Қимыл, іс-әрекеттің иесі, орындаушысы біреу емес, бірнешеу болып, -ыс, -іс, -с жұрнақтары арқылы жасалатын етістің түрі ортақ етіс деп аталады. Мысалы: Омар мен Оспан хат жаз-ыс-ты. Қыз бен жігіт сөйле-с-ті. Ол бізге үй сал-ыс-ты. деген сөйлемдердегі жазу, сөйлеу, салу қимылдары бір ғана субъект (іс иесі) тарапынан емес, бірнеше орындаушы (Омар мен Оспан, қыз бен жігіт, ол мен біз) арқылы іске асатынын көрсетеді.
Ырықсыз етіс пен өздік етіс жұрнактары сабақты етістікке жалғанып, оны салт етістікке айналдырады: әңгімені айт-ты,— әңгіме айтылды, сөзді сөйледі — сөз сөйленді, қолын жуды — ол жуынды, т. б. Өзгелік етіс жұрнағы салт етістікке жалғанса, салт етістікті сабақты етістікке айналдырады: шам сөнді — шамды сөндірді, оқушы орындықта отырды — окушы орындыққа отырғызды, хат жетті —хатты жеткізді т. б.
1. a) 2/9 + 6/9 - 3/9 = 5/9
б) 8 25/27 - (3 8/27 + 2 3/27) = 3 14/27
в) (8 3/17 - 7 15/17) + 3 16/17 = 4 4/17
2. первый день - 5/9
второй день - ?
за два дня - 7/9
1) 7/9 - 5/9 = 2/9(ог.) - пропололи за второй день.
ответ: 2/9
3. а) 43,76 + 8,543 = 52,303
б) 13,275 - 3,39 = 9,885
в) 8,374 * 4,5 = 37,683
г) 3,074 : 53 = 0,058
4. один торт - 0,9 кг
одна упаковка пряников - ?
три торта - ? кг
пять упаковок пряников - ? кг
пять упаковок пряников и три торта вместе - 5,1 кг
1) 0,9 * 3 = 2,7 (кг) - весят три торта.
2) 5,1 - 2,7 = 2,4 (кг) - весят пять упаковок пряников.
3) 2,4 : 5 = 0,48 (кг) - весит одна упаковка пряников.
ответ: 0,48 кг
5. a) 8y + 5,7 = 24,1
8y = 24,1 - 5,7
8y = 18,4
y = 18,4 : 8
y = 2,3
ответ: 2,3
б) (9,2 - x) : 6 = 0,9
9,2 - x = 0,9 * 6
9,2 - x = 5,4
x = 9,2 - 5,4
x = 3,8
ответ: 3,8
Пошаговое объяснение:
Ортақ етіс
Қимыл, іс-әрекеттің иесі, орындаушысы біреу емес, бірнешеу болып, -ыс, -іс, -с жұрнақтары арқылы жасалатын етістің түрі ортақ етіс деп аталады. Мысалы: Омар мен Оспан хат жаз-ыс-ты. Қыз бен жігіт сөйле-с-ті. Ол бізге үй сал-ыс-ты. деген сөйлемдердегі жазу, сөйлеу, салу қимылдары бір ғана субъект (іс иесі) тарапынан емес, бірнеше орындаушы (Омар мен Оспан, қыз бен жігіт, ол мен біз) арқылы іске асатынын көрсетеді.
Ырықсыз етіс пен өздік етіс жұрнактары сабақты етістікке жалғанып, оны салт етістікке айналдырады: әңгімені айт-ты,— әңгіме айтылды, сөзді сөйледі — сөз сөйленді, қолын жуды — ол жуынды, т. б. Өзгелік етіс жұрнағы салт етістікке жалғанса, салт етістікті сабақты етістікке айналдырады: шам сөнді — шамды сөндірді, оқушы орындықта отырды — окушы орындыққа отырғызды, хат жетті —хатты жеткізді т. б.