ЖАЗЫЛЫМ 14-тапсырма. «Шығу парағын» төмендегі сұрақтар бойын- ша толтыр. 1. Сабақта не үйрендің? 2. Сабақ мазмұнынан қандай жаңа мәлімет алдың? 3. Аспан денелерінің сырын түсіндің бе? 4. Сан есімнің қандай мағыналық топтарын білесің?
1.Абай - қазақ елінің мақтанышы , қазақы келбетін танытатын ірі тұлғасы - деді мұғалім
2.Мал жұтайды, өнер жұтамайды», – деген Абай
3.Түнімен осы суретті қалайда бітіруім керек», – деп ойлады қарт суретші.
4.Енді осымен тоқталайық! – деді, (М.Әуезов).
5. Мына жол сіздің ауылға, мына жол біздің ауылға апарады, - деді Санжар қалжыңдап.
Төл сөз - сөйлеушінің біреудің сөзін бұлжытпай, еш өзгеріс жасамай , үтір нүктесіне дейін сол күйінде қолдануы .
Төлеу сөз -
1. Мен бұдан артық қуаныш бар демеймін, - деді қатты толқығанын жасырмаған Жазира. Жазира қатты толқып тұрып, бұдан артық қуаныш бар деп білмейтіндігін жеткізді.
2.Олар бұл жағдай ышынба не өтірік пе екенін жеткізді .
3.Ұстазымыз Абайдың ұлы ақын екендігін туралы жеткізді .
4.Әлі бұл өңірде көктің шабан тебіндеп келе жатқанын, қыс ызғарының әлі түгел айығып болмағанын әңгіме қып отырды.
5.Елеусіз көлдің не себепті Қызылкен атанғанын сұрады .
Төлеу сөз- көркем шығармада кейіпкердің сөзін айтылған қалпын сақтамай, тек мағынасын ғана жеткізетін сөздер.
Төл сөз -
1.Абай - қазақ елінің мақтанышы , қазақы келбетін танытатын ірі тұлғасы - деді мұғалім
2.Мал жұтайды, өнер жұтамайды», – деген Абай
3.Түнімен осы суретті қалайда бітіруім керек», – деп ойлады қарт суретші.
4.Енді осымен тоқталайық! – деді, (М.Әуезов).
5. Мына жол сіздің ауылға, мына жол біздің ауылға апарады, - деді Санжар қалжыңдап.
Төл сөз - сөйлеушінің біреудің сөзін бұлжытпай, еш өзгеріс жасамай , үтір нүктесіне дейін сол күйінде қолдануы .
Төлеу сөз -
1. Мен бұдан артық қуаныш бар демеймін, - деді қатты толқығанын жасырмаған Жазира. Жазира қатты толқып тұрып, бұдан артық қуаныш бар деп білмейтіндігін жеткізді.
2.Олар бұл жағдай ышынба не өтірік пе екенін жеткізді .
3.Ұстазымыз Абайдың ұлы ақын екендігін туралы жеткізді .
4.Әлі бұл өңірде көктің шабан тебіндеп келе жатқанын, қыс ызғарының әлі түгел айығып болмағанын әңгіме қып отырды.
5.Елеусіз көлдің не себепті Қызылкен атанғанын сұрады .
Төлеу сөз- көркем шығармада кейіпкердің сөзін айтылған қалпын сақтамай, тек мағынасын ғана жеткізетін сөздер.
ответ:(Ш.А.) Оң бұрышта радиоприемник, сол жақта малдас құрып
отырған құндыз бөрікті біреудің қара мәрмәрдан шабылған кішкене
статуэткасы қойылған. (С.Ш.) Осы жалған дүниеден, Шешен де өткен
не бұлбұл, Көсем де өткен не дүлдүл. (А.Қ.) Өнер алды – қызыл тіл,
Тілде жүйрік – ол дүлдүл. (Ж.Ж.) Қазақ жұмыскерлерінің неден
кешіккендерін біле алмай дүдәмал болып отырғанда Байшегір келді.
(Ғ.М.) Ардақ бәйек болып кішірейген кінәсіз жігіттің сағын қалай
сындырар?! (Ғ.М.) Әрине, бұл жерге даусы естілмеген соң не айтып,
не қойып бара жатқаны өзгеге беймағлұм болғанымен, бала бәрін
біліп отыр. (Ш.А.) Шынында, Қодар мен Қамқаның осы сорына
себепкер болған да дәл осы Жетпіс пен соның ағасы даукес, бәлеқор
Жексен. (М.Ә.) Бала осы сәтте өзін мүлде бір қорғансыз, бейшара,
көзге ілінбес мүсәпір сезінді. (Ш.А.) Жаңа ғана көрінген автолавка
осылардың бәрінен қол үзіп, тұра жүгіруге мәжбүр етті. (Ш.А.)
Соққыдан әлі есін жиып болмаған әкем байғұс жиі тоқтайды. (С.Ш.)
Қол шананың жібі аш болсын, тоқ болсын бір мойымайтын, бір қабақ
шытпайтын өгей шешеме, дүлдүл шешеме қайта-қайта ауысып
барады да ұзағырақ тоқырап қалады. (С.Ш.) Қуандықтың екі көзіОбъяснение: