Проанализировать главу 8 повести "Прощание с Матерой".
1.Озаглавить эпизод.
2.Охарактеризовать событие, лежащее в основе эпизода: экспозиция, развитие действия, кульминация, развязка.
3.Назвать участников эпизода
4.Раскрыть особенности начала и финала эпизода.
5.Сформулировать проблему, находящуюся в центре внимания.
6.Охарактеризовать участников эпизода:
- их отношение к событию, проблеме;
- друг к другу;
- речь участников диалога;
- особенности их поведения;
- авторские ремарки.
7. Охарактеризовать эмоциональное напряжение в эпизоде.
8. Охарактеризовать авторское отношение к событию, проблеме; соотнести его с кульминацией и идеей всего произведения.
9. Сформулировать основную мысль эпизода.
10. Найти и охарактеризовать противоречие, лежащее в основе эпизода.
11. Охарактеризовать структуру эпизода и разобрать его композиционные элементы: завязка, кульминация, развязка.
12. Особенности повествования: наличие художественных описаний (пейзажей, портретов, интерьеров), их значение; особенности языка писателя (средства художественной выразительности); художественное выражение авторской позиции.
13. Сформулировать основную мысль эпизода.

за возерам, што плёскаецца зусім пад нашымі вокнамі, пачынаецца лес. мы мала там бывалі, не знаходзячы для сябе нічога прывабнага. лес быў дагледжаны, расчышчаны і нагадваў школьны парк. іншая справа - востраў на возеры. там усё было так, быццам рука чалавека ніколі не краналася гэтага кутка прыроды. на востраве нам было цікава, у лесе - няма.

а мішка быццам не заўважаў нас і нашу зайздрасць. ён спіхнуў плыт у ваду, працягнуў яго за прывязаную вяроўку крокаў на пяцьдзесят убок, якраз туды, дзе пачыналася глыбінная плынь, і скочыў на хісткія бярвенчыкі.

мішка ўсміхнуўся. а я падумаў, што ён, напэўна, уявіў сябе адным са старажытных мараходаў, якія на плытах перасякалі цэлыя акіяны.

відаць, мішка разведаў усё папярэдне. вярнуўся мішка на самым змярканні. 

назаўтра пасля заняткаў мы зноў былі на востраве. я прапанаваў узяць лодку, але сябры не падтрымалі. лодка - не для першаадкрывальнікаў. для гэтай мэты найлепшае - самаробны плыт.

нас трох для кволага мішкавага збудавання было замнога. разы са два хвалі захлествалі плыт, і мы аказваліся ў вадзе. але ў рэшце рэшт дасягнулі другога берага. выцягнулі плыт на пясок і пайшлі ў лес.

дарогу мішка запомніў добра. праз гадзіну мы ўжо былі ля мэты.

на першы погляд у гэтым лясным возеры нічога асаблівага не было. вялізная палонка пасярэдзіне зарослай мохам паляны. вакол растуць кусты алешніку, сям-там каля берага відаць шырокія лісты і кветкі гарлачыкаў. вось толькі мішка не памыліўся: яна была цьмяная, быццам промні святла знікалі ў ёй без астатку.

а мне падумалася, што гэта возера падобнае на кавалак глыбокага космасу, дзе ўсё навокал чорна і да бліжэйшых зорак доўгія гады шляху. але я не сказаў сябрам пра гэта параўнанне. яны былі ўпэўнены, што я раўнадушны да космасу. а як я мог гаварыць, што некалі пайду ў прастору, калі нават фізкультурай займаўся па спрошчанай праграме? - трэба нанесці на карту, - сказаў сашка. няўрымслівая яго натура патрабавала дзейнасці. - стойце тут, я зраблю вымярэнні, - і ён пайшоў, шырока ставячы крокі, уздоўж азёрнага берага.

мішка тым часам сарыентаваўся па сонцу, каб вызначыць каардынаты возера. напэўна, гэта была дарэмная работа. каардынаты школы мы вызначалі шмат разоў - і ўначы па зорках, і ўдзень па сонцу. а адсюль да школы было кіламетраў дзесяць прама на ўсход. так што патрэбныя разлікі можна было зрабіць без алоўка. але я зноў прамаўчаў. хай робяць як хочуць. я ж ведаў адно: я прыйду сюды яшчэ раз, адзін, i прынясу акваланг. я нарэшце адчую, што гэта такое - чорны і маўклівы космас.

тым часам сашка вярнуўся. перыметр возера раўняўся тысячы шасцістам дваццаці крокам або прыкладна паўтара кіламетрам. хлопцы хутка начарцілі картаграфічную сетку, потым нанеслі на яе абрысы возера.

- вяртаемся, - сказаў сашка, задаволена сваю работу.

- пара ўжо, - згадзіўся мішка, - хутка сцямнее. ты што, начаваць тут збіраешся? - крыкнуў ён, убачыўшы, што я застаюся на месцы.

калі праз некалькі дзён я сказаў, што пайду ў лес, гэта не выклікала ні ў кога пытанняў. раз не запрашаю ў спадарожнікі каго-небудзь, значыць, так мне лепш. мы прывыклі паважаць справы i жаданні таварышаў.

надвор'е было пахмурнае, і вада ў возеры здалася яшчэ больш цёмнай. я добра плаваў і не баяўся ні глыбіні, ні віроў. а тут мне раптам стала страшнавата. падумалася, што гэта проста багністае , дно якога ўсцілае звычайны тарфяны пласт. але менавіта таму, што адчуў страх, няўпэўненасць, я прышпіліў з паветрам, надзеў маску і падышоў да вады. глеба пад нагамі была мяккая, як дыван, - прыбярэжнае дно было пакрыта мохам.  але ліхтарык не ўключаў: мне патрэбна была толькі цемра, а ўсё астатняе не мела значэння. мне здавалася, што я зусім не ў вадзе, а ў прасторы. цела было лёгкае, нібы бязважкае. я мог ляжаць, распластаўшы рукі, даць нырца, узляцець уверх. мне маё стан, і толькі было шкада, што вакол не відаць сузор'яў. без іх не было сапраўднага космасу.

я пашукаў якіх-небудзь рэчаў - не вяртацца ж назад з пустымі рукамі, - я абходзіў адзін пакой за другім, разграбаў глей пад нагамі, мацаў сцены. нічога не было.

нарэшце мне надакучыла гэта блуканне, дый першы з паветрам апусцеў. я рашыў вяртацца і проста так, у апошні раз, правёў промнем ліхтарыка па сцяне, што стаяла на маёй дарозе. чорныя, замшэлыя камяні. і раптам сярод іх нешта бліснула.мне здалося, што гэта быў лісцік серабрыстай таполі, якіх шмат расло на беразе.ужо бралася на вечар, калі я вярнуўся ў інтэрнат. як на тое, у калідоры носам к носу сутыкнуўся з настаўнікам. з ім былі сашка і мішка.і я ўспомніў, што ў нас у гэты час лабараторныя заняткі па фізіцы. мне стала няёмка перад настаўнікам.- ідзі паеш, - спыніў мяне настаўнік, калі я пачаў быў апраўдвацца, - потым раскажаш.я раззлаваўся на сяброў: вось , трэба было ім гаварыць, дзе я! цяпер прыйдзецца, можа, яшчэ цэлы даклад рабіць, а я ж па сутнасці нічога не . ні пра возера, ні пра рэшткі таго паселішча.

«василий теркин» по праву занимает ведущее место в творчестве александра твардовского. написанная в годы противостояния с фашистскими захватчиками поэма стала своеобразной фронтовой энциклопедией. в образ бойца василия ивановича теркина поэт вложил лучшие качества народа. судьба солдата-пехотинца на войне олицетворяет национальную силу духа. теркин наделен волевым характером, храбростью, патриотизмом, жизнерадостностью и чувством юмора. даже в тяжелых ситуациях герой не падает духом и не теряется. теркин ободряет себя и окружающих, не дает бойцам унывать. твардовский практически не прибегал к эпитетам и метафорам, создавая художественный образ героя – «парень сам собой обыкновенный», но читатель представляет василия мужественным человеком, который смело вступает в поединок со смертью и побеждает ее, проявив смекалку. василий иванович любит и ценит жизнь, но без раздумий готов отдать ее ради победы своего народа. теркин хороший боец, к тому же мастер на все руки. автор изображает человека, привыкшего к труду в мирное время и не сидящего без дела в суровые годы войны. герой показан в самых разных ситуациях и эпизодах.

поэма собрана из отдельных глав, каждая из которых – законченное произведение. единство ей придает общая тематика – воюющий за родину человек, который верит в грядущую победу. в характер василия теркина вложен индивидуальный и в то же время обобщенный образ «труженика-солдата». он всегда готов поддержать морально, развеселить шуткой, игрой на гармони, по хозяйству и рискнуть жизнью ради спасения товарищей. теркины были в россии в любую войну. именно на таких людях из народа во все века держится дух всего воинства.

источник: