Новая комедия господина Островского "Бедность не порок" была его новым сценическим триумфом и в то же время сигналом жесточайших обвинений, какие только выпадали на долю нашему автору. Комедия эта, в свое время служившая предметом таких сильных споров, принадлежит к числу недостаточно оцененных даже друзьями г. Островского, даже теми людьми, которые... ни на шаг не отступали в своей симпатии к его светлому дарованию. Поэтому мы приглашаем всех внимательных и беспристрастных судей перечитать ее сызнова, на свободе, медленно и не увлекаясь никакими наперед составленными воззрениями. В произведении этом они найдут неоспоримые недостатки постройки, слишком крутую и прихотливую развязку, некоторую бедность комических положений, но погрешности эти с избытком выкупятся разительными, первоклассными красотами. ...По крайней мере изо всех его произведений подобную поэзию находим мы лишь в трех, кроме комедии нами названной, то есть в комедии "Бедная невеста", в драме "Не так живи, как хочется" и в "Воспитаннице". Во множестве сцен и подробностей разлита поэзия, нами указанная, поэзия здоровая и сильная, от которой Русью пахнет, в самом лучшем смысле этого выражения. Она ска- зывается в отношениях Любима Торцова к бедному мальчику, его пригревшему, в раздирающем душу прощании молодых любовников под глазами плачущей матери в отдаленном уголку дома, в милом и симпатическом лице бойкой вдовы Анны Ивановны и наконец в капитальной сцене всего произведения, которая обнимает собою святочный вечер в доме Торцова, устроившийся в отсутствии грозного хозяина. Святочный вечер в "Бедность не порок" у нас как будто перед глазами. До сих пор, вспоминая его, словно переносишься в детские годы и оттого испытываешь сладкую теплоту на сердце. Как мила и приветлива старушка хозяйка, которая сама когда-то любила плясать и хорошо пела песни, покуда суровый муж не полез в бары, и старушки гостьи, так весело глядящие на поющих девушек, и хлопотунья Анна Ивановна, всегда веселая и покладистая, и эти девушки с подблюдными песнями, и коза с медведем, и все эти чистые радости, оттененные страхом, что вот сейчас все кончится и наступит неожиданная катастрофа... Откинемте же рутинную высокомерность, которая гнездится во всех нас, как бы мы просты ни были, позабудем то, что до сей поры в изображениях купеческого быта видали мы лишь грязь и безнравственность, постараемся взглянуть на участников этой святочной беседы, как следует русскому человеку глядеть на хороших русских людей, и тогда, может быть, с глаз наших спадет завеса, скрывающая от нас такую простую и так близкую нам поэзию!
Якім вы ўяўляеце Лёню? Яны сядзелі за адной партай, дапамагалі адзін другому ў школьным жыцці і вучобе, квартаравалі на адной кватэры. Яны сябравалі і лічыліся лепшымі дружбакамі. Лёня — добры, адкрыты, незлаблівы, сяброўскі, старанны. З вучобай у яго не ладзілася, але ён імкнуўся вучыцца, каб не адставаць ад свайго сябра. Яго можна назваць сапраўдным сябрам. Ці быў Грыша па сваім характары падобны да сябра? Чым Грыша вылучаўся сярод вучняў? Як пра гэта гаворыць аўтар? Грыша да Лёні не быў падобны. Ён выдатна вучыўся і ў яго лёгка ўсё атрымлівалася, але ў яго была дрэнная рыса характару: «Ён быў упэўнены, што выдатныя адзнакі заслужана ўпрыгожваюць толькі яго дзённік, а ўсім астатнім вучням яны ставяцца проста так, невядома за што... » Грыша быў зайздросны, упарты, свавольны, больш думаў пра сябе, не мог парадавацца за сябра, эгаістычны чалавек. Прыгадайце, як узнікла на ўроку сварка. Як паводзіў сябе кожны з сяброў? Лёня артымаў пяцёрку па кантрольнай працы па алгебры, а Грыша — чацвёрку, бо пераблытаў знак прыпынку. Хлопчык абвінаваціў сябра ў спісванні. Той запярэчыў ён заўважыў, што вывучыў правілы і не зрабіў памылкі , але Грыша, з-за свайго эгаізму не выслухаў сябра, ён нават не мог дапусціць думкі, што Лёня можа абагнаць яго ў вучобе. Як атрымалася, што па дарозе дадому Лёня адстаў ад Грышы? Як пры гэтым трымаўся Грыша? У Лёні забалела нага і ён прысеўадпачыць. Ён клікаў сябра, каб той пачакаў, але той не азірнуўся, бо быў пакрыўджаны і злосны. Калі Грыша знік у завірухе, Лёня адчуў страх. Але клікаць сябра не стаў, не хацеў, каб той хваліўся, што Лёня без яго дадому не змог дайсці. Грыша ж пайшоў не азіраючыся, гаварыць з сябрам не хацелася, яго з'ядала зайздрасць. Грыша не быў упэўнены, што сябра спісаў у яго, але не хацеў верыць і ў тое, што Лёня змог яго абысці ў вучобе. Пракаменціруйце паводзіны Грышавай маці, калі яна прыйшла да Саўчанкаў у хату. Як паставіўся Грышаў бацька да ўчынку свайго сына? Матуля Грышы спужалася за паводзіны свайго сына, але адразу не стала гаварыць бацькам пра тое, што яе сын кінуў Лёню аднаго ў лесе. Магчыма яна спадзявалася, што той здолеў дайсці сам…. І толькі калі даведалася, што Лёні няма, усё рассказала яго бацькам. Бацька сур'ёзна пакараў сына, бо такі ўчынак быў па яго меркаванні, недастойным. Падрабязна перакажыце эпізод, калі Грыша прыйшоў наведаць хворага сябра. Што пры гэтым адчуваў Грыша? Грыша адчуваў сябе вельмі няёмка і вінавата і перад сябрам, і перад бацькамі. Ён доўга не мог зняць валёнкі, некалькі разоў пытаў дазваленя зайсці. Доўга не адважваўся наблізіцца да Лёні, прынёс сябру мёд, яблыкі, бачна, што хлопчык лічыць сябе вінаватым і не ведае, як папрасіць прабачэння. Як сустрэлі Грышу Лёневы бацькі? Як адрэагаваў на прыход сябра Лёня? Лёнева маці сустрэла Грышу няласкава, яна не магла яму дараваць тое, што ён кінуў яе сына. Бацька ж убачыўшы, што хлопык і сапраўды моцна раскаяўся ў сваіх паводзінах, падбадзёрыў яго. Лёня быў вельмі шчаслівы, што Грыша прыйшоў да яго, ён нават не лічыў яго вінаватым. Яны сумавалі адзін без аднаго, бо ўсё ж былі сябрамі і доўгае растанне паўздзейнічала на іх. Як паўплывала на хлопчыкаў гэта здарэнне? Думаем, што гэта здарэнне вельмі істотна паўплывала на характар Грышы, які, пэўна, больш ніколі не зробіць такой памылкі, бо асэнсаваў сваю віну. Іх сяброўства засталося, але кожны з іх атрымаў жыццёвы ўрок, асабліва Грыша. Думаем, што далей, яны ўжо не зробяць такіх памылак і застануцца сапраўднымі сябрамі. Падзеі аднаго дня прымусілі хлопчыкаў усвядоміць кошт дружбы, зразумець, як яны неабходны адзін аднаму.
Якім вы ўяўляеце Лёню? Яны сядзелі за адной партай, дапамагалі адзін другому ў школьным жыцці і вучобе, квартаравалі на адной кватэры. Яны сябравалі і лічыліся лепшымі дружбакамі. Лёня — добры, адкрыты, незлаблівы, сяброўскі, старанны. З вучобай у яго не ладзілася, але ён імкнуўся вучыцца, каб не адставаць ад свайго сябра. Яго можна назваць сапраўдным сябрам. Ці быў Грыша па сваім характары падобны да сябра? Чым Грыша вылучаўся сярод вучняў? Як пра гэта гаворыць аўтар? Грыша да Лёні не быў падобны. Ён выдатна вучыўся і ў яго лёгка ўсё атрымлівалася, але ў яго была дрэнная рыса характару: «Ён быў упэўнены, што выдатныя адзнакі заслужана ўпрыгожваюць толькі яго дзённік, а ўсім астатнім вучням яны ставяцца проста так, невядома за што... » Грыша быў зайздросны, упарты, свавольны, больш думаў пра сябе, не мог парадавацца за сябра, эгаістычны чалавек. Прыгадайце, як узнікла на ўроку сварка. Як паводзіў сябе кожны з сяброў? Лёня артымаў пяцёрку па кантрольнай працы па алгебры, а Грыша — чацвёрку, бо пераблытаў знак прыпынку. Хлопчык абвінаваціў сябра ў спісванні. Той запярэчыў ён заўважыў, што вывучыў правілы і не зрабіў памылкі , але Грыша, з-за свайго эгаізму не выслухаў сябра, ён нават не мог дапусціць думкі, што Лёня можа абагнаць яго ў вучобе. Як атрымалася, што па дарозе дадому Лёня адстаў ад Грышы? Як пры гэтым трымаўся Грыша? У Лёні забалела нага і ён прысеўадпачыць. Ён клікаў сябра, каб той пачакаў, але той не азірнуўся, бо быў пакрыўджаны і злосны. Калі Грыша знік у завірухе, Лёня адчуў страх. Але клікаць сябра не стаў, не хацеў, каб той хваліўся, што Лёня без яго дадому не змог дайсці. Грыша ж пайшоў не азіраючыся, гаварыць з сябрам не хацелася, яго з'ядала зайздрасць. Грыша не быў упэўнены, што сябра спісаў у яго, але не хацеў верыць і ў тое, што Лёня змог яго абысці ў вучобе. Пракаменціруйце паводзіны Грышавай маці, калі яна прыйшла да Саўчанкаў у хату. Як паставіўся Грышаў бацька да ўчынку свайго сына? Матуля Грышы спужалася за паводзіны свайго сына, але адразу не стала гаварыць бацькам пра тое, што яе сын кінуў Лёню аднаго ў лесе. Магчыма яна спадзявалася, што той здолеў дайсці сам…. І толькі калі даведалася, што Лёні няма, усё рассказала яго бацькам. Бацька сур'ёзна пакараў сына, бо такі ўчынак быў па яго меркаванні, недастойным. Падрабязна перакажыце эпізод, калі Грыша прыйшоў наведаць хворага сябра. Што пры гэтым адчуваў Грыша? Грыша адчуваў сябе вельмі няёмка і вінавата і перад сябрам, і перад бацькамі. Ён доўга не мог зняць валёнкі, некалькі разоў пытаў дазваленя зайсці. Доўга не адважваўся наблізіцца да Лёні, прынёс сябру мёд, яблыкі, бачна, што хлопчык лічыць сябе вінаватым і не ведае, як папрасіць прабачэння. Як сустрэлі Грышу Лёневы бацькі? Як адрэагаваў на прыход сябра Лёня? Лёнева маці сустрэла Грышу няласкава, яна не магла яму дараваць тое, што ён кінуў яе сына. Бацька ж убачыўшы, што хлопык і сапраўды моцна раскаяўся ў сваіх паводзінах, падбадзёрыў яго. Лёня быў вельмі шчаслівы, што Грыша прыйшоў да яго, ён нават не лічыў яго вінаватым. Яны сумавалі адзін без аднаго, бо ўсё ж былі сябрамі і доўгае растанне паўздзейнічала на іх. Як паўплывала на хлопчыкаў гэта здарэнне? Думаем, што гэта здарэнне вельмі істотна паўплывала на характар Грышы, які, пэўна, больш ніколі не зробіць такой памылкі, бо асэнсаваў сваю віну. Іх сяброўства засталося, але кожны з іх атрымаў жыццёвы ўрок, асабліва Грыша. Думаем, што далей, яны ўжо не зробяць такіх памылак і застануцца сапраўднымі сябрамі. Падзеі аднаго дня прымусілі хлопчыкаў усвядоміць кошт дружбы, зразумець, як яны неабходны адзін аднаму.