.Правило присоединения всех залоговых суффиксов подчиняется закону сингармонизма и прогрессивной ассимиляции.Ырықсыз етіс - Страдательный залогСтрадательный залог в казахском языке образуется при суффиксов: -л, -ыл, -іл. И в русском, и в казахском языках он указывает на то, что предмет подвергается действию другого предмета или лица. Например: Бір аптадан кейін жұмыс аяқталады. - Через неделю работа будет закончена. Хат ауылға жіберілді. - Письмо отправлено в аул. 

Өзгелік етіс - Понудительный залогПонудительный залог образуется при суффиксов -дыр, -дір, -тыр, -тір, -ғыз, -гіз, -қыз, -кіз. Этот залог отсутствует в русском языке. Он обозначает “заставить, понудить, попросить, позволить, совершить какое-либо действие или принять иную форму состояния” и образуется при суффиксов. Например: Біз оған өлең айт-қыздық. - Мы заставили его читать стихи. Мен көйлек сатып ал-ғыз-дым. - Я попросила себе купить платье. 

Ортақ етіс - Взаимный залогВзаимный залог - переводится как “совместно, одновременно с кем-то делать что-то” или “одновременно с кем-либо находиться в определенном состоянии”. Он образуется при суффиксов -с, -ыс, -іс. В русском языке подобный залог отсутствует, а взаимно-совместное значение выражается глаголами возвратно-среднего залога. Например: Мен досыммен құшақтастым. - Я обнялся с другом. Олар хат жазысты. - Они переписывались.

1. Заттың атын білдіретін сөз табы зат есім деп аталады. Сұрақтары: Кім? Не? Кімдер? Нелер? Мысал: Айзере, мектеп

2. Заттың сынын, түр-түсін, сапасын білдіретін сөз табы сын есім деп аталады. Сұрақтары: қандай? Қай? Мысал: сары, үлкен, сапалы

3. Заттың санын, ретін білдіретін сөз табы есім деп аталады. Сұрақтары: Қанша? Неше? Нешеу? Нешінші? Мысал: бір, екінші, үшеу, алтыдан бес

4. Есімдіктер - заттың атын, сынын, санын,олардың аттарын білдірмейтін, бірақ солардың (зат есім, сын есім, сан есімдердің) орнына жұмсалатын сөз табы.

Мысал: менің, өзім

5. Заттың қимылын, іс-әрекетін білдіретін сөз табы етістік деп аталады. Сұрақтары: Не істеді? Не қылды? Қайтті? Мысал: ойнады, жүрді, оқыды

6. Өзгеріс

Ө - д/ты, жіңішке, ашық, еріндік

З - д/сыз, ұяң

Г - д/сыз, ұяң

Е - д/ты, жіңішке, ашық, езулік

Р - д/сыз, үнді

І - д/ты, жіңішке, қысаң, езулік

С - д/сыз, қатаң

Үнемдеу

Ү - д/ты, жіңішке, ашық, еріндік

Н - д/сыз, үнді

Е -

М - д/сыз, үнді

Д - д/сыз, ұяң

Е -

У - д/сыз, үнді

Септеу: теңіз, сәулетші

А.с.: теңіз, сәулетші

І.с.: теңіздің, сәулетшінің

Б.с.: теңізге, сәулетшіге

Т.с.: теңізді, сәулетшіні

Ж.с.: теңізде, сәулетшіде

Ш.с.: теңізден, сәулетшіден

К.с.: теңізбен, сәулетшімен

Ертең оқушы мектепке барады.

Барады - баяндауыш

Оқушы - бастауыш

Мектепке, ертең - пысықтауыш

Балалар, кемелер, ауылдар, гүлдер, қораптар, кірпіштер

Объяснение: