Қышқылдар мен негіздердің құрамын, қасиеттерінің қарама –қарсы белгілерін тандағаннан кейін бейтараптану реакциясымен таныстыруға кіріскен жөн. Көрнекі көрсету, ерітіндіге лакмус тамызу арқылы сілті екендігі анықталғаннан кейін, оған бюреткадан қышқыл ерітінісі аз –аздан құйылады. Лакмус көк түстен күлгін түске ауысқан кезде құю тоқтатылады.
Оқушыларға пробирканың сыртынан саусаққа жылу білетіндігі, яғни реакция жүретіндігі көрсатіледі. Алынған сілті ерітіндісіне қышқыл тамызғаннан кейін лакмус түсінің қайта күлгін түске ауысуынын мәні түсіріледі, яғни ерітіндіде не қышқыл, не сілті болмау реакцияс жүретіндігінің белгісі. Сонымен қатар бұл жағдайда химиялық реакция қасиеті жағынан қарама –қарсы күрделі заттардан арасында жүргені қорытыналады. Мұнан соң бейтараптану реакциясының жалпы белгісіне жылу бөліну ғана емес, сонымен қатар су бөліну де жататындығы айтылады, оның мәні негіз құрамындағы гидросотоп қышқылының сутегі сутегі атомына қосылып, су түзілетіндігі. Ал жеке белгісіне тұз түзілу жататындығы айтылып, ерітіндіні суалту арқылы натрий хлориді алынады. Реакция теңдеуі жазылғаннан кейін, бұл реакцияның алмасу реакциясымен қандай ұқсастығы бар екеніндігі талданады.
Бейтараптану реакциясына қасиеттері қарама –қарсы заттар қатынасатындықтан, оның көмегімен белгісіз затты анықтауға болатындығы ескеріліп, осыған орай оның қолдануына мысалдар келтірген жөн.
Сонымен қатар ерімейтін негіздердің қышқылдармен әрекеттесуі нәтижесінде тұз және су түзіліп, бейтараптану реакциясы жүретіндігі демонстрацияланады. Осы реакцияның нәтижесінде түзілген заттарға қарап және алдыңғы аталған белгілер ортақ болғандықтан да сілтілер мен ерімейтін негіздердің бір класқа жататындығы туралы қорытынды жасалады.
1.Каталітичне дегідрування. Здійснюється при 575 °C з використанням каталізатора оксиду хрому (III) або оксиду алюмінію.
2.Галогенирование. Для хлорування та бромування потрібно ультрафіолетове випромінювання або підвищена температура. Хлор переважно заміщує крайній атом водню, хоча в деяких молекулах відбувається заміщення середнього. Підвищення температури може призвести до збільшення частки виходу 2-хлорпропана. Хлорпропан може галогенироваться і далі з утворенням дихлорпропана, трихлорпропана і так далі.
3.Бромирование відбувається за таким же механізмом. Йодування можна здійснювати тільки спеціальними йодовмісними реагентами, так як пропан не взаємодіє з чистим йодом. При взаємодії з фтором відбувається вибух, утворюється полизамещенное похідне пропану.
Нітрація може здійснюватися розведеною азотної кислотою (реакція Коновалова) або оксидом азоту (IV) при підвищеній температурі (130-150 °C).
Қышқылдар мен негіздердің құрамын, қасиеттерінің қарама –қарсы белгілерін тандағаннан кейін бейтараптану реакциясымен таныстыруға кіріскен жөн. Көрнекі көрсету, ерітіндіге лакмус тамызу арқылы сілті екендігі анықталғаннан кейін, оған бюреткадан қышқыл ерітінісі аз –аздан құйылады. Лакмус көк түстен күлгін түске ауысқан кезде құю тоқтатылады.
Оқушыларға пробирканың сыртынан саусаққа жылу білетіндігі, яғни реакция жүретіндігі көрсатіледі. Алынған сілті ерітіндісіне қышқыл тамызғаннан кейін лакмус түсінің қайта күлгін түске ауысуынын мәні түсіріледі, яғни ерітіндіде не қышқыл, не сілті болмау реакцияс жүретіндігінің белгісі. Сонымен қатар бұл жағдайда химиялық реакция қасиеті жағынан қарама –қарсы күрделі заттардан арасында жүргені қорытыналады. Мұнан соң бейтараптану реакциясының жалпы белгісіне жылу бөліну ғана емес, сонымен қатар су бөліну де жататындығы айтылады, оның мәні негіз құрамындағы гидросотоп қышқылының сутегі сутегі атомына қосылып, су түзілетіндігі. Ал жеке белгісіне тұз түзілу жататындығы айтылып, ерітіндіні суалту арқылы натрий хлориді алынады. Реакция теңдеуі жазылғаннан кейін, бұл реакцияның алмасу реакциясымен қандай ұқсастығы бар екеніндігі талданады.
Бейтараптану реакциясына қасиеттері қарама –қарсы заттар қатынасатындықтан, оның көмегімен белгісіз затты анықтауға болатындығы ескеріліп, осыған орай оның қолдануына мысалдар келтірген жөн.
Сонымен қатар ерімейтін негіздердің қышқылдармен әрекеттесуі нәтижесінде тұз және су түзіліп, бейтараптану реакциясы жүретіндігі демонстрацияланады. Осы реакцияның нәтижесінде түзілген заттарға қарап және алдыңғы аталған белгілер ортақ болғандықтан да сілтілер мен ерімейтін негіздердің бір класқа жататындығы туралы қорытынды жасалады.
Объяснение:
1.Каталітичне дегідрування. Здійснюється при 575 °C з використанням каталізатора оксиду хрому (III) або оксиду алюмінію.
2.Галогенирование. Для хлорування та бромування потрібно ультрафіолетове випромінювання або підвищена температура. Хлор переважно заміщує крайній атом водню, хоча в деяких молекулах відбувається заміщення середнього. Підвищення температури може призвести до збільшення частки виходу 2-хлорпропана. Хлорпропан може галогенироваться і далі з утворенням дихлорпропана, трихлорпропана і так далі.
3.Бромирование відбувається за таким же механізмом. Йодування можна здійснювати тільки спеціальними йодовмісними реагентами, так як пропан не взаємодіє з чистим йодом. При взаємодії з фтором відбувається вибух, утворюється полизамещенное похідне пропану.
Нітрація може здійснюватися розведеною азотної кислотою (реакція Коновалова) або оксидом азоту (IV) при підвищеній температурі (130-150 °C).
Объяснение: