4 Реши задачи. 4
части
а) 12 дней Бауыржан провёл в лагере, что составило
30
от каникул. Сколько дней длятся каникулы у Бауыржана?
часть.
6) В классе 30 учащихся, в олимпиаде участвует о
Сколько учеников не участвует в олимпиаде?
в) Бригаде заказали изготовить 3 574 детали. Каждый день ра-
бочие изготавливали по 35 деталей. Сколько деталей осталось
изготовить после 40 дней работы?
Краткая запись
Ш. Хөсәеновның «Әни килде» драмасында да үзәктә Ана образы тора. Әсәрдә аның исеме дә бирелми, чөнки бу — барлык аналарны берләштергән образ.
Ананың балалары инде зур үсеп, кеше булганнар, кошлар сыман кайсы-кая таралышып беткәннәр. Ана үзе генә авылда яши. Балалары аны, әлбәттә, онытмыйлар: посылка җибәреп, хат язып торалар. Бервакыт Ана балаларына кунакка килеп керә. Нәкъ менә шушы көнне аның улы да өйләнә икән. Әлбәттә, бу турыда ана белми, чөнки аңа хәбәр итүче юк. Бу хәл үзе генә дә анага карата игътибарсызлыкны күрсәтә. Чөнки яхшы бала өйләнер алдыннан әти-әнисеннән фатиха сорар иде. Уллары-кызлары әниләренең килүенә бик сөенәләр, Ана да аларның күңелен боегайтасы килмәгәнгә, үзендә яман шеш авыруы икәнлеген әйтмәскә була. Ләкин ананы шифаханәгә алып килгән күрше кызы бу серне ача, әниләренә карата рәхимлерәк булуларын, хәзер инде аны кайсыныңдыр тәрбиягә алырга тиешлеген әйтә. Менә шуннан соң ачыла да инде балаларының чын йөзе. Берсенең бер проблема икән, икенчесенең — икенче проблема һәм алар берничек тә әниләрен үзләренә ала алмыйлар. Әлбәттә, түземле дә, нечкә дә күңелле Ана боларны күрмәмешкә салыша, ләкин аның күңеленә төер утыра шул инде. Һәм бу төерне берничек тә бетереп булмаячак.
Ана күңеле — балада, бала күңеле — далада, дип юкка гына әйтмиләр шул. Ана үлгәнче үзенең баласы турында кайгыртачак, ә бала башында әле тормыш мәшәкатьләре, вакыт юклык... Минемчә, балалары ананы яраталар, ләкин үз эшләренә, үз уйларына бирелеп, аны аңламыйлар. Мәсәлән, Ислам да бик теләп әнисен үзләренә алыр иде дә, тик авыру белән артык чыгымнар булачак, һәм төрле сәбәпләр табып, моңа ризалашмый. Ләкин менә шул Исламга ана ике мәртәбә тормыш бүләк иткән. Беренчесе — туганда, икенчесе — чирләгәч. Балаларына бу бик нык тәэсир итә, алар инде аңладылар да бугай, ләкин Анада аларга карата рәнҗеш кала. Әмма безнең әниләр олы йөрәкле бит, бигрәк тә үз баласына карата. Алар яраталар, сөяләр, кызганалар һәм гафу итәләр. Тик бәгыре генә катмасын. Ш. Хөсәенов Ана образы аша барлык аналар күңеленең нечкәлеген, матурлыгын күрсәтә.
Әсәр «Әниемнең ак күлмәге» дип атала. Татар халкында ак төс чисталык, пөхтәлек, сафлыкны белдерә. Әлеге әсәрдә ана да шундый ак, саф, чиста. Ул гомере буе туган иленә, халкына хезмәт иткән, балалар тәрбияләп үстергән, хәләл көче белән яшәгән. Балаларын да илгә файдалы, укымышлы итеп үстерергә тырышкан, ире белән дус һәм тату яшәгән. Күргәнебезчә, Ш. Хөсәеновның «Әниемнең ак күлмәге» исемле әсәрендәге Ана — иң кешелекле, иң шәфкатьле, бала җанлы ана, балаларына ихлас күңелдән тәрбия биргән, хезмәт сөючән кеше.
Әйе, аналар — бөек затлар. Кеше анасын онытмаска, аны хөрмәт итәргә тиеш. Аналарның кадерен кечкенәдән белеп үсәргә кирәк. Без әниләргә беркайчан да кайгы, сагыш күрсәтергә тиеш түгел. Бар теләгем: әниләребез тыныч, рәхәт тормышта яшәсеннәр иде.
= 15 целых 13/36
2) 1 целая 7/12+ 3 целых 5/9=1 целая 21/36+ 3 целых 20/36=
=4 целых 41/36=5целых 5/36
3) 5целых 5/24+2целых 1/6 = 5целых 5/24+2целых 4/24 =
= 7 целых 9/24=7 целых 3/8
4) 3 целых 1/12+4 целых 2/15 = 3 целых 5/60+4 целых 8/60 =
= 7 целых 13/60
5) 12целых 5/9-7целых 1/6 = 12целых 20/36-7целых 6/36 =
= 5 целых 14/36=5 целых 7/18
6) 7 целых1/4-3 целых 7/15=7 целых15/60 - 3 целых 28/60=
= 6 целых 75/60- 3 целых 28/60= 3 целых 48/60= 3 целых 4/5
7)9 целых 5/12-6 целых2/7 = 9 целых 35/84 - 6 целых 24/84= 3 целых 11/84
8) 4 целых 1/6-2 целых 4/21=4 целых 7/42-2 целых 8/42=
= 3 целых 49/42- 2 целых 8/42=1 целая 41/42
9)5 целых 9/25-3 целых 8/15= 5 целых 27/75-3 целых 40/75=
= 4 целых 102/75-3 целых 40/75=1 целая 62/75
10) 4 целых 3/35-2 целых 5/14=4 целых 6/70- 2 целых 25/70=
=3 целых 76/70 - 2 целых 25/70 = 1 целая 51/70
11) 10 целых 3/8-4 целых 2/3=10 целых 9/24-4 целых 16/24=
=9 целых 33/24 - 4 целых 16/24= 5 целых 17/24
12) 7целых1/16 - 3 целых 5/24= 7целых3/48 - 3 целых 10/48=
=6 целых 51/48 - 3 целых 10/48= 3 целых 41/48