Жазылым 7-тапсырма. көп нүктенің орнына қажетті сөзді қойып жаз. әр ң өзіболады. меніңбар. кісі та- лапкерлерге де барлық оқушыны жақсы көреді. ағайдың ұнайды. мен ұстазымдай болуға .
Шаңғы - қар бойынша адамның орын ауыстыруы үшiн құрал-сайман. (150—220 сантиметрлер) екi ұзын ағаш пластиктен жасалған Планктерi болады және қайқы нәски iстiктелген. Шаңғылар қажеттi арнайы шаңғы бөтеңкелер шаңғылардың қолдануы үшiн аяқтарға бекiткiштер арқылы, дәл қазiр жағдайлардың көпшiлiгiнде бекiнедi. Шаңғыларда олардың қабiлеттiлiгi қар бойынша сырғанауға қолдана жылысады.
Шаңғы, археологтар адамзат 4-4,5 мың жыл бұрын шаңғыны пайдаланған деп есептейді. Мұны Норвегиядағы, Ресейдің Псков қаласы маңындағы қазба жұмыстары кезінде табылған алғашқы шаңғылардың қалдықтары дәлелдейді. Қарапайым тақтайдан жасалған шаңғыларды алғашқыда "қар басқыш" аталған бұл шаңғылар кейін қазіргі кейпіне жақындады. 1930 жылға дейін шаңғылар тұтас тақтайдан жасалынды, кейін жұқа тақтайлар бір-біріне желімделінді. Келе-келе бұларды фибропластан жасалған шаңғылар алмастырды. 1870 жылы алғашқы бекітпелер пайда болды, ал 1900 жылдан бастап сырғанауды жақсарту үшін шаңғы таяқтары пайдалана бастады. Араға жылдар салып шаңғының мынандай түрлері пайда болды: спорттық жарыс шаңғылары, түсу шаңғылары, трамплиннен секіруге арналған шаңғылар, су шаңғылары, аң аулауға арналған шаңғылар, фристайл және балалар шаңғылары. 1. Сөреден шығу, мәреге келу және эстафетаны беру аймағы бірі екіншісіне 10 м-дей жақын болмайтындай және 100 м-ден қашық болмайтындай етіліп бір деңгейде орналасуы керек. Мәренің орны оған жақындап келе жатқан қатынасушы 50 м-ден кем емес қашықтықтан көрінетіндей және жолдың (трассаның) соңғы 50 м-де ылди (құлдилайтын орындар) болмайтындай етіліп орналастырылады. 2. Жекелей және командалық жарыстардың сөресі мен мәресінде төмендегідей жабдықтар: А) сере мен мәре сызықтарында екі жағында да тиісінше "Сере" және "Мәре" жазулары бар плакаттар; Ә) ашық түсті жіппен (баумен) белгіленген сере және мәре сызығы; Б) сере мен мәре сызығының екі жағынан ұзындығы 20 м-ден кем болмайтындай жалаушалар, арқан және әлеміш тізбектермен (гирлянда) шектелген дәліз (коридор); В) сөрелік дәліздің бастауындағы шаңғыны таңбалайтын орын болуы; 3. Эстафеталық жүгірудің бірінші кезеңіндегі сөренің орны радиусы 100 м болатын айналманың бөлігі болып табылады. Сөреден шығатын жолдардың арақашықтығы — 2 м. Сөре сызығынан 100 м бойы шаңғы жолдары қосарланып қатар жүреді, келесі 100 м-лікте олар үш шаңғы жолынан кем болмайтындай болып бір-біріне қосылады. Қашықтықтың алғашқы км-де шалт бұрылыстар мен бұрыштар болмауы керек. Эстафеталық жүрудің бірінші кезеңінің сөресінде; А) екі жағында да "Сере" жазуы бар плакаттар (сере сызығында немесе одан кейінірек); Ә) сере сызығынан жарыс жолының бағыты бойынша ұзындығы 100 м және ені 2 м болатын сөреден шығатын шаңғы жолдарын шектейтін дәліз (коридор); Б) сөреден шығатын [[шаңғы] жолдарының үш негізгі (сере сызығынан 200 м) жолға қосылатын орында екі жалау қойылған қақпа
қайырымдылық — көмекті қажет етушілерге ( және барлық жандыларға) білдірілетін сүйішпеншілік пен нақты көмек. қайырымдылық ізгіліктің анық көрінісі болып табылады. қайырымдылық — ң асыл қасиеттерінің бірі. кісінің айналасындағы ға деген ықыласы мен көмегін ілік қарым-қатынастарын білдіреді. қайырымдылық ұғымының екі қыры бар. бірі — рухани-қ жағы (басқаның басына түскен ауыртпалықты қабылдау).екіншісі — іс-тәжірибелік жағы (іс жүзінде нақты көмек беруге ұмтылу).ал адалдық - бойындағы таза ниет, бағалы қасиет, ң сана-сезімі мен ар-ұжданына қайшы келмейтін әрекеттердің моральдық-этикалық жиынтығы. қазақ пайымында бойында адалдық пәктік, ар-ұждан, жан тазалығы тәрізді қасиеттердің қалыптасқан нормаға сай болуы керек. көшпелі қазақтардың ілік, адалдық қасиеттері тұрғысынан кіршіксіз таза, мәрт болатындығы туралы шетелдік саяхатшылардың қ мен күнделіктерінде көп айтылады. қазақтың адалдық жайында өзіндік пайым-түсінігі туралы ұлы абай: «алдау қоспай, адал еңбегін сатқан, қолы өнерлі қазақтың әулиесі сол», - дейді. ілік ұжымдық ортада бойына сіңірген тәрбиесіне, біліміне, адал еңбектенуге байланысты қалыптасып, ң жеке басы мен моральдық тұлғасын сипаттайды.шәкәрім қажы адалдық турасында: мақтан үшін мал жима, жан үшін жи, ғибадат пен пен адалдық ар үшін жи, - деп, бақыттың өзі адалдыққа негізделетінін айта келіп, адалдықтың ар біліміне қатысына да ерекше көңіл бөледі. адалдық қорғау қажеттігін, ол үшін бойындағы асыл қасиеттердің бірлікте болуын ашып көрсетеді.
Шаңғы - қар бойынша адамның орын ауыстыруы үшiн құрал-сайман. (150—220 сантиметрлер) екi ұзын ағаш пластиктен жасалған Планктерi болады және қайқы нәски iстiктелген. Шаңғылар қажеттi арнайы шаңғы бөтеңкелер шаңғылардың қолдануы үшiн аяқтарға бекiткiштер арқылы, дәл қазiр жағдайлардың көпшiлiгiнде бекiнедi. Шаңғыларда олардың қабiлеттiлiгi қар бойынша сырғанауға қолдана жылысады.
Шаңғы, археологтар адамзат 4-4,5 мың жыл бұрын шаңғыны пайдаланған деп есептейді. Мұны Норвегиядағы, Ресейдің Псков қаласы маңындағы қазба жұмыстары кезінде табылған алғашқы шаңғылардың қалдықтары дәлелдейді. Қарапайым тақтайдан жасалған шаңғыларды алғашқыда "қар басқыш" аталған бұл шаңғылар кейін қазіргі кейпіне жақындады. 1930 жылға дейін шаңғылар тұтас тақтайдан жасалынды, кейін жұқа тақтайлар бір-біріне желімделінді. Келе-келе бұларды фибропластан жасалған шаңғылар алмастырды. 1870 жылы алғашқы бекітпелер пайда болды, ал 1900 жылдан бастап сырғанауды жақсарту үшін шаңғы таяқтары пайдалана бастады. Араға жылдар салып шаңғының мынандай түрлері пайда болды: спорттық жарыс шаңғылары, түсу шаңғылары, трамплиннен секіруге арналған шаңғылар, су шаңғылары, аң аулауға арналған шаңғылар, фристайл және балалар шаңғылары. 1. Сөреден шығу, мәреге келу және эстафетаны беру аймағы бірі екіншісіне 10 м-дей жақын болмайтындай және 100 м-ден қашық болмайтындай етіліп бір деңгейде орналасуы керек. Мәренің орны оған жақындап келе жатқан қатынасушы 50 м-ден кем емес қашықтықтан көрінетіндей және жолдың (трассаның) соңғы 50 м-де ылди (құлдилайтын орындар) болмайтындай етіліп орналастырылады. 2. Жекелей және командалық жарыстардың сөресі мен мәресінде төмендегідей жабдықтар: А) сере мен мәре сызықтарында екі жағында да тиісінше "Сере" және "Мәре" жазулары бар плакаттар; Ә) ашық түсті жіппен (баумен) белгіленген сере және мәре сызығы; Б) сере мен мәре сызығының екі жағынан ұзындығы 20 м-ден кем болмайтындай жалаушалар, арқан және әлеміш тізбектермен (гирлянда) шектелген дәліз (коридор); В) сөрелік дәліздің бастауындағы шаңғыны таңбалайтын орын болуы; 3. Эстафеталық жүгірудің бірінші кезеңіндегі сөренің орны радиусы 100 м болатын айналманың бөлігі болып табылады. Сөреден шығатын жолдардың арақашықтығы — 2 м. Сөре сызығынан 100 м бойы шаңғы жолдары қосарланып қатар жүреді, келесі 100 м-лікте олар үш шаңғы жолынан кем болмайтындай болып бір-біріне қосылады. Қашықтықтың алғашқы км-де шалт бұрылыстар мен бұрыштар болмауы керек. Эстафеталық жүрудің бірінші кезеңінің сөресінде; А) екі жағында да "Сере" жазуы бар плакаттар (сере сызығында немесе одан кейінірек); Ә) сере сызығынан жарыс жолының бағыты бойынша ұзындығы 100 м және ені 2 м болатын сөреден шығатын шаңғы жолдарын шектейтін дәліз (коридор); Б) сөреден шығатын [[шаңғы] жолдарының үш негізгі (сере сызығынан 200 м) жолға қосылатын орында екі жалау қойылған қақпа
қайырымдылық — көмекті қажет етушілерге ( және барлық жандыларға) білдірілетін сүйішпеншілік пен нақты көмек. қайырымдылық ізгіліктің анық көрінісі болып табылады. қайырымдылық — ң асыл қасиеттерінің бірі. кісінің айналасындағы ға деген ықыласы мен көмегін ілік қарым-қатынастарын білдіреді. қайырымдылық ұғымының екі қыры бар. бірі — рухани-қ жағы (басқаның басына түскен ауыртпалықты қабылдау).екіншісі — іс-тәжірибелік жағы (іс жүзінде нақты көмек беруге ұмтылу).ал адалдық - бойындағы таза ниет, бағалы қасиет, ң сана-сезімі мен ар-ұжданына қайшы келмейтін әрекеттердің моральдық-этикалық жиынтығы. қазақ пайымында бойында адалдық пәктік, ар-ұждан, жан тазалығы тәрізді қасиеттердің қалыптасқан нормаға сай болуы керек. көшпелі қазақтардың ілік, адалдық қасиеттері тұрғысынан кіршіксіз таза, мәрт болатындығы туралы шетелдік саяхатшылардың қ мен күнделіктерінде көп айтылады. қазақтың адалдық жайында өзіндік пайым-түсінігі туралы ұлы абай: «алдау қоспай, адал еңбегін сатқан, қолы өнерлі қазақтың әулиесі сол», - дейді. ілік ұжымдық ортада бойына сіңірген тәрбиесіне, біліміне, адал еңбектенуге байланысты қалыптасып, ң жеке басы мен моральдық тұлғасын сипаттайды.шәкәрім қажы адалдық турасында: мақтан үшін мал жима, жан үшін жи, ғибадат пен пен адалдық ар үшін жи, - деп, бақыттың өзі адалдыққа негізделетінін айта келіп, адалдықтың ар біліміне қатысына да ерекше көңіл бөледі. адалдық қорғау қажеттігін, ол үшін бойындағы асыл қасиеттердің бірлікте болуын ашып көрсетеді.