В глубокой древности в одном ауле жил старик. Было у него семь сыновей. Однажды холодной зимой из-за джута, люди остались без еды, и в доме старика поселилось горе. Смерть одного за другим унесла всех сыновей. После смерти старшего сына Кании убитый горем старик выдолбил кусок иссохшего дерева, натянул на него струну и поставив под неё подставку, исполнил кюй «Қарағым» («Родной мой»), после смерти второго сына Тореалыма старый отец натягивает вторую струну и импровизирует кюй «Қанат сынар» («Разбитое крыло»), третьему сыну Жайкелды он слагает кюй «Құмарым» («Любимый мой»); четвёртому, Бекену, посвящается кюй «От сөнер» («Погасшее пламя»), пятому сыну Хауасу сочиняет «Бақыт қошты» («Утерянное счастье»), шестому сыну Жулзару — «Күн тұтылды» («Затмившееся солнце»). После утраты последнего младшего сына Кияса старик натягивает седьмую струну и исполняет кюй «Жеті баламнан айрылып құса болдым» («Горе от утраты семи сыновей»). Извлекая из инструмента звуки полные скорби, исполнитель в различных по характеру мелодиях показывает образы своих детей. Эти импровизированные мелодии получили дальнейшее развитие и дошли до нас в форме инструментальных пьес-кюев под общим названием «Жетігеннің жетеуі» («Семь кюев жетыгена»). Это один из древних казахских музыкальных инструментов почти в неизменном виде дошедшем до наших дней. То есть, в этой легенде описанно именно все семь кюев, посвящённых сыновьям.
Егер линза жинағыш болса, d > 2F жағдайда линза беретін кескін:
● шын, төңкерілген, кішірейтілген
F < d < 2F болса, линза беретін кескін:
● шын, төңкерілген, үлкейтілген
d<F болған жағдайда линза беретін кескін:
● жалған, тік, үлкейтілген
Шашыратқыш линза беретін кескін:
● жалған, тік, кішірейтілген
Дөңес айна әрдайым беретін кескін:
● жорамал
Көз бұршағы көмегімен көз торында алынатын дене кескіні:
● кішірейтілген, төңкерілген, шын
Фотоаппараттың беретін кескіні:
● шын, кішірейтілген, төңкерілген
Көздің оптикалық жүйесінің көмегімен алыс тұрған нәрсенің кескіні торламаның бергі жағында пайда болады. Көздің кемістігі және бұл жағдайда көзілдірікке қажетті линза:
● жақыннан көргіштік, шашыратқыш линза
Көздің оптикалық жүйесінің көмегімен алыс тұрған нәрсенің кескіні торламаның АРҒЫ жағында пайда болады. Көздің кемістігі және бұл жағдайда көзілдірікке қажетті линза:
● алыстан көргіштік, жинағыш линза
Жалпақ параллель сәулелер шоғын қолданғанда линзада бір фокустың орнына бірнеше фокустың пайда болуы:
● сфералық аберрация
Линзалар жарық сәулелерін фокусқа жинағанда түске боялған дақтардың пайда болуы:
● хроматтық аберрация
Линзаның ұзын және көлденең өлшемдеріне, яғни линзаның қисықтығына тәуелді болатын ақау:
● астигматизм
В глубокой древности в одном ауле жил старик. Было у него семь сыновей. Однажды холодной зимой из-за джута, люди остались без еды, и в доме старика поселилось горе. Смерть одного за другим унесла всех сыновей. После смерти старшего сына Кании убитый горем старик выдолбил кусок иссохшего дерева, натянул на него струну и поставив под неё подставку, исполнил кюй «Қарағым» («Родной мой»), после смерти второго сына Тореалыма старый отец натягивает вторую струну и импровизирует кюй «Қанат сынар» («Разбитое крыло»), третьему сыну Жайкелды он слагает кюй «Құмарым» («Любимый мой»); четвёртому, Бекену, посвящается кюй «От сөнер» («Погасшее пламя»), пятому сыну Хауасу сочиняет «Бақыт қошты» («Утерянное счастье»), шестому сыну Жулзару — «Күн тұтылды» («Затмившееся солнце»). После утраты последнего младшего сына Кияса старик натягивает седьмую струну и исполняет кюй «Жеті баламнан айрылып құса болдым» («Горе от утраты семи сыновей»). Извлекая из инструмента звуки полные скорби, исполнитель в различных по характеру мелодиях показывает образы своих детей. Эти импровизированные мелодии получили дальнейшее развитие и дошли до нас в форме инструментальных пьес-кюев под общим названием «Жетігеннің жетеуі» («Семь кюев жетыгена»). Это один из древних казахских музыкальных инструментов почти в неизменном виде дошедшем до наших дней. То есть, в этой легенде описанно именно все семь кюев, посвящённых сыновьям.
● шын, төңкерілген, кішірейтілген
F < d < 2F болса, линза беретін кескін:
● шын, төңкерілген, үлкейтілген
d<F болған жағдайда линза беретін кескін:
● жалған, тік, үлкейтілген
Шашыратқыш линза беретін кескін:
● жалған, тік, кішірейтілген
Дөңес айна әрдайым беретін кескін:
● жорамал
Көз бұршағы көмегімен көз торында алынатын дене кескіні:
● кішірейтілген, төңкерілген, шын
Фотоаппараттың беретін кескіні:
● шын, кішірейтілген, төңкерілген
Көздің оптикалық жүйесінің көмегімен алыс тұрған нәрсенің кескіні торламаның бергі жағында пайда болады. Көздің кемістігі және бұл жағдайда көзілдірікке қажетті линза:
● жақыннан көргіштік, шашыратқыш линза
Көздің оптикалық жүйесінің көмегімен алыс тұрған нәрсенің кескіні торламаның АРҒЫ жағында пайда болады. Көздің кемістігі және бұл жағдайда көзілдірікке қажетті линза:
● алыстан көргіштік, жинағыш линза
Жалпақ параллель сәулелер шоғын қолданғанда линзада бір фокустың орнына бірнеше фокустың пайда болуы:
● сфералық аберрация
Линзалар жарық сәулелерін фокусқа жинағанда түске боялған дақтардың пайда болуы:
● хроматтық аберрация
Линзаның ұзын және көлденең өлшемдеріне, яғни линзаның қисықтығына тәуелді болатын ақау:
● астигматизм
Кескіннің қисаю құбылысы:
● дисторсия
Көздің жақсы көру қашықтығы:
● 25 cм
Оптикалоық аспаптар:
● лупа, перископ, микроскоп, телескоп, фотоаппарат, диаскоп, эпидиаскоп, көз, көзілдірік
Қиылысатын жазықтықтармен шектелген мөлдір дене:
● призма
Екі жағы сфералық беттермен шектелген мөлдір дене:
● линза
Фокус арақашықтығына кері шама:
● линзаның оптикалық күш
Линзаның оптикалық күші өлшем бірлігі:
● 1 дптр (диоптрия)
Жарықтың түзусызықты таралуына негізделген құбылыc:
● көлеңке және жартылай көлеңкенің пайда болуы
Астрономиялық әдіспен жарық жылдамдығын анықтаған:
● Оле Ремер мен Джеймс Брадлей
Лабораториялық әдіспен жарық жылдамдығын анықтаған француз физигі:
● Луи Физо
Шағылудың түрлері:
● диффузиялық(шашырау) және айналық
Жарықты барлық бағытта біркелкі шашырататын бет:
● тегіс бет
Жазық айна формуласы:
● d=-f
Шағылдыратын беттері қисық болып келетін айна:
● cфералық айна
Жарық сәулесі таралады:
● түзу сызық бойымен
Жарық сәулесі түзу сызық бойымен таралады:
● біртекті ортада
Ферма принципі:
● жарық кеңістіктің бір нүктесінен екінші нүктесіне ең аз уақыт кететін жолмен таралады