Жыр сюжеті (басталуы, шиеленіскен жері, аяқталуы) алып ер тунга
​

"Көз" сөзіне лексикалық талдау.

1. Сөздің атауыш (номинатив) немесе тура мағынасы – затты, құбылысты білдіреді.

2. Сөздің шығу тегіне байланысты туған мағынасы:

а) түпкі мағынадағы түбір сөз.

б) омонимі бар сөз: көз – адамның дене мүшесі (Сенің көзің әдемі), көз – бір нәрсенің бастауы (Бұлақтың көзін аш),көз – қарайлап жүру (Кішкентайларға бас көз боп жүр).

 в) синонимі бар сөз : көз – жанар – шырақ.

3. Сөздердің тіркесу сипатына байланысты туған мағыналары:

б)фразеологиялық байлауы бар: көз байлау,көз болу,көз жазып қалу,көз қиығын салу т.б.

4. Сөздің стилистикалық қызметіне байланысты туған лексикалық мағыналары:

б) бейтарап мағыналы.

5. Сөздердің қолданылу сипатына байланысты түрлері:

а) жалпылама лексикаға тән.

Ыбырай АЛТЫНСАРИН - Жаз

Жаз

Сәуірде көтерілер рахмет туы, 
Көрінер көк жүзінде қаз бен қуы. 
Көктен жаңбыр, таулардан сулар жүріп, 
Жайылар жер жүзіне қардың суы... 
Ұшпақтың бір сәулесі жерге түсіп, 
Өсірер жерден шөпті нұрдың буы. 

АБАЙ ҚҰНАНБАЕВ
Жаз 

Жаздыгүн шілде болғанда,
Көкорай шалғын, бәйшешек,
Ұзарып өсіп толғанда;
Күркіреп жатқан өзенге,
Көшіп ауыл қонғанда;
Шұрқырап жатқан жылқының
Шалғыннан жоны қылтылдап,
Ат, айғырлар, биелер
Бүйірі шығып, ыңқылдап,
Суда тұрып шыбындап,
Кұйрығымен шылпылдап,
Арасында кұлын-тай
Айнала шауып бұлтылдап.