музыкальные формы, состоящие из нескольких связанных по замыслу и самостоятельных по строению частей. Основные циклы — сюитный (сюита, партита, дивертисмент, кассация, серенада) и сонатно-симфонический (симфония, соната, концерт, квартет); в вокально-инструментальной музыке — месса, кантата, оратория.* * *ЦИКЛИЧЕСКИЕ ФОРМЫЦИКЛИ́ЧЕСКИЕ ФО́РМЫ, музыкальные формы, складывающиеся из нескольких относительно самостоятельных частей, раскрывающих в совокупности единый художественный замысел. Сонатная циклическая форма состоит, как правило, из четырех частей — быстрой 1-й в сонатной форме (см. СОНАТНАЯ ФОРМА), медленной лирической 2-й, быстрой 3-й (скерцо (см.СКЕРЦО) или менуэт (см. МЕНУЭТ)) и быстрой же 4-й (финал (см. ФИНАЛ) ). Такая форма характерна для симфонии (см.СИМФОНИЯ), иногда сонаты (см. СОНАТА), камерного ансамбля (см. КАМЕРНЫЙ АНСАМБЛЬ) сокращенная циклическая форма (без скерцо или менуэта) типична для концерта (см. КОНЦЕРТ), сонаты. Другой тип циклической формы образуют сюита (см.СЮИТА), иногда вариации (см. ВАРИАЦИИ в музыке) (оркестровые, фортепианные), в которых количество и характер частей могут быть различными. Встречаются и вокальные циклы (серии песен, романсов, ансамблей или хоров), объединенные сюжетом, словами одного автора и др.
Кышның салкыннарыннан соң мин язны сагынып көтеп алам. Яз - табигатьнең кышкы йокыдан уяну вакыты. Бүген язның беренче генә көне. Аның әле кыштан әллә ни аермасы юк. Салкын. Бураннар да уйный.Ләкин мин боларны язның кыш белән тартышуы дип уйлыйм. Кояш барыбер үзенекен итә, җылыта. Түбәләргә боз сөңгеләре дә элеп куя. Кояш җылырак карау белән, боз сөңгеләреннән туктаусыз тамчылар сикерә башлый. Алар кояш нурларында энҗе кебек ялтырыйлар.Түбә калайларыннан пар күтәрелә. Чыпчыклар һәм песнәкләр дә күңеллерәк чыркылдаша.Көннәр дә озыная бара. Яз кояшы елмаеп карау белән, бөтен табигать кышкы йокысыннан уяна башлый.Кояш балкый, ул өй түбәләрендәге карларны эретә. Карлар эри башлагач, җылы яклардан кошлар да кайта башлар. Язгы җылы җил агачтагы яшь бөреләрне уятыр.Тиздән алар хуш исле яшел яфраклар ярырлар. Кояш эссе нурларын көннән-көн күбрәк сибәр. Җирдән җырлый-җырлый гөрләвекләр челтерәп агар. Бозлар кузгалыр. Кырларда беренче умырзая баш калкытыр.Кешеләр язгы эшләргә керешерләр. Язның да эше күп: иңе-буе күренмәгән кырларны кардан әрчисе, ямь-яшел уҗым басуларын ачасы бар. Кырларда тиздән тракторлар гөрләр - язгы кыр эшләре башланыр. Язның әле дымлы җирне үләннәр һәм аллы-гөлле чәчәкләр белән бизисе бар. Ә бүген әле март башы гына. Төннәрен салкын булса да, көндезен инде кояш балкый. Туган җиребезгә яз килә, яз исе аңкый. Яз - матур, шатлыкларга бай, күңелле вакыт. Түрдән уз, яз!