Қызғалдақ қымбатты досым, қазақтың көктемгі даласының ең жарқын бейнесі - гүлді қызғалдақ. қазақстан және орталық азия - қызғалдақтардың үйі. қазіргі, өңделмеген жабайы қызғалдақ - қазақтың мақтанышы мен мұрасы, ал қазақстан дала - әлемдегі қызғалдақтардың таралуының негізгі аумақтарының бірі. айлар сәуір және мамыр айларында - қызғалдақтардың гүлдену маусымы, ал қазіргі уақытта далада теңдесі жоқ сұлулыққа айналады, мезгілде гүлдейтін миллиондаған қызғалдақ қызғалдақтар керемет гүлді кілем сияқты көрінеді. қызғалдақ хор, бірақ қысқа, тез өтпелі, сондықтан маусымдық ырғағы қызғалдақтар сыл, көктемгі efemeroidov, қызғалдақ гүлі ұзақ оның жарқын сұлулығын шақырды және қазіргі заманғы деп аталады. ғажайып көруге келетіндерге - қазақстандық жабайы қызғалдақтар, мамандандырылған экологиялық турлар «қазақстан қызғалдақтары» бар. мамыр айында барлық қазақстандық қорықтар мен мемлекеттік ұлттық парктерде туған күні ресми түрде атап өтіледі. сондай-ақ, қазақстанда республикалық туғали фестивальдері өткізілді. қазақстанның оңтүстік астанасы - алматы - қызғалдақ қаласы. қызғалдақ іс жүзінде қаланың визит картасына айналды. 2009 жылы алматыда 50 түрлі реңк пен пішіннің жарты миллионнан астам қызғалдақтары отырғызылды. голландияда, қызғалдақ ұлттық символы болып табылады, бірақ қызғалдағы ұнайды өседі емес еді қазақстанда жоқ, мұндай орын, өйткені онда ол қазақстанның символы бола алар еді рас. барлығы қазақстанда қызғалдақтардың 35 түрі бар, олардың 18-і қызыл кітапқа енгізілген. дорогой мой друг,один из самых ярких образов казахской весенней степи - это цветущие тюльпаны. казахстан и средняя азия являются истинной родиной тюльпанов. настоящий, некультивированный дикий тюльпан по праву является казахской гордостью и достоянием, а казахстанская степь - одна из ключевых территорий по распространению тюльпанов в мире. месяцы апрель и май - сезон цветения тюльпанов, и в это время степь становится бесподобной красоты, миллионы ярких тюльпанов распустившихся одновременно делают степь похожей на великолепный цветущий ковер. цветение тюльпанов дружное, но непродолжительное, скоро преходящее, поэтому тюльпаны по ритму сезонного развития, относят к весенним , цветок тюльпана недолго радует своей яркой красотой и изящной формой. для желающих увидеть чудо – дикорастущие казахстанские тюльпаны, работают специализированные экологические туры «тюльпаны казахстана». в мае, во всех казахстанских заповедниках и государственных национальных парках, официально отмечают день тюльпана. также в казахстане проводятся республиканские фестивали тюльпанов. южная столица казахстана - алматы – это город тюльпанов. тюльпан практически стал визитной карточкой города. в 2009 году в алматы было высажено полмиллиона тюльпанов 50-ти видов самых разных оттенков и форм. в голландии тюльпан является национальным символом, но он справедливо мог бы стать и символом казахстана потому, что нет такого уголка в казахстане, где не произрастал бы любимый всеми тюльпан. всего в казахстане насчитывается 35 видов тюльпанов, 18 из которых, занесены в красную книгу.
Адам коғамы пайда болғаннан бастап оның мүшелері мінез-құлық, мүдде, тілек т.б. жағынан бір-бірімен санасуға тура келді. Үлы Ғабит Мүсірепов жазып кеткендей: "Мал баласын бауырында өсіреді, ағаш жапырағын ығына қарай төгеді, а болса, қоғамның шылауында өседі" емес пе?! Бұл қажеттілік әрі карай адамдардың қоғамдық парыз-міндеттерін орындаумен ұштасады. Адамдар арасындағы осынау күрделі өзара қарым-қатынастарды адамгершілік-имандылық тұрғысынан реттеудің шартты қағидалары болып әдеп-инабат нормалары қалыптасты. Әдептілік коғамдык жағдайды біркелкілікке түсіріп, халыктың өзіндік таным-түсінік (ерекшелігін, өмір сүру тәсілі мен стилін қалыптастырады. Халық өзіндік болмыс-бітімін ұлттық әдептілік негіздері арқылы сақтайды. Қазақ халкының төлтумалылығы, ерекше бітімі, «әмбебаптығы, міне, оның әдептілік қағидаларында жатыр. Әрбір ұлт өзінің рухани-психологиялык тұрпатын сақтап қалғанда, үлттық-мәдени игіліктерін дамыта алғанда ғана өзге елдермен терезесі тең әріптестер ретінде ынтымақтастықта бола алады. Халқымыз бұл орайда өзге дамыған елдердің білім мен технологиясына қақпасын теріс жаппай, олардан өркениеттілік әдебін ала отыра, өзіндік болмыс-бітімін сақтап калды. Қоғамның әрбір мүшесі әлеуметтік өмірде қолданылып жүрген мінез-құлық нормаларын сақтауға тиіс. Ал, ол нормалар: қоғаммен және отандастарыңмен санас, оларды құрметте, өзіңмен басқалардың қалай қарым-қатынас жасағанын каласаң, өзінді де нақ солай ұста деген ұстынға негізделеді. Адамның ішкі жан-дүниесі, оның интеллектісі, парасаты мен сезімі сыртқы келбетінен, көздерінен, бет-әлпетінен, сондай-ақ, тұлға-мүсіні мен мінез-құлқынан көрініс табады. Оның ішкі жан-дүниесі бай болса, оған мінез-құлқының жоғары мәдениеті де сай келеді. Халқымыздың қоғамдық моралында адамдар арасындағы шынайы адамшылык. катынастар: тең құқықтық пен жолдастық, өзара сыйластық және жақын адамдарға камқорлық жасау қатынастары көзделеді. Мінез-қүлық ережелерінің негізіне нақ осы талаптар алынған. Адамдардың орындауға тиісті әдеп нормалары олардың өз еркімен, өз мүдделер сыйысымдылығын және ортақ қоғамдық мүдделерін ескере отырып, өздері келісіл жасаған дүниелері болып табылады. Сондықтан өзі өмір сүріп отырған қоғамдық жүйеге сыйымды болғысы келген адам, алдымен, сол кағидаларға, нормаларға мойынсұнуы керек. Қоғамда бір адамға жүктелген міндет басқа адамның міндетімен тікелей байланысты. Бұл тізбекті зәрулік - қоғамдық құрылыс. Оның әрбір адамның әдептілігіне тікелей қатынасы бар. Олай болса, қоғамға зиян тигізбеу үшін әрбір адам басқа адамға нұқсан келтірмеуі қажет. Яғни бір адамның әдептілікті бұзуы қалғандарға міндетті түрде әсер етеді. Бұл егер жалпы халықтық сипат алса, онда ол қоғам тығырыққа тіреледі, берекесі қашады. сондықтан адам әдептілік нормаларын орындай отырып және оның талаптары негізінде өмір сүре отырып қана коғамның сенімін ақтай алады. Олай болса, тірі пендеге жамандық жасамау, кісі көңілін себепсіз калдырмау, адамға жазықсыз жапа шектірмеу қоғам үшін аса қажетті әдептілік іс болып табылады. Аталарымыз: "Жақсылық қолыңнан келмесе, жамандык жасаудан сақтан. Өйткені жамандық қашан да қайта айналып иесін табады", — деп бекерге айтпаған ғой. Қандай да болмасын коғам тәртіпті қажет етеді, оған мүдделі болады. Сондықтан да тәртіп орнауға тиіс. Ал тәртіптің бастауы — әдеп. Өйткені әдебі жоқ қоғамда тәртіптің орнауы екі талай. Ал, тәртібі жоқ қоғамның ыдырамауы да мүмкін емес. Сол себепті де "Адам әдепті болуға тиіс" деген сөз тәртіпті болуы керек дегенді де ұқгырады. Өйткені тәртіп — әдептің бір түрі. Қоғамдағы ең бағалы адам — әдепті адам. Әдепті адамдар - коғамның баға жетпес байлығы, әрі мәртебесі. Қай қоғамда әдеп жоғары қойылса, сол қоғамның абыройы жоғары, түрмысы да бақуатты болады. Бір адамның қандай да бір әдепсіздік ісі міндетті түрде айналасына күйедей жүғып, қоғамға зор зиянын келтіреді. Халыктың: "Бір қарын майды бір күмалақ шірітеді",- дейтіні сондықтан болса керек. Әдеп белгілі бір коғамның рухани кажеттігі негізінде пайда болып, өзіндік белгілері, сипаттары арқылы сол қоғамды құрайтын адамдарды біріктірудің куатты құралы қызметін атқарады. Демек, әдеп - қоғамдағы келісімді іс-қимылды ажарландыратын тетік, адамдар арасын адамгершілік негізде байланыстыратын қоғамдық. құрал. Сондыктан да адамның әдептілігі оның адамдар арасындағы жүріс-тұрысынан, басқалармен қарым-қатынасынан көрінеді. Халық: "Жақсы-жақсы дерсің, ісің түссе білерсің",— деп бекерге айтпаған ғой. Әдептілік заңы салтанат құрған қоғамның абыройы жоғары, тұрмысы сәнді, тіршілігі шуақты болмақ.
Дереккөзі: https://www.zharar.com/kz/shygarma/1976-bala.html
© www.ZHARAR.com