Пытанні да тэксту: "Каласы пал сярпом тваiм".
1. Назавіце імя галоўнага героя рамана У. Караткевіча "Каласы пад сярпом тваім".
2. Адзначце, якія гістарычныя падзеі пакладзены ў аснову рамана У.Караткевіча "Каласы пад сярпом тваім".
3. Чаму У. Караткевіч не абраў галоўным героем рамана "Каласы пад сярпом тваім" канкрэтную гістарычную асобу?
4. Згадайце дзейных асоб рамана, якія паўплывалі на духоўны свет Алеся Загорскага.
5. На аснове тэксту твора сфармулюйце назвы эпізодаў, якія даюць уяўленне пра станаўленне асобы Алеся Загорскага і тэзісна запішыце іх у адпаведныя рамкі табліцы 1-4.
3 якой мэтай раней аддавалі маладога князя ў сялянскую сям'ю?
Што звязвае чалавека са сваімі продкамі? Для чаго неабходна ведаць гісторыю свайго роду?
Як адчувае сябе Алесь, калі з яго, амужычанага пана, пачынаюць рабіць князя? Што ўразіла Алеся ў карцінным павільёне дзеда?
Як уплывала на Алеся знаёмства з Кастусём Каліноўскім? Як паводзіць сябе Алесь у час вучобы ў Пецярбугскім універсітэце?
Што або хто яшчэ, акрамя пералічаных фактараў, уплывае на станаўленне асобы?
6. Назавіце словы, якія характарызуюць галоўнага героя рамана.
7. Чым актуальны для сучаснага чалавека думкі, перажыванні героя твора?
8. Якія жыццёвыя ўрокі можа ўзяць сённяшняя моладзь?
9. Прачытайце словы Сэнт-Экзюперы: "Толькі калі мы асэнсуем сваю ролю на зямлі, хай нават самую сціплую і непрыкметную, толькі тады мы будзем шчаслівыя. Толькі тады мы зможам жыць і паміраць спакойна, бо тое, што надае сэнс жыццю, надае сэнс смерці". Запішыце, як гэтыя словы адносяцца да Алеся Загорскага.
10. Якія фактары фарміравання асобы ўплываюць на ваша духоўнае станаўленне? Што і хто спрыяе гэтаму?
Распутин как-то сказал: « читатель учится у книг не жизни, а чувствам. Литература –, на мой взгляд, – это прежде всего воспитание чувств. И прежде всего доброты, чистоты, благородства» .
Воспитание чувств писатель проводит через образ учительницы, хотя её игра с учеником на деньги воспринимается весьма неоднозначно. Как можно оценить поступок Лидии Михайловны? Выскажите свое мнение. ( С одной стороны, это непедагогично, с другой стороны, игра с учеником на деньги была единственной возможностью мальчику) .
Почему рассказ назван «Уроки французского» ? Уроки французского, общение с Лидией Михайловной стали для героя уроками жизни, воспитанием чувств.
Вывод. Игра на деньги учительницы с учеником, с точки зрения педагогики, – поступок безнравственный. Но что стоит за этим поступком? – спрашивает писатель. Видя, что школьник ( в голодные послевоенные годы) недоедает, учительница французского языка под видом дополнительных занятий приглашает его к себе домой и пытается подкормить. Она присылает ему посылки, как будто от матери. Но мальчик от всего отказывается. Учительница предлагает играть на деньги и, естественно, «проигрывает» , чтоб на эти копейки мальчик смог купить себе молока. И она счастлива, что ей удаётся этот обман.
Доброта – вот что привлекает в героях рассказа. Герой открывает для себя доброту и участие, понимание среди окружающих людей.