6. 1) Выпишите из текста рассказа выделенные предложения. Подчеркните прилагательные. Используйте их с другими существительными. 2) 2) Как меняются окончания прилагательных? От чего это зависит?
в новую избу занесли красивую дверь. в се хвалили эту дверь, потому что она легко открывалась и плотно закрывалась.вскоре, про дверь все забыли. потому что все разговаривали о рамах. но рамы были , с трудом открывались и закрывались. набухали. пропускали холод. и как про них можно было говорить? рамам уделялось много внимания, и это обозлило завистливую дверь. — вот вы как, — сказала она, — я покажу вам, как не замечать меня, — и стала коробиться, кривиться, скрипеть. с ней стали нянчиться-подстругивали, выпрямляли, утепляли.ее петли часто смазывали маслом, а она, не унимаясь, скрипела. скрипела с таким остервенением, что это стало невыносимым для окружающих. сняли с петель её и выбросили в дровяник. на ее место навесили другую. обычную сосновую дверь. выброшенная же в дровяник дверь вскоре поняла, что вне избы и без избы она ничего собой не представляет. ровным счетом ничего. даже скрипеть не может вне избы. такова печальная одной зазнавшейся двери, которая оказалась в одиночестве.
Ода — Соқпақтар, ол иносказательном бейнеде отвлеченного ұғымдар көмегімен нақты өмірлік салауатты. Мысалы, ертегілер мен ертегілерде трюк Түлкі түрінде, ашкөздік Қасқыр түрінде, алдау жылан түрінде және т. б.
Аллитерация-стилистикалық құрылғы ретінде бірдей дауыссыз дыбыстардың немесе дыбыстық тіркестердің қайталануы. Көбіктенетін көзілдірік пен көк жалын (Пушкин).
Антоним-қарама-қарсы мағынасы бар сөздер. Антонимияның негізі-сөздің мағынасында жоғары сапалы белгінің болуы, ол өсуі немесе төмендеуі және керісінше жетуі мүмкін. Сондықтан сапа (жақсы – жаман), әртүрлі сезімдер (қатты – жұмсақ, тәтті – ащы), көлем, Өлшем, ұзындық (қалың – жұқа, үлкен – кішкентай, жоғары – төмен) ұғымдарын білдіретін сын есімдердің арасында көптеген антонимдер бар.контекстік антонимдер – белгілі бір контексте қарама – қарсы сөздер: сіз үшін ғасырлар-біз үшін бір сағат (Блок). Олар жиналды. Толқын және тас. Өлеңдер мен проза, мұз және Жалын (Пушкин).
Архаизм-белгілі бір дәуір үшін ескірген, қолданыстан шыққан сөздер мен өрнектер, басқалармен алмастырылған: бос (бекер, бекер), бұл (осы), мойын (мойын), іш ("өмір" мағынасында), бар ("бар" мағынасында), зерцало (айна).
Гипербола-кез-клген заттың, құбылыстың мөлшерін, Күшін, мағынасын және т.б. шамадан тыс асыра көрсететін бейнелі өрнек. Гиперболаның көмегімен автор қажетті әсерді күшейтеді немесе ол нені мадақтайтынын және нені мазақ ететінін баса айтады. Көркем сөйлеуде гипербола көбінесе басқа құралдармен – Метафоралармен, бейнелермен, салыстырулармен және басқалармен араласады.
Ирония-бұл күлген нәрсені бағалауды қамтитын сөз немесе өрнекті қолданудан тұратын жол; теріске шығарудың бір түрі. Иронияның айрықша белгісі-қос мағынасы, мұнда Шындық тікелей айтылмайды, бірақ оған қарама-қарсы, тұспалданады; олардың арасындағы қайшылық неғұрлым көп болса, ирония соғұрлым күшті болады. Өнерде бұл сатиралық және әзіл-оспақ бейнесінде көрінеді. Бөлу, ақылды, сандырақ, бас? (Крылов) (Есекке үндеуде).
Литота-Гиперболаға қарама-қарсы Жол. Литота-бұл бейнелі өрнек, төңкеріс, онда бейнеленген заттың немесе құбылыстың көркемдік мәні, күші, мәні көрсетілген. Литота халық ертегілерінде: саусағы бар бала, тырнағы бар шаруа. Төменде жұқа эпостың басын клондау керек (Некрасов).
Метафора-екі заттың немесе құбылыстың кез-келген қатынасында ұқсастық негізінде сөзді бейнелі мағынада қолдану. "Асыл ұя" (ұя сөзінің тікелей мағынасы – "құс үйі", портативті – "адамзат қауымдастығы"), ұшақ қанаты (б.з. д.: құс қанаты), Алтын күз (б. з. д.: алтын тізбек). Салыстырылатын және салыстырылатын екі оқылған салыстырудан айырмашылығы, метафорада тек екіншісі бар, ол сөздерді қолданудың ықшамдылығы мен бейнесін жасайды. Метафора - ең көп таралған жолдардың бірі, өйткені заттар мен құбылыстардың ұқсастығы әртүрлі белгілерге негізделуі мүмкін. Кеменің мұрны, үстелдің аяғы, өмірдің таңы, сөйлеу, Болат қауырсын, сағаттың қолы, есіктің тұтқасы, қағаз парағы.
Метонимия-олардың арасындағы сыртқы немесе ішкі байланыс негізінде басқа зат атауының орнына бір заттың атауын қолдану; жолдың бір түрі.
Көп одақ-бұл сөйлемдегі одақтардың санын әдейі көбейтуден тұратын стилистикалық фигура, әдетте біртекті мүшелердің байланысы үшін, соның арқасында олардың әрқайсысының рөлі баса назар аударылады, санаудың бірлігі құрылады, сөйлеудің экспрессивтілігі артады. Көз алдында барған, мұхит, және колыхался және гремел және сверкал және угасал және светился, мен кетіп қайда болса, шексіздік (Короленко)
Оксиморон-бір-біріне қайшы келетін екі ұғымның бірігуінен тұратын, бір-бірін логикалық түрде жоққа шығаратын стилистикалық фигура, нәтижесінде жаңа семантикалық сапа пайда болады. Оксиморон әрқашан тосынсый элементін қамтиды. Ащы қуаныш, керемет тыныштық, шешендік үнсіздік, тәтті қайғы, қайғылы қуаныш.
Риторикалық үндеу-стилистикалық фигура, бұл тұжырым жансыз затқа, дерексіз тұжырымдамаға, жетіспейтін адамға бағытталған, осылайша сөйлеудің экспрессивтілігі артады.Арман, арман! Сіздің тәттілігіңіз қайда? (Пушкин).
Синоним-мағынасы жағынан жақын немесе бірдей, бір ұғымды білдіретін, бірақ мағынасының реңктерінде немесе стилистикалық түсінде немесе екеуінде де ерекшеленетін сөздер. Синонимдер, әдетте, сөйлеудің бір бөлігіне жатады және тұжырымның өзара алмастырылатын элементтері ретінде әрекет етеді. Жағымсыз, жағымсыз, жиіркенішті, жиіркенішті, жиіркенішті.
Аллегория
Аллитерация
Антоним
Архаизм
Гипербола
Диалектизмы
Историзм
Каламбур
Литота
Метафора
Метонимия
Многосоюзие
Оксюморон
Олицетворение
Омоним
Парцелляция
Плеоназм
Риторический вопрос
Риторическое обращение.
Синоним
Объяснение:
Ода — Соқпақтар, ол иносказательном бейнеде отвлеченного ұғымдар көмегімен нақты өмірлік салауатты. Мысалы, ертегілер мен ертегілерде трюк Түлкі түрінде, ашкөздік Қасқыр түрінде, алдау жылан түрінде және т. б.
Аллитерация-стилистикалық құрылғы ретінде бірдей дауыссыз дыбыстардың немесе дыбыстық тіркестердің қайталануы. Көбіктенетін көзілдірік пен көк жалын (Пушкин).
Антоним-қарама-қарсы мағынасы бар сөздер. Антонимияның негізі-сөздің мағынасында жоғары сапалы белгінің болуы, ол өсуі немесе төмендеуі және керісінше жетуі мүмкін. Сондықтан сапа (жақсы – жаман), әртүрлі сезімдер (қатты – жұмсақ, тәтті – ащы), көлем, Өлшем, ұзындық (қалың – жұқа, үлкен – кішкентай, жоғары – төмен) ұғымдарын білдіретін сын есімдердің арасында көптеген антонимдер бар.контекстік антонимдер – белгілі бір контексте қарама – қарсы сөздер: сіз үшін ғасырлар-біз үшін бір сағат (Блок). Олар жиналды. Толқын және тас. Өлеңдер мен проза, мұз және Жалын (Пушкин).
Архаизм-белгілі бір дәуір үшін ескірген, қолданыстан шыққан сөздер мен өрнектер, басқалармен алмастырылған: бос (бекер, бекер), бұл (осы), мойын (мойын), іш ("өмір" мағынасында), бар ("бар" мағынасында), зерцало (айна).
Гипербола-кез-клген заттың, құбылыстың мөлшерін, Күшін, мағынасын және т.б. шамадан тыс асыра көрсететін бейнелі өрнек. Гиперболаның көмегімен автор қажетті әсерді күшейтеді немесе ол нені мадақтайтынын және нені мазақ ететінін баса айтады. Көркем сөйлеуде гипербола көбінесе басқа құралдармен – Метафоралармен, бейнелермен, салыстырулармен және басқалармен араласады.
Ирония-бұл күлген нәрсені бағалауды қамтитын сөз немесе өрнекті қолданудан тұратын жол; теріске шығарудың бір түрі. Иронияның айрықша белгісі-қос мағынасы, мұнда Шындық тікелей айтылмайды, бірақ оған қарама-қарсы, тұспалданады; олардың арасындағы қайшылық неғұрлым көп болса, ирония соғұрлым күшті болады. Өнерде бұл сатиралық және әзіл-оспақ бейнесінде көрінеді. Бөлу, ақылды, сандырақ, бас? (Крылов) (Есекке үндеуде).
Литота-Гиперболаға қарама-қарсы Жол. Литота-бұл бейнелі өрнек, төңкеріс, онда бейнеленген заттың немесе құбылыстың көркемдік мәні, күші, мәні көрсетілген. Литота халық ертегілерінде: саусағы бар бала, тырнағы бар шаруа. Төменде жұқа эпостың басын клондау керек (Некрасов).
Метафора-екі заттың немесе құбылыстың кез-келген қатынасында ұқсастық негізінде сөзді бейнелі мағынада қолдану. "Асыл ұя" (ұя сөзінің тікелей мағынасы – "құс үйі", портативті – "адамзат қауымдастығы"), ұшақ қанаты (б.з. д.: құс қанаты), Алтын күз (б. з. д.: алтын тізбек). Салыстырылатын және салыстырылатын екі оқылған салыстырудан айырмашылығы, метафорада тек екіншісі бар, ол сөздерді қолданудың ықшамдылығы мен бейнесін жасайды. Метафора - ең көп таралған жолдардың бірі, өйткені заттар мен құбылыстардың ұқсастығы әртүрлі белгілерге негізделуі мүмкін. Кеменің мұрны, үстелдің аяғы, өмірдің таңы, сөйлеу, Болат қауырсын, сағаттың қолы, есіктің тұтқасы, қағаз парағы.
Метонимия-олардың арасындағы сыртқы немесе ішкі байланыс негізінде басқа зат атауының орнына бір заттың атауын қолдану; жолдың бір түрі.
Көп одақ-бұл сөйлемдегі одақтардың санын әдейі көбейтуден тұратын стилистикалық фигура, әдетте біртекті мүшелердің байланысы үшін, соның арқасында олардың әрқайсысының рөлі баса назар аударылады, санаудың бірлігі құрылады, сөйлеудің экспрессивтілігі артады. Көз алдында барған, мұхит, және колыхался және гремел және сверкал және угасал және светился, мен кетіп қайда болса, шексіздік (Короленко)
Оксиморон-бір-біріне қайшы келетін екі ұғымның бірігуінен тұратын, бір-бірін логикалық түрде жоққа шығаратын стилистикалық фигура, нәтижесінде жаңа семантикалық сапа пайда болады. Оксиморон әрқашан тосынсый элементін қамтиды. Ащы қуаныш, керемет тыныштық, шешендік үнсіздік, тәтті қайғы, қайғылы қуаныш.
Риторикалық үндеу-стилистикалық фигура, бұл тұжырым жансыз затқа, дерексіз тұжырымдамаға, жетіспейтін адамға бағытталған, осылайша сөйлеудің экспрессивтілігі артады.Арман, арман! Сіздің тәттілігіңіз қайда? (Пушкин).
Синоним-мағынасы жағынан жақын немесе бірдей, бір ұғымды білдіретін, бірақ мағынасының реңктерінде немесе стилистикалық түсінде немесе екеуінде де ерекшеленетін сөздер. Синонимдер, әдетте, сөйлеудің бір бөлігіне жатады және тұжырымның өзара алмастырылатын элементтері ретінде әрекет етеді. Жағымсыз, жағымсыз, жиіркенішті, жиіркенішті, жиіркенішті.