Ерте-ерте ертеде,ешики жуни бортеде бир Ербол деген батыр болыпты.Ол кун сайын осе берипти.Солай нагыз батырдын ози болып шыгады.
Бир куни онын Адемау деген карындасы оте катты ауырып калады.Адамдардын айтуынша бул ауру емес, жалмауыз кемпирдин каргысы депти.Осыны естиген Ербол бир кариядан:"Ата, сиз жалмауыз кемпирдин кайда екенин билесиз бе?",-деп сурайды.Кария оган:"Иа, билемин.Ол орманнын ишиндеги бир жалгыз агаш уйде турады",-деген екен.Сол кезде Ербол заттарын жинап, жолга аттанады.Ол орманга 1 ай бойы жетеди.Сол кунге дейин онын тамагы таусылады.Карны ашкан ол жолда келе жатады.Ол орманнын ишиндеги уйлерди кореди де сол жакка бет алады.Ол жакта ол Самал деген аруды кездестиреди.Осылайша бул ару Ерболды тамактандырады.Ербол Самалга гашык болады.Осы саттен кейин Ербол жалмауыз кемпирдин уйин тауып онымен кездеседи.Ребол жалмауыз кемпиден карындасынан каргысты алып тастауын айтады.Бирак жалмауыз кемпир оны истемейди.Осфлайша курес басталады.Арен дегендей Ербол оны женип шыгады.Женген кезде жалмауыз кемпиржин ишинен дари шыгады.Ол ьул дарини карындасфна апарады да, ол жазылып кетеди.Кейинен Ербол Самалмен уйленеди жане де бакытты омир суреди
ХVІІІ ғасырдың бірінші жартысында Қазақ елінің ел болып қалуына ақыл-ойымен, біртуар батырлығымен ерекше үлес қосқан Табын Бөкенбай қолбасшының ұлт тарихына, халық зердесіне өзіне лайықты деңгейде орнығуы оңай болған жоқ. Аты-жөні, ұлт азаттығына сіңірген еңбегі, батырлығы мен саяси тұлғалық даралығы, тарихи құжаттарда айқын көрсетілгеніне қарамастан, оның бүкіл қайраткерлігі мен ерлік істері басқа біреулерге телініп, қиянатқа ұшырап келді. Соңғы он шақты жыл көлемінде бірсыпыра терісі бар, оңы бар, игілікті істер атқарылды да, бірегей қолбасшы бейнесі ұлт тарихынан өз орнын ала бастады. Біз бұл мәселеге әлі де болса өте мұқият қарап, қазақ тарихында орыс шежіресіндегі Кутузовтың деңгейінде өте зор іс атқарған қолбасшымыздың шынайы өмірбаянын, толық тұлғасын қалыптастыруға тиіспіз. Шүкір, бұл үшін тарихи деректер де жеткілікті. Шындық деп айтқанымыздың түрі көп болғанымен, түптің-түбінде соның тірелер жері біреу ғана екенін естен шығармауымыз керек. Себебі бүгінгі біле тұра немесе білместікпен әртүрлі пенделік пиғылмен айтылған пікірлер ертеңгі күні алдымыздан шығады. Тек сол шындық тиянақталғанша бұра тартпай, ұрпақ алдында ұятты болмай, сабырмен іздену қажет. Иә, бүгінгі және ертеңгі ұрпақ үшін Бөкенбай қолбасшының бізге дейін де әркім шатыстырып берекесін алған қайраткерлік еңбектерін пендешілік жасап, төмендетіп алмауды ойлауға тиістіміз. Біз осы мәселеге қаншалықты мән беріп жүрміз? 1999 жылы шығарылған «Ақтөбе» энциклопедиясында батырға өз аты бұйырмай «Бөгенбай» атымен енгізіліп кетіпті. Қолбасшы Бөкенбай Қараұлы жөніндегі ба з деректері 2002 жылдардан бастап көзіме шалына бастады. «Ақтөбе» газетінің 2003 жылғы 18-желтоқсан күнгі санында Қ.Жұбанов атындағы мемлекеттік университеттің профессоры З.Байдосовтың және аға оқытушы Е.Исмайлов мырзалардың
Ерте-ерте ертеде,ешики жуни бортеде бир Ербол деген батыр болыпты.Ол кун сайын осе берипти.Солай нагыз батырдын ози болып шыгады.
Бир куни онын Адемау деген карындасы оте катты ауырып калады.Адамдардын айтуынша бул ауру емес, жалмауыз кемпирдин каргысы депти.Осыны естиген Ербол бир кариядан:"Ата, сиз жалмауыз кемпирдин кайда екенин билесиз бе?",-деп сурайды.Кария оган:"Иа, билемин.Ол орманнын ишиндеги бир жалгыз агаш уйде турады",-деген екен.Сол кезде Ербол заттарын жинап, жолга аттанады.Ол орманга 1 ай бойы жетеди.Сол кунге дейин онын тамагы таусылады.Карны ашкан ол жолда келе жатады.Ол орманнын ишиндеги уйлерди кореди де сол жакка бет алады.Ол жакта ол Самал деген аруды кездестиреди.Осылайша бул ару Ерболды тамактандырады.Ербол Самалга гашык болады.Осы саттен кейин Ербол жалмауыз кемпирдин уйин тауып онымен кездеседи.Ребол жалмауыз кемпиден карындасынан каргысты алып тастауын айтады.Бирак жалмауыз кемпир оны истемейди.Осфлайша курес басталады.Арен дегендей Ербол оны женип шыгады.Женген кезде жалмауыз кемпиржин ишинен дари шыгады.Ол ьул дарини карындасфна апарады да, ол жазылып кетеди.Кейинен Ербол Самалмен уйленеди жане де бакытты омир суреди
ХVІІІ ғасырдың бірінші жартысында Қазақ елінің ел болып қалуына ақыл-ойымен, біртуар батырлығымен ерекше үлес қосқан Табын Бөкенбай қолбасшының ұлт тарихына, халық зердесіне өзіне лайықты деңгейде орнығуы оңай болған жоқ. Аты-жөні, ұлт азаттығына сіңірген еңбегі, батырлығы мен саяси тұлғалық даралығы, тарихи құжаттарда айқын көрсетілгеніне қарамастан, оның бүкіл қайраткерлігі мен ерлік істері басқа біреулерге телініп, қиянатқа ұшырап келді. Соңғы он шақты жыл көлемінде бірсыпыра терісі бар, оңы бар, игілікті істер атқарылды да, бірегей қолбасшы бейнесі ұлт тарихынан өз орнын ала бастады. Біз бұл мәселеге әлі де болса өте мұқият қарап, қазақ тарихында орыс шежіресіндегі Кутузовтың деңгейінде өте зор іс атқарған қолбасшымыздың шынайы өмірбаянын, толық тұлғасын қалыптастыруға тиіспіз. Шүкір, бұл үшін тарихи деректер де жеткілікті. Шындық деп айтқанымыздың түрі көп болғанымен, түптің-түбінде соның тірелер жері біреу ғана екенін естен шығармауымыз керек. Себебі бүгінгі біле тұра немесе білместікпен әртүрлі пенделік пиғылмен айтылған пікірлер ертеңгі күні алдымыздан шығады. Тек сол шындық тиянақталғанша бұра тартпай, ұрпақ алдында ұятты болмай, сабырмен іздену қажет. Иә, бүгінгі және ертеңгі ұрпақ үшін Бөкенбай қолбасшының бізге дейін де әркім шатыстырып берекесін алған қайраткерлік еңбектерін пендешілік жасап, төмендетіп алмауды ойлауға тиістіміз. Біз осы мәселеге қаншалықты мән беріп жүрміз? 1999 жылы шығарылған «Ақтөбе» энциклопедиясында батырға өз аты бұйырмай «Бөгенбай» атымен енгізіліп кетіпті. Қолбасшы Бөкенбай Қараұлы жөніндегі ба з деректері 2002 жылдардан бастап көзіме шалына бастады. «Ақтөбе» газетінің 2003 жылғы 18-желтоқсан күнгі санында Қ.Жұбанов атындағы мемлекеттік университеттің профессоры З.Байдосовтың және аға оқытушы Е.Исмайлов мырзалардың