Сталинское правительство в полной мере сознавало решающую роль образования, науки, культуры в осуществлении стоящих перед страной задач и дальнейших преобразованиях самого общества. Несмотря на крайнее напряжение госбюджета, были изысканы средства на их развитие. В 1947 г. общая сумма ассигнований на развитие науки увеличилась против 1946 г. на 1,5 млрд руб., по сравнению с 1940 г. — более чем в 3 раза.
Были созданы необходимые материально-бытовые условия для работников науки. В 1946 г. в среднем более чем в 2 раза была повышена заработная плата профессорско-преподавательскому составу и научным работникам. Зарплата профессора, доктора наук поднята с 2 тыс. до 5 тыс. рублей, доцента, кандидата наук с 1,2 до 3,2 тыс. рублей. Соотношение зарплаты доцента, кандидата наук и квалифицированного рабочего составляло примерно 4 к 1, а профессора, доктора наук 7 к 1. В годы 4-й пятилетки почти на треть увеличилось число научно-исследовательских институтов (в 1946 г. их было 2061), созданы академии наук в Казахстане, Латвии и Эстонии, образована Академия художеств СССР.
Сразу же после войны была восстановлена отстроенная в 1930-е годы система всеобщего начального образования. С 1952 г. в СССР обязательным становится семилетнее образование, открываются вечерние школы для работающей молодежи. Уже к 1948 г. была превзойдена довоенная численность студентов. В 1953 г. в стране насчитывалось свыше 4,5 млн человек с высшим и средним специальным образованием.
Возможности культурной и политической населения резко расширялись с развитием вещания радио и телевидения, делавшего пока еще свои первые шаги. Московский и Ленинградский телецентры вели регулярные передачи с 1938 г. В 1945 г. в стране было несколько сот телевизоров, в 1953 г. — несколько десятков тысяч. В 1949 г. создан телеприемник КВН-49 (основные конструкторы: В. К. Кенигсон, Н. М. Варшавский, И. А. Николаевский), ставший первым народным телевизором. До 1962 г., выпущено 2,5 млн приемников этого типа, в 1962 г. на смену ему пришли телевизоры типа “Рекорд”.
История первого послевоенного периода отмечена выдающимися достижениями ученых и конструкторов, обеспечивших использование атомной энергии в военных и мирных целях, развитие реактивной авиации, создание комплексов автоматически управляемых ракет дальнего действия и зенитных ракет ПВО, создание электронно-вычислительных машин первого поколения. Советская литература этого периода обогатилась появлением литературных произведений, ярко отразивших минувшую войну (А. Фадеев, Б. Полевой, В. Некрасов) и другие этапы исторического советских народов (Л. Леонов, Ф. Гладков, К. Федин, М. Ауэзов); новыми достижениями композиторов (С. Прокофьев, Д. Шостакович, Н. Мясковский), живописцев (А. Герасимов, П. Корин, М. Сарьян), кинорежиссеров (И. Пырьев, В. Пудовкин, С. Герасимов) и др.
Годы войны породили у интеллигенции большие надежды на либерализацию послевоенной общественной жизни, ослабление жесткого партийно-государственного контроля в области литературы и искусства, расширение свободы творчества. Личные впечатления миллионов советских людей, побывавших в Европе, ослабляли пропагандистские стереотипы об “ужасах капитализма”. Союзнические отношения со странами Запада в военные годы позволяли надеяться на расширение культурных связей и контактов после войны. А. Н. Толстой, к примеру, послевоенное время представлял так: “Десять лет мы будем восстанавливать города и хозяйство. После мира будет нэп, ничем не похожий на прежний нэп. Сущность этого нэпа будет в сохранении основы колхозного строя, в сохранении за государством всех средств производства и крупной торговли. Но будет открыта возможность личной инициативы, которая не станет в противоречие с основами нашего законодательства и строя, но будет дополнять и обогащать их. Будет длительная борьба между старыми формами бюрократического аппарата и новым государственным чиновником, выдвинутым самой жизнью. Победят последние. Народ, вернувшись с войны, ничего не будет бояться. Он будет требователен и инициативен. Расцветут ремесла и всевозможные артели, борющиеся за сбыт своей продукции. Резко повысится качество. Наш рубль станет мировой валютой. Может случиться, что будет введена во всем мире единая валюта. Стена довоенной России рухнет. Россия самым фактом своего роста и процветания станет привлекать все взоры”
Флора-(римдіктердің гүл және көктем құдайы) –белгілі бір аймақта табиғи қалыптасып өсіп тұрған өсімдіктер түрі.Флора ұғымы орман, дала, өсімдіктері деген ұғымды білдіреді.Флораның мақсаты–өсімдік түрін жасап, олардың таралуын, экологиясын, биологиялық ерекшеліктерін шаруашылық маңызын анықтау.
Фауна –латын тілінен fauna – орман,дала, жануарлардың қамқоршысы немесе бір жерде не теңіз аумағында тіршілік ететін жануарлар тобы.
Флора мен фауна саласын даиытқан Кузяикин.және Воронов. Болған.Флора мен фауна жиынтығын биофилота деп аталады.Флора мен фауна патшалықьары 9 облысқа бөлінеді.
1.Ориенталды патшалықтар.
2.Европалық
3.Мадагаскар.
4.Кап.
5.Австралия
6.Антрактида.
7.Неотропикалық
8.Неарктикалық
9.Полиарктикалық патшалықтар.
Фаунаның ең негізгі ерекшеліктерінің бірі-эндемизм.
Эндемизм дегеніміз-түрдің, туыстардың, және басқа таксономиялық бірлестіктерінің белгілі бір ортада облыста тіршілік ететін және басқа жерлерде кездеспейтін жануарлар түрлері.
Эндемизм 3түрде кездеседі;
А ) Субэндемик – барлық жерлерде таралатын жануарларды айтамыз.
Б) Прогрессивті – барлық жерлерде таралатын жануарларды айтамыз.
В) Реликтивті – жануарлар көп мөлшерде кездесетін қазіргі таңда олар белгілі бір кіші аймақтарда сақталады.
Релективті эндемизмге тұмсық басты Гаттери отряды кіреді. Гаттери тек Жаңа Зеландияда кездеседі.Ол аз қозғалатын көбінесе түнде жүретін жануар.
Өсімдіктердің орналасу тәртібін тек географиялық немесе ботаникалық немесе экологиялық тұрғыдан қарау. Әрбір материктің өзінің құрылу тарихы, бағыты, этаптары, геологиялық өзгерістері бір материк мен арал және шөл, шөлдала, геологиялық динамикалық процестер нәтижесінде өзгеріске ұшырайды.
Материктердің геологиялық белдеуі –фактолардың әсері сол жердегі флораның дамуы, өсуі, таралуы, ареал құрумен қатар жаңа өсімдік түрлері пайда болады. Бір материктен екінші материкте орографиялық, ауа райында ұқсастық болмайды. Тек кейбір өсімдік түрлері бірнеше материкте өсуі мүмкін. Өсімдіктерге топырақ, ауа райы, жыл мезгілдері геологиялық жағдай әсер ететіні белгілі.Өсімдік өз құрылымын бірлестігін құрып, өз белдеуі, түрлері жинақталып, доминанттары шыға бастайды. Өсімдіктердің жер бетінде таралуы, бөлінуі көп жағдайлар жер бедеріне, ландшафтна, географиялық орналасуына, жер шарының белдеулері: тропика флоралық аймақта жер бедеріне, ландшафтна, географиялық орналасуына байланысты көптеген өсімдік түрлері бар, ол тропикалық флорамен салыстырғанда көптеген айырмашылық та бар. Жер бетіндегі өсімдіктердің материктерге таралуы бор дәуірінен басталған. Әрбір флоралық облыста түрдің, туыстың, тұқымдастың процент тік саны, өсіп тұрған аумағы әртүрлі. Кейбір флоралық облыстары Қытай –Жапон флоралық облысы, Солтүстік Америка үштік дәуірден бері өзі өзгеріске ұшырағанда, ол жердегі кейбір өсімдік түрлері басқа жерде өспейтін, кездеспейтін – болған.
Жер шарын континенттерін салыстырмалы ерекшеліктерге, өсімдіктеріне қысқаша шолу жасап отырып, Дильс Л (1929 ж) жер шарындағы өсіп тұрған өсімдіктеріне байланысты 6 флоралық аймаққа бөлді.
Солтүстік флорадан сыртқы флоралық аймақ бұл аймаққа 9 облыс
47 провинцияға бөлді.
Палеотрпикалық флоралық аймақ –90 облысқа 33 провинцияға бөлді.
Орталық және оңтүстік Американың флоралық аймақ –5 облысқа, 13 провинциға бөлді. 5. Теңіз жағалауы флоралық аймақ –3 облысқа, көптеген провинцияларға бөлді.
Қылқан жапырақты тайга Солтүстіктен тундрамен жалғасын табады. Тундрада тайга тәріздес Солтүстікте үзіліссіз Евразия, солтүстік Америкада жалғасқан. Тундра тайгадан көлемі кіші, тек қиыр шығыста ғана аумағы ептеп ұлғаяды. Тундра өсімдік бірлестігімен субьалпі альпі өсімдіктер ұқсастығы аз. Тундрамен тау алып жатқан аумағы, көлемі өте үлкен де кең, ал таудың көлемі онша емес. Қылқан жапырақты тайга солтүстікке тундрамен жалғасқан. Тундра тайга тәріздес солтүстіәкке үзіліссіз Евразия, Солтүстік Америка мен жалғасқан. Тундра тайгадан кіші, тек қиыр шығыста ғана аумағы ұлғаяды. Тау биік болса белдеулерге бөлінетіні өсімдіктер болатыны белгілі.
Қиыр Шығыста орман ағаштары топтасып өсетін, мұхит жағалауында басқа өсімдіктер, орман типтері орналасады. Солтүстік жарты шарда мәңгі жасыл қатты жапырақты тоғайлардың алатын орны ерекше.
Сталинское правительство в полной мере сознавало решающую роль образования, науки, культуры в осуществлении стоящих перед страной задач и дальнейших преобразованиях самого общества. Несмотря на крайнее напряжение госбюджета, были изысканы средства на их развитие. В 1947 г. общая сумма ассигнований на развитие науки увеличилась против 1946 г. на 1,5 млрд руб., по сравнению с 1940 г. — более чем в 3 раза.
Были созданы необходимые материально-бытовые условия для работников науки. В 1946 г. в среднем более чем в 2 раза была повышена заработная плата профессорско-преподавательскому составу и научным работникам. Зарплата профессора, доктора наук поднята с 2 тыс. до 5 тыс. рублей, доцента, кандидата наук с 1,2 до 3,2 тыс. рублей. Соотношение зарплаты доцента, кандидата наук и квалифицированного рабочего составляло примерно 4 к 1, а профессора, доктора наук 7 к 1. В годы 4-й пятилетки почти на треть увеличилось число научно-исследовательских институтов (в 1946 г. их было 2061), созданы академии наук в Казахстане, Латвии и Эстонии, образована Академия художеств СССР.
Сразу же после войны была восстановлена отстроенная в 1930-е годы система всеобщего начального образования. С 1952 г. в СССР обязательным становится семилетнее образование, открываются вечерние школы для работающей молодежи. Уже к 1948 г. была превзойдена довоенная численность студентов. В 1953 г. в стране насчитывалось свыше 4,5 млн человек с высшим и средним специальным образованием.
Возможности культурной и политической населения резко расширялись с развитием вещания радио и телевидения, делавшего пока еще свои первые шаги. Московский и Ленинградский телецентры вели регулярные передачи с 1938 г. В 1945 г. в стране было несколько сот телевизоров, в 1953 г. — несколько десятков тысяч. В 1949 г. создан телеприемник КВН-49 (основные конструкторы: В. К. Кенигсон, Н. М. Варшавский, И. А. Николаевский), ставший первым народным телевизором. До 1962 г., выпущено 2,5 млн приемников этого типа, в 1962 г. на смену ему пришли телевизоры типа “Рекорд”.
История первого послевоенного периода отмечена выдающимися достижениями ученых и конструкторов, обеспечивших использование атомной энергии в военных и мирных целях, развитие реактивной авиации, создание комплексов автоматически управляемых ракет дальнего действия и зенитных ракет ПВО, создание электронно-вычислительных машин первого поколения. Советская литература этого периода обогатилась появлением литературных произведений, ярко отразивших минувшую войну (А. Фадеев, Б. Полевой, В. Некрасов) и другие этапы исторического советских народов (Л. Леонов, Ф. Гладков, К. Федин, М. Ауэзов); новыми достижениями композиторов (С. Прокофьев, Д. Шостакович, Н. Мясковский), живописцев (А. Герасимов, П. Корин, М. Сарьян), кинорежиссеров (И. Пырьев, В. Пудовкин, С. Герасимов) и др.
Годы войны породили у интеллигенции большие надежды на либерализацию послевоенной общественной жизни, ослабление жесткого партийно-государственного контроля в области литературы и искусства, расширение свободы творчества. Личные впечатления миллионов советских людей, побывавших в Европе, ослабляли пропагандистские стереотипы об “ужасах капитализма”. Союзнические отношения со странами Запада в военные годы позволяли надеяться на расширение культурных связей и контактов после войны. А. Н. Толстой, к примеру, послевоенное время представлял так: “Десять лет мы будем восстанавливать города и хозяйство. После мира будет нэп, ничем не похожий на прежний нэп. Сущность этого нэпа будет в сохранении основы колхозного строя, в сохранении за государством всех средств производства и крупной торговли. Но будет открыта возможность личной инициативы, которая не станет в противоречие с основами нашего законодательства и строя, но будет дополнять и обогащать их. Будет длительная борьба между старыми формами бюрократического аппарата и новым государственным чиновником, выдвинутым самой жизнью. Победят последние. Народ, вернувшись с войны, ничего не будет бояться. Он будет требователен и инициативен. Расцветут ремесла и всевозможные артели, борющиеся за сбыт своей продукции. Резко повысится качество. Наш рубль станет мировой валютой. Может случиться, что будет введена во всем мире единая валюта. Стена довоенной России рухнет. Россия самым фактом своего роста и процветания станет привлекать все взоры”
Флора-(римдіктердің гүл және көктем құдайы) –белгілі бір аймақта табиғи қалыптасып өсіп тұрған өсімдіктер түрі.Флора ұғымы орман, дала, өсімдіктері деген ұғымды білдіреді.Флораның мақсаты–өсімдік түрін жасап, олардың таралуын, экологиясын, биологиялық ерекшеліктерін шаруашылық маңызын анықтау.
Фауна –латын тілінен fauna – орман,дала, жануарлардың қамқоршысы немесе бір жерде не теңіз аумағында тіршілік ететін жануарлар тобы.
Флора мен фауна саласын даиытқан Кузяикин.және Воронов. Болған.Флора мен фауна жиынтығын биофилота деп аталады.Флора мен фауна патшалықьары 9 облысқа бөлінеді.
1.Ориенталды патшалықтар.
2.Европалық
3.Мадагаскар.
4.Кап.
5.Австралия
6.Антрактида.
7.Неотропикалық
8.Неарктикалық
9.Полиарктикалық патшалықтар.
Фаунаның ең негізгі ерекшеліктерінің бірі-эндемизм.
Эндемизм дегеніміз-түрдің, туыстардың, және басқа таксономиялық бірлестіктерінің белгілі бір ортада облыста тіршілік ететін және басқа жерлерде кездеспейтін жануарлар түрлері.
Эндемизм 3түрде кездеседі;
А ) Субэндемик – барлық жерлерде таралатын жануарларды айтамыз.
Б) Прогрессивті – барлық жерлерде таралатын жануарларды айтамыз.
В) Реликтивті – жануарлар көп мөлшерде кездесетін қазіргі таңда олар белгілі бір кіші аймақтарда сақталады.
Релективті эндемизмге тұмсық басты Гаттери отряды кіреді. Гаттери тек Жаңа Зеландияда кездеседі.Ол аз қозғалатын көбінесе түнде жүретін жануар.
Өсімдіктердің орналасу тәртібін тек географиялық немесе ботаникалық немесе экологиялық тұрғыдан қарау. Әрбір материктің өзінің құрылу тарихы, бағыты, этаптары, геологиялық өзгерістері бір материк мен арал және шөл, шөлдала, геологиялық динамикалық процестер нәтижесінде өзгеріске ұшырайды.
Материктердің геологиялық белдеуі –фактолардың әсері сол жердегі флораның дамуы, өсуі, таралуы, ареал құрумен қатар жаңа өсімдік түрлері пайда болады. Бір материктен екінші материкте орографиялық, ауа райында ұқсастық болмайды. Тек кейбір өсімдік түрлері бірнеше материкте өсуі мүмкін. Өсімдіктерге топырақ, ауа райы, жыл мезгілдері геологиялық жағдай әсер ететіні белгілі.Өсімдік өз құрылымын бірлестігін құрып, өз белдеуі, түрлері жинақталып, доминанттары шыға бастайды. Өсімдіктердің жер бетінде таралуы, бөлінуі көп жағдайлар жер бедеріне, ландшафтна, географиялық орналасуына, жер шарының белдеулері: тропика флоралық аймақта жер бедеріне, ландшафтна, географиялық орналасуына байланысты көптеген өсімдік түрлері бар, ол тропикалық флорамен салыстырғанда көптеген айырмашылық та бар. Жер бетіндегі өсімдіктердің материктерге таралуы бор дәуірінен басталған. Әрбір флоралық облыста түрдің, туыстың, тұқымдастың процент тік саны, өсіп тұрған аумағы әртүрлі. Кейбір флоралық облыстары Қытай –Жапон флоралық облысы, Солтүстік Америка үштік дәуірден бері өзі өзгеріске ұшырағанда, ол жердегі кейбір өсімдік түрлері басқа жерде өспейтін, кездеспейтін – болған.
Жер шарын континенттерін салыстырмалы ерекшеліктерге, өсімдіктеріне қысқаша шолу жасап отырып, Дильс Л (1929 ж) жер шарындағы өсіп тұрған өсімдіктеріне байланысты 6 флоралық аймаққа бөлді.
Палеотропикалық 2. Кап. 3. Голарктикалық. 4. Неотрпикалық.
Антарктикалық 6. Австралиялық.
Ал Энглер.А. (1936 ж) 5 флоралы аймаққа бөлді.
Солтүстік флорадан сыртқы флоралық аймақ бұл аймаққа 9 облыс
47 провинцияға бөлді.
Палеотрпикалық флоралық аймақ –90 облысқа 33 провинцияға бөлді.
Орталық және оңтүстік Американың флоралық аймақ –5 облысқа, 13 провинциға бөлді. 5. Теңіз жағалауы флоралық аймақ –3 облысқа, көптеген провинцияларға бөлді.
Қылқан жапырақты тайга Солтүстіктен тундрамен жалғасын табады. Тундрада тайга тәріздес Солтүстікте үзіліссіз Евразия, солтүстік Америкада жалғасқан. Тундра тайгадан көлемі кіші, тек қиыр шығыста ғана аумағы ептеп ұлғаяды. Тундра өсімдік бірлестігімен субьалпі альпі өсімдіктер ұқсастығы аз. Тундрамен тау алып жатқан аумағы, көлемі өте үлкен де кең, ал таудың көлемі онша емес. Қылқан жапырақты тайга солтүстікке тундрамен жалғасқан. Тундра тайга тәріздес солтүстіәкке үзіліссіз Евразия, Солтүстік Америка мен жалғасқан. Тундра тайгадан кіші, тек қиыр шығыста ғана аумағы ұлғаяды. Тау биік болса белдеулерге бөлінетіні өсімдіктер болатыны белгілі.
Қиыр Шығыста орман ағаштары топтасып өсетін, мұхит жағалауында басқа өсімдіктер, орман типтері орналасады. Солтүстік жарты шарда мәңгі жасыл қатты жапырақты тоғайлардың алатын орны ерекше.