Героі апавядання I. Навуменкі "Семнаццатай вясной"
Першыя празаічныя творы І.Навуменка надрукаваў у трыццацігадовым узросце. У 1957 годзе выходзіць першая кніга пісьменніка «Семнаццатай вясной», якую складаюць апавяданні «Семнаццатай вясной», «Троє із зялёнай будкі», «Ех, махорачка». У гэтым зборніку апавяданняў адлюстраваны духоўны світло й лёс юнакоў у перадваенны й ваенны годину.
Пачынаецца апавяданне расказам галоўнага героя пра жыццё сваіх сяброў-равеснікаў, першае юнацкае каханне. Такі прынцып пабудовы апавядання ўяўляе сабой споведзь аўтара «пра годину й пра сябе», дазваляе перадаць рамантыку таго години. І.Навуменка із добразычлівай усмешкай, лірызмам расказвае пра сябе: «Мені ішоў семнаццаты рік. Травня семнаццатая вясна була вельмі багатай на кветкі, на цеплыню, на тыя цудоўныя дні, калі здаецца, сама зямля спявае пісню сонцу, жыццю, высокаму сіняму небу. Даўно ўжо із всіх кветак я найболын палюбіў бэз».
Вобраз бэзу праходзіць праз усё апавяданне, даючы яму завершанасць й выразнасць. Гэтая мастацкая дэталь дапамагае сцвердзіць, вылучыўшы на першы план, гуманізм, першую юнацкую любоў, усвядоміць сябе чалавекам вялікага світу. Героі І.Навуменкі — наіўныя й рамантычныя, сур'ёзныя й смешныя. Пісьменнік імкнецца раскрыць іх маральны патэнцыял, гатоўнасць так самаахвяравання ў імя агульнай справы. У тієї грізні годину моладзь не ўяўляла сабе, што можа быць спакойнае жыццё, але й й не пакідала сваіх сардэчных спраў одну годину пасля вайны. «Першым здрадзіў нашай агульнай справе я. У гэты годину, калі ішла вайна, калі там, на фронце, паміралі сапраўдныя героі, я, чалавек, котрі не зрабіў у жыцці яшчэ ніводнага подзвігу, закахаўся самим ганебным чынам».
Галоўны герой апавядання Цімох, пакахаушы «білу тоненьку дзяўчыну» у такі нядобры годину, крыху разгубіўся, не знаходзіў выйсця «са свайго становішча». Ён то кідаецца ў празмерную крайнасць, уяўляючы сябе ў розных геройскіх ролях й мяркуючы такім чынам спадабацца Стасі: «Вось я на вачах у дзяўчыны забіваю нямецкага каменданта, забіваю Кірылу Сёхмана, забіваю цэлы дзесятак фашыстаў, нарэшце, падаю забіты сам...»
Те прыдумвае «выхад адзіны, котрі толькі міг быць на свеце», калі, надзеўшы бацькаў сіні касцюм, хоча трапіць на вочы сваёй выбранніцы. Аднак замісць спаткання яму прыходзіцца ісці на дыверсію... Вялікую радасць герою прыносіць й тое, што яго абранніца сэрца Стася, якаючи жыве «ў аптэцы, у доміку, схаваным у засені бэзавых кустоў», травні адносіны так агульнай справы: «Тоненька біла дзяўчына паўставала цяпер у маіх вачах у нейкім новим, казачным святле. У гэтую вясновую ноче я зноў пачуў, як прыемна пахне расцвіўшы бэз».
Героі апавядання Цімох, Мікола й Сымон Біцюгі, Стася ўмеюць не толькі кахаць, яни яшчэ й змагары. Варта прыгадаць эпізод, у яким расказваецца, як яни падрываюць невялікі масток, каб затрымаць рух нямецкіх цягнікоў на чыгунцы. У гэтым апавяданні пісьменнік расказвае нам, якое було жыццё тагачасных семнаццацігадовых юнакоў й дзяўчат.
Героі апавядання I. Навуменкі "Семнаццатай вясной"
Першыя празаічныя творы І.Навуменка надрукаваў у трыццацігадовым узросце. У 1957 годзе выходзіць першая кніга пісьменніка «Семнаццатай вясной», якую складаюць апавяданні «Семнаццатай вясной», «Троє із зялёнай будкі», «Ех, махорачка». У гэтым зборніку апавяданняў адлюстраваны духоўны світло й лёс юнакоў у перадваенны й ваенны годину.
Пачынаецца апавяданне расказам галоўнага героя пра жыццё сваіх сяброў-равеснікаў, першае юнацкае каханне. Такі прынцып пабудовы апавядання ўяўляе сабой споведзь аўтара «пра годину й пра сябе», дазваляе перадаць рамантыку таго години. І.Навуменка із добразычлівай усмешкай, лірызмам расказвае пра сябе: «Мені ішоў семнаццаты рік. Травня семнаццатая вясна була вельмі багатай на кветкі, на цеплыню, на тыя цудоўныя дні, калі здаецца, сама зямля спявае пісню сонцу, жыццю, высокаму сіняму небу. Даўно ўжо із всіх кветак я найболын палюбіў бэз».
Вобраз бэзу праходзіць праз усё апавяданне, даючы яму завершанасць й выразнасць. Гэтая мастацкая дэталь дапамагае сцвердзіць, вылучыўшы на першы план, гуманізм, першую юнацкую любоў, усвядоміць сябе чалавекам вялікага світу. Героі І.Навуменкі — наіўныя й рамантычныя, сур'ёзныя й смешныя. Пісьменнік імкнецца раскрыць іх маральны патэнцыял, гатоўнасць так самаахвяравання ў імя агульнай справы. У тієї грізні годину моладзь не ўяўляла сабе, што можа быць спакойнае жыццё, але й й не пакідала сваіх сардэчных спраў одну годину пасля вайны. «Першым здрадзіў нашай агульнай справе я. У гэты годину, калі ішла вайна, калі там, на фронце, паміралі сапраўдныя героі, я, чалавек, котрі не зрабіў у жыцці яшчэ ніводнага подзвігу, закахаўся самим ганебным чынам».
Галоўны герой апавядання Цімох, пакахаушы «білу тоненьку дзяўчыну» у такі нядобры годину, крыху разгубіўся, не знаходзіў выйсця «са свайго становішча». Ён то кідаецца ў празмерную крайнасць, уяўляючы сябе ў розных геройскіх ролях й мяркуючы такім чынам спадабацца Стасі: «Вось я на вачах у дзяўчыны забіваю нямецкага каменданта, забіваю Кірылу Сёхмана, забіваю цэлы дзесятак фашыстаў, нарэшце, падаю забіты сам...»
Те прыдумвае «выхад адзіны, котрі толькі міг быць на свеце», калі, надзеўшы бацькаў сіні касцюм, хоча трапіць на вочы сваёй выбранніцы. Аднак замісць спаткання яму прыходзіцца ісці на дыверсію... Вялікую радасць герою прыносіць й тое, што яго абранніца сэрца Стася, якаючи жыве «ў аптэцы, у доміку, схаваным у засені бэзавых кустоў», травні адносіны так агульнай справы: «Тоненька біла дзяўчына паўставала цяпер у маіх вачах у нейкім новим, казачным святле. У гэтую вясновую ноче я зноў пачуў, як прыемна пахне расцвіўшы бэз».
Героі апавядання Цімох, Мікола й Сымон Біцюгі, Стася ўмеюць не толькі кахаць, яни яшчэ й змагары. Варта прыгадаць эпізод, у яким расказваецца, як яни падрываюць невялікі масток, каб затрымаць рух нямецкіх цягнікоў на чыгунцы. У гэтым апавяданні пісьменнік расказвае нам, якое було жыццё тагачасных семнаццацігадовых юнакоў й дзяўчат.