Бір түлкі жүгіріп келе жатып, абайсызда бір терең апанға түсіп кетіпті. Шыға алмай тұрғанда, бір ешкі су іздеп жүріп, әлгі апанға кез болып,түлкіні көреді. - Ей, түлкі батыр, не қылып тұрсың? – депті. - Ой, не қыласың, жаным жай тауып тұр. Қырда әрі сусап, әрі ыстықтап өліп едім. Апанның іші әрі салқын, әрі түбінде тұп тұнық суы бар екен, – депті түлкі. Мұны естіп ешкі: «Мен де салқындайын, әрі су ішейін», – деп ойлап, секіріп апанға түсіпті. Сонда түлкі секіріп ешкінің үстіне мініп, онан мүйізіне табан тірепті де, ырғып далаға шығып, жөніне кетіпті. «Өтірікке алданба, басың бәлеге душар болар» деген сөз осыдан қалыпты.
тапсырма.Мәтінді 2 рет мұқият оқыңыз.
мәтін мазмұнына сай ақпараттардың дұрыс- бұрыстығын анықтаңыз.
Ең үлкен байлық
Ертеде бір жас жігіт өзінің кедейлігін айтып, әрдайым мұңын шағудан жалықпайды екен.
- Шіркін-ай, егер менің байлығым көп болса, жақсы өмір сүрер едім, - деп зарлауын қоймапты.
Бір күні жігіттің лашығының алдынан қарт тас қашаушы өтіп бара жатып, зарлап отырған жігіттің қасына келеді.
- Саған не болды сонша жылап? Сен нағыз бай адам емессің бе? – дейді.
- Мен баймын ба? – деп жігіт таң қалады. – Ол қандай байлық?
- Сенің көздерің ше? Бір көзіңді біреуге қаншаға сатар едің? – деп сұрайды қарт.
-Оның не?! – деп шошып кетеді жігіт, - көзімді ешқандай байлыққа айырбастамаймын.
- Ал енді екі қолың мен аяғыңның біреуін алтынға айырбастар ма едің?
- Жоқ, ешқайсысын да алтынға айырбастамаймын, - дейді жігіт.
- Міне, көрдің бе, сен өте бай адамсың. Адамның ең үлкен байлығы — күш- қуаты мен денсаулығы, — дейді қарт. – Оны ақшаға сатып ала алмайсың.
Қарт осыны айтады да, жөніне кетеді.
(137 сөз)
Ақпараттар + дұрыс - бұрыс
Жігіт өзінің кедейлігін айтып ренжіді.
Жігіттің алдынан жас тас қашаушы өтіп бара
жатты.
Көзімді ешқандай байлыққа алмастырмаймын.
Қолы мен аяғын алтынға айырбастауға келісті.
Ең үлкен байлығы — күш-қуаты мен
денсаулығы.
2 тапсырма. Мәтін мазмұны бойынша сұрақтарға жауап бер.
1. Мәтінде не туралы айтылған?
2. Мәтінге қандай ат лайық?
3. Қария неге денсаулықты байлық деп бағалады?
3 тапсырма. Сөздердің аудармасын жаз
• Жоғары кеңес –
• Мойындау -
• Қиыншылық –
• Қарыштап даму –
• өркенің өссін —
• Шыққан жылы –
• Бейне –
• Төл теңге –
• Өңір –
• Мерейтой –
• Арнайы –
• Ерекше –
• тексеру-
• Қан тапсыру-
• дәрігерлік кеңес-
4 тапсырма. Сөздерге тиісті тәуелдік жалғау қосымшасын жалғап жаз
Ақша, теңге, ел, Отан
Менің Біздің
Сенің Сендердің
Сіздің Сіздердің
Оның Олардың
У МЕНЯ СОР
Шыға алмай тұрғанда, бір ешкі су іздеп жүріп, әлгі апанға кез болып,түлкіні көреді.
- Ей, түлкі батыр, не қылып тұрсың? – депті.
- Ой, не қыласың, жаным жай тауып тұр. Қырда әрі сусап, әрі ыстықтап өліп едім. Апанның іші әрі салқын, әрі түбінде тұп тұнық суы бар екен, – депті түлкі.
Мұны естіп ешкі: «Мен де салқындайын, әрі су ішейін», – деп ойлап, секіріп апанға түсіпті. Сонда түлкі секіріп ешкінің үстіне мініп, онан мүйізіне табан тірепті де, ырғып далаға шығып, жөніне кетіпті.
«Өтірікке алданба, басың бәлеге душар болар» деген сөз осыдан қалыпты.