ЖАЗЫЛЫМ 5-тапсырма. «Дербес пікір жазу» тәсілін қолданып, мәтін мазмұны бо- йынша пікірлеріңді жаз (уақыт мөлшері: 7-8 минут). 1. Өзіндік пікір (идея) - бір сөйлем. 2. Дәлел – екі сөйлеммен келтіру керек. 3. Өз пікірін дәлелдейтін мысал - екі сөйлем. 4. Өз пікіріне қарсы пікір – бір сөйлем. 5. Қарсы дәлелді жоққа шығаратын мысал – екі сөйлемнен тұру ерек. 6. Қорытынды – екі сөйлемнен тұрады көмектесіңдерш
Жаз басталмай жатып, күн қағып сарғая бастаған селеуі мен жусаны әлдебір зар күйін шертіп тұрғандай. Дендердің қыраты мен ойы дамылсыз алмасып, діңкеңді қатыратын қара жолымен осылай қарай сапар шеккенде, кеудеңді алапат сағыныш, әлде толғаныс билейді. Сол мазасыз хәлің айдалада дулығадай шаншылған батыр мазарын көргенде тіпті үдейді. Т.Әлімқұловтың әңгімесінде «Баяғыда Батый хан қалың әскерімен қарт Дендердің үстінен жостырып өткенде, осы Қараойдағы елді көрмей қалыпты» дегенге ұқсас жолдар бар. Рас шығар. Қыр үстіндегі адамға Қараой оңайлықпен байқатпайды. Бұл жердің жан баспаған шөбі де біразға дейін жасыл бояуын жоғалтпай, көкорай боп тұрғаны. Әйтпесе, қыр сарғайып кеткелі қашан…
Т ы л с ы м д ү н и е н і ң заңдылығына сенсек, қасиетті Жер-ана арада қанша заман өтсе де, уақыттың табын сақтайды екен. Сол мекенде аққан қан да, төккен жас та, шыңғырған үн де Жер-ананың көзінде, құлағында қалып қояды деседі. Рас шығар… Қараой осыдан жүз жетпіс үш жыл бұрынғы қанды қылмыстың ауыр салмағын әлі арқалап тұрғандай көрінеді. Жазушы Роллан Сейсенбаевтың «Бұл далаға сөйлеу үшін емес, тыңдау үшін келу керек екен» деген сөз бар еді. Шынында, үнемі мазасыз жел тілінде сөйлеп тұрған мынау Қараой «Мен көрдім, бәрін көрдім, бәріне көндім» деп бебеу қағады. Махамбет!.. Махамбет!.. Білмеймін, жел ме, сел ме?.. Жырда онымен бір тұлға теңдесер ме?..
Ә д і л е т с і з д ү н и е н і ң қабырғасын Махамбетше сөгер жан кездесер ме? – деп Фариза жырлағандай, ақынның өзі батыр, батырының өзі ақын біздің топырақтың арманда кеткен ерлерінің рухы әлі сөйлеп тұрғандай. Батыр мазарының басында Махамбет поэзиясы күндері сонау 1983 жылдан бері өтіп келеді. Осынау отыз бес жылға жуық уақыт ішінде қазақтың қасіретті киесі сіңген қастерлі мекенге кімдер ат басын бұрмады десеңізші… Көгөрім жастан сұңғыла кеуде абызына дейін қазақтың жақсысы мен жайсаңының тірлігінде азаптан өзге татпаған тәкаппар ақынның басына тәу етпегені жоқ.
2)Көрнектi тарихшы-этнограф Лев Гумилев: “Этнос дегенiмiз – жер бетiндегi белгiлi бiр тiршiлiк аймағы мен әлеуметтiк ортаның бiлiгiнде жатқан салт- дәстүрi, тұрмыс-тiршiлiгi, шаруашылық кәсiбi, мiнез-құлқы, тiлi мен мәдени мұрасы бiр халықтар тобы” деген анықтама бередi.Гумилевтің пайымынша, этнос - әлеуметтік емес, табиғи құбылыс.
3)Гумилев бойынша этностың маңызды ерекшеліктері болып, оның мүшелерінің өзара сәйкестігі саналады, олар өздерінің бірлігіне байланысты қалыптасқан , ортақ мінез-құлықтар стереотипін түйсінеді.
4)Пассионарлық басымдылыққа идеал үшін өзін құрбандыққа шалатын қуатты ерік күштің болуы, жігерлілік, әлемді өзгертуге деген ұмтылыс пен қабілет болуы керек. Осындай адамдарды Гумилев пассионарлар деп атаған.
Жаз басталмай жатып, күн қағып сарғая бастаған селеуі мен жусаны әлдебір зар күйін шертіп тұрғандай. Дендердің қыраты мен ойы дамылсыз алмасып, діңкеңді қатыратын қара жолымен осылай қарай сапар шеккенде, кеудеңді алапат сағыныш, әлде толғаныс билейді. Сол мазасыз хәлің айдалада дулығадай шаншылған батыр мазарын көргенде тіпті үдейді. Т.Әлімқұловтың әңгімесінде «Баяғыда Батый хан қалың әскерімен қарт Дендердің үстінен жостырып өткенде, осы Қараойдағы елді көрмей қалыпты» дегенге ұқсас жолдар бар. Рас шығар. Қыр үстіндегі адамға Қараой оңайлықпен байқатпайды. Бұл жердің жан баспаған шөбі де біразға дейін жасыл бояуын жоғалтпай, көкорай боп тұрғаны. Әйтпесе, қыр сарғайып кеткелі қашан…
Т ы л с ы м д ү н и е н і ң заңдылығына сенсек, қасиетті Жер-ана арада қанша заман өтсе де, уақыттың табын сақтайды екен. Сол мекенде аққан қан да, төккен жас та, шыңғырған үн де Жер-ананың көзінде, құлағында қалып қояды деседі. Рас шығар… Қараой осыдан жүз жетпіс үш жыл бұрынғы қанды қылмыстың ауыр салмағын әлі арқалап тұрғандай көрінеді. Жазушы Роллан Сейсенбаевтың «Бұл далаға сөйлеу үшін емес, тыңдау үшін келу керек екен» деген сөз бар еді. Шынында, үнемі мазасыз жел тілінде сөйлеп тұрған мынау Қараой «Мен көрдім, бәрін көрдім, бәріне көндім» деп бебеу қағады. Махамбет!.. Махамбет!.. Білмеймін, жел ме, сел ме?.. Жырда онымен бір тұлға теңдесер ме?..
Ә д і л е т с і з д ү н и е н і ң қабырғасын Махамбетше сөгер жан кездесер ме? – деп Фариза жырлағандай, ақынның өзі батыр, батырының өзі ақын біздің топырақтың арманда кеткен ерлерінің рухы әлі сөйлеп тұрғандай. Батыр мазарының басында Махамбет поэзиясы күндері сонау 1983 жылдан бері өтіп келеді. Осынау отыз бес жылға жуық уақыт ішінде қазақтың қасіретті киесі сіңген қастерлі мекенге кімдер ат басын бұрмады десеңізші… Көгөрім жастан сұңғыла кеуде абызына дейін қазақтың жақсысы мен жайсаңының тірлігінде азаптан өзге татпаған тәкаппар ақынның басына тәу етпегені жоқ.
Объяснение:
1)Этногенездік Пассионарлық теориясы
2)Көрнектi тарихшы-этнограф Лев Гумилев: “Этнос дегенiмiз – жер бетiндегi белгiлi бiр тiршiлiк аймағы мен әлеуметтiк ортаның бiлiгiнде жатқан салт- дәстүрi, тұрмыс-тiршiлiгi, шаруашылық кәсiбi, мiнез-құлқы, тiлi мен мәдени мұрасы бiр халықтар тобы” деген анықтама бередi.Гумилевтің пайымынша, этнос - әлеуметтік емес, табиғи құбылыс.
3)Гумилев бойынша этностың маңызды ерекшеліктері болып, оның мүшелерінің өзара сәйкестігі саналады, олар өздерінің бірлігіне байланысты қалыптасқан , ортақ мінез-құлықтар стереотипін түйсінеді.
4)Пассионарлық басымдылыққа идеал үшін өзін құрбандыққа шалатын қуатты ерік күштің болуы, жігерлілік, әлемді өзгертуге деген ұмтылыс пен қабілет болуы керек. Осындай адамдарды Гумилев пассионарлар деп атаған.
Объяснение: