Қазақтың шешендік сөздерін өзге жұрттың атақты адамдары, ғалымдары жоғары бағалады. Шешендік сөздер нұсқаларын академик В.В.Радлов (XIX ғ.) зерттеп жинаған болатын. Ол: «Қазақтар… мүдірмей, кідірмей, ерекше екпінмен сөйлейді. Ойын дәл, айқын ұғындырады. Ауыз екі сөйлеп отырғанның өзінде сөйлеген сөздер ұйқаспен, ырғақпен келетіндігі соншалық, бейне бір өлең екен деп таң қаласын», – деп көрсете отырып, әсіресе қазақ тілінің тазалығы мен табиғилығын дұрыс аңғарып, қазақтардың сөзге тапқырлығы мен шешендігі өзіне ерекше әсер еткенін жазған.
Сондай-ақ, қазақтың шешендік, тапқырлық, нақыл сөздерін жинап жариялағандардың бірі – Ыбырай Алтынсарин. Ол халық даналығының жас өспірімдерді тапқырлыққа, өткірлікке, адамгершілікке баулитын тәрбие құралы екенін жете танып, өз еңбектеріне орнымен енгізіп, пайдалана білді.
Қ.Бейсенов өз ойын былайша өрбітеді:
«Қазақ топырағында қалыптасқан рухани кеңістікте, Әл-Фарабиден Абайға дейінгі аралықта бұл (шешендік өнер) туралы айтқан ой саңлақтары баршылық. Мысалы, Әбунасыр бабамыздың логиканы біртұтас ойкешті ғылымдық жүйеге түсіріп, оның танымдық тәсілдерін айқындап бергені белгілі. Шешендік өнерге байланысты айтылған Әл-Фарабилік ойларға қысқаша тоқталсақ, онда ол диалетиканың қарапайым пікір таластырушылық өнер емес, ақылды ұстартатын ой кешу тәсілі екендігін баса айтқан
Мне очень понравилась сказка Платонова « Солдат и царица». Интересно было читать, а главное можно извлечь урок – нельзя причинять людям зло. Если делаешь добро, то и получаешь его. В этой сказке царица приказала бить солдата с утра по двадцать палок. Вот солдат злом и ответил: поменял царицу и сапожницу местами. Я думаю, что это урок мне пригодится в жизни: нужно делать добро, а не зло, и тебе ответят тем же. Говорят же: «Как аукнется, так и откликнется» Писатель проявил мастерство в этой сказке в том, что ярко описал действия героев, поэтому читалось с интересом. Где–то весело, а где- то грустно. Грустно было потому, что солдата били. А радостно, когда меняли царицу на сапожницу. «Истерлись люди при дворце, а из терпенья не выходят» Я понимаю это так: люди во дворце трудятся, их наказывают, им тяжело, но люди терпят, несмотря ни на что.
Объяснение:
Қазақтың шешендік сөздерін өзге жұрттың атақты адамдары, ғалымдары жоғары бағалады. Шешендік сөздер нұсқаларын академик В.В.Радлов (XIX ғ.) зерттеп жинаған болатын. Ол: «Қазақтар… мүдірмей, кідірмей, ерекше екпінмен сөйлейді. Ойын дәл, айқын ұғындырады. Ауыз екі сөйлеп отырғанның өзінде сөйлеген сөздер ұйқаспен, ырғақпен келетіндігі соншалық, бейне бір өлең екен деп таң қаласын», – деп көрсете отырып, әсіресе қазақ тілінің тазалығы мен табиғилығын дұрыс аңғарып, қазақтардың сөзге тапқырлығы мен шешендігі өзіне ерекше әсер еткенін жазған.
Сондай-ақ, қазақтың шешендік, тапқырлық, нақыл сөздерін жинап жариялағандардың бірі – Ыбырай Алтынсарин. Ол халық даналығының жас өспірімдерді тапқырлыққа, өткірлікке, адамгершілікке баулитын тәрбие құралы екенін жете танып, өз еңбектеріне орнымен енгізіп, пайдалана білді.
Қ.Бейсенов өз ойын былайша өрбітеді:
«Қазақ топырағында қалыптасқан рухани кеңістікте, Әл-Фарабиден Абайға дейінгі аралықта бұл (шешендік өнер) туралы айтқан ой саңлақтары баршылық. Мысалы, Әбунасыр бабамыздың логиканы біртұтас ойкешті ғылымдық жүйеге түсіріп, оның танымдық тәсілдерін айқындап бергені белгілі. Шешендік өнерге байланысты айтылған Әл-Фарабилік ойларға қысқаша тоқталсақ, онда ол диалетиканың қарапайым пікір таластырушылық өнер емес, ақылды ұстартатын ой кешу тәсілі екендігін баса айтқан
Солдат и царица». Интересно было читать, а главное можно извлечь урок – нельзя
причинять людям зло. Если делаешь добро, то и получаешь его. В этой сказке царица приказала бить
солдата с утра по двадцать палок. Вот
солдат злом и ответил: поменял царицу и сапожницу местами. Я думаю, что это урок мне пригодится в жизни:
нужно делать добро, а не зло, и тебе ответят
тем же. Говорят же: «Как аукнется, так и откликнется» Писатель проявил мастерство в этой сказке в
том, что ярко описал действия героев, поэтому читалось с интересом. Где–то
весело, а где- то грустно. Грустно было
потому, что солдата били. А радостно, когда меняли царицу на сапожницу. «Истерлись люди при дворце, а из терпенья не
выходят» Я понимаю это так: люди во дворце трудятся, их наказывают, им тяжело,
но люди терпят, несмотря ни на что.