Номер 5 а Математика страница.43 2 болим

Глаголы с морфемой -ся (-сь) на конце называются возвратными: умываться.

Глаголы без этой морфемы называются невозвратными: умывать.

Суффикс -ся (-сь) придаёт глаголам следующие значения:

возвратное значение: мальчик одевается (одевает себя);взаимное значение: малыши обнимаются (обнимают друг друга);значение самопроизвольного действия: ваза разбилась (сама по себе), окно открылось (само по себе);страдательное значение: Дом строится (кем?) строителями;значение постоянного свойства: собака кусается, крапива жжется.
-ся в лингвистике

Морфему -ся (-сь) в школьной грамматике называют суффиксом. Так как она всегда следует за окончанием (одевалась, одевались, одеваются), в лингвистике её называют постфиксом (от латинского post – после).

Безнең Актырнак исемле этебез бар. Ул түп-түгәрәк, кап-кара, бик матур көчек. Йоннары ялт-йолт итеп тора. Артык зур да түгел. Тәпи очлары ап-ак, башында да ак тап бар. Тәпиләре ак булганга, без аңа Актырнак дип исем куштык та инде. Без аны җылы сөт белән дә, тәмле аш, файдалы боткалар белән дә сыйлыйбыз. Ул, рәхмәт әйткәндәй, шатланып койрыгын болгый. Алгы тәпиләрен күтәреп иркәләнә. Мин аны һәркөн урамга алып чыгам. Үзе бәләкәй генә булса да, ул бик җитез, тиз йөгерә. Ул урамда артымнан чаба, өрә һәм минем белән шатлана-шатлана уйный. Без аны бик яратабыз. Актырнак юынырга бик ярата. Ул тәмле итеп сөяк белән аш ашый. Мин аны кечкенәдән төрле һөнәрләргә өйрәтә башладым. Мин берәр җирдән кайтсам, ул мине шатланып каршы ала, басып, битемне ялый; күрешергә кулымны сузсам, тәпиен бирә. Минем төрле әмерләремне дә үти: бас дисәң − баса, утыр дисәң − утыра, ят дисәң − ята. Безгә чит кеше килүен әллә кайдан сизеп ала, өрә башлый. Каргаларны бер дә яратмый ул. Биби, чебиләрне алып китәрләр дип курка, ахры. Мин Актырнакны үзем белән урманга алып барам. Монда ул үз тавышьгаа үзе сокланып йөри. Бик каты өрә. Урманның эченә үк кереп, әллә кайнардан әйләнеп кайта. Миңа нәрсәдер ашыгып-ашыгып сөйләргә тели. Бик кызык эт ул. Миңа аның белән бик күңелле.