Жеке ЖАЗЫЛЫМ
9-тапсырма. «Ашамайға мінгізу». Салтты өткізудің нұсқау-
тығын жаса. Нұсқаулықта мәтіндегі ақпараттарды пайдалан.
Ашамайға мінгізу.
Баланың сана-сезімін жетілдіру үшін
жасалатын тәрбиелік салттың бірі – осы ашамайға мінгізу сал-
танаты. Жас бала есі кіріп, 6-7 жасқа келген соң, оған
Тай атап, балаға арналған «ашамай» деп аталатын ер жаса-
тып, қамшы өріп, «сен азамат болдың» деген сенім ұялатып,
үйретілген жуас тайға әсем ашамай ерттеп мінгізіп, жүргізеді.
Бұл баланың көңілін өсіреді, басқа балалар алдында мерейі
көтеріліп, мақтаныш сезімде болады, тез есейеді. Оны еңбекке,
адамгершілікке тәрбиелеу осы ашамайға мінгізу арқылы да
көрінеді. Ақ тілекті аналар шашу шашады. Ересек балалар тайға
мініп, жарысады. Аяғы шағын тойға ұласады.
Абай деген – терең теңіз, алып мұхит. Абайды таныған сайын, оның түбіне маржандарын алу үшін сүңги беруің керек, сүңги беруің керек. Ал мен оның бетін ғана қалқыдым».
сынау Алаш жазушысы, өмірінің көп бөлігін Абайды зерттеуге арнаған, біздің кез келгенімізге қарағанда Абайды жақсы білетін Мұхтар Әуезовтың өзі, «терең теңіз, алып мұхиттың» бетін ғана қалқыса, сіз және біз сол теңіздің қай жеріндеміз?
Абай Құнанбаевтың бізге қалдырған өсиеттері, ақыл кеңестері баға жетпес мұра. Әрбір қара сөзінің өзінде бірнеше мәселені көтеріп және шешімін бағдарлай білген. Терең ойшылдығымен алысты
болжай білген жан,
Объяснение:
ответ
Қонақ күту.Қазақ халқы – ежелден қонақ десе ішкен асын жерге қоятын халық. Үй иесі бұрын танысын, танымасын «Құдайы қонақпын» десе болды, жылы шыраймен қарсы алып отырған. Жол жүріп кеп жатқан жолаушы «бөлінбеген еншісін бар» деп, жалынбай ауылдың кез келген үйіне түсіп, қонақ берген. Оның үстіне қазақта «қырықтың бірі қыдыр», «қонақты қусаң – құт, ырыс, қашады», «Қонақпен еріп құт, ырыс келеді» деген мәтелдер бар. Сөйтіп, бөлінбейтін еншіге қиянат жасауға болмайды. Бір қызығы, алты аласы, бес бересі болмаса да қонақ үй иесі тойдырмаса, күтпесе, ашуланып жамандап кететін болған. Қазақ үшін мұны есту ұят, бетке шіркеу болған.Сондықтан халқымыз қонақты қарсы алу, шығарып салуға ерекше мән берген. Қонақты үй иесі, қарсы алып, есікті өзі ашып, үйге енгізіп, соңынан өзі кіріп есікті жабады. Бұл – қонақпен еріп келген «құт» бірге кірсін дегені Ал қонақты шығарып саларда, есікті қонақтарға аштырып, соңынан өзі жауып шығатын болған. Осы күнгідей қонақтарға есікті ашып, іштен жауап алу деген болған. Қазақ халқы қонақтарды «арнайы қонақ» (қонақ) «құдайы қонақ» (жолаушылар келе жатып түстеніп не бір күн түнеп шығатын қонақ) «қыдырма қонақ» (алыстан ағайын, туған туыстарын арнайы іздеп келіп, бір немес бірнеше күн олардың сый-құрметін көріп қайтатын қонақ), «қылғыма қонақ» (қай үйден түтін шықса, қай үйге қонақ келсе, соны аңдып жүріп кеп қалатын сүйкімсіз қонақ) деп бөлген. Келген қонақтармен жөн сұрасқаннан кейін үй иесі қонағына ең жақсы тамақтарын беріп, риза етуге тырысады. Ең алдымен қонақтарға сусын, қымыз, шұбат, және т.б. беріледі. Содан кейін шай ішіледі.