Уақыт өткен сайын табиғат пен ң ара қатынасы айқындала түсуде. соңғы жылдары экология туралы пікірлер жиі айтылып жүр. алғашқы рет экология деген ұғымды (1866 ж.) ғылымға неміс ғалымы эрнест геккель енгізген. экология мағынасы гректің "эко-ойкос" деген сөзінен шыққан, үй, бізді қоршаған орта, біз өмір сүретін айнала деген ұғымды білдіреді. демек, өзің тұрған үйді қалай таза ұстасаң, қоршаған табиғатты да солай таза сақта, соған өз үлесіңді қос.бүгінде табиғатты қорғау ісі бүкіл дүние жүзілік проблемаға айналды. қазіргі уақытта қазақстанның табиғат байлығын қорғау мәселесі ең негізгі мәселелердің бірі болып отыр. еліміздің экологиялық проблемаларын айтқан кезде, алдымен арал, қаш, семей қасіреттерін ауызға аламыз. бар жоғы 30 жылдың ішінде айдынды теңіз аталған арал тартылып, екіге бөлінді. тұзы көтеріліп, қышқыл жауын-шашын болып жауатын болды.ғалымдардың есебінше дүние жүзінде жыл сайын ауаға 145 млн. тонна күкірттің қос тотығы, 250 млн.тонна шаң-тозаң, 5 млрд. тонна көмір қышқыл газы, 1 млн. тоннадай қорғасын қосылыстары ауаға бөлініп шығарылады екен. әр түрлі зиянды заттардың биосферадағы таралуы тіршілікке көп зиянын тигізуде. соның салдарынан атмосфераны ластаушы қосылыстар түтін тұманына айналуда. ең қауіптісі өте ыстық күндері пайда болатын қ құрғақ түтін ауаның ластығын, улылығын арттыра түседі. тянь-шань тауының баурайында орналасқан шымкент, тараз, алматы, өскемен қалаларының ауасы басқа қалаларға қарағанда бірнеше есе көп ластанған. олардың басты себебі - осы қалаларда өнеркәсіп орындарының көп шоғырлануы. республикамыздың экологиялық жағдайының нашарлауы салдарынан әр түрлі жұқпалы аурулар көбейіп кетті. соңғы жылдары республикамызда экология және табиғатты пайдалану жөніндегі министрлік құрылды. ол экологиялық жағдайларға жан-жақты талдау жасап, еліміздің топырағы, суы, ауасының тазалығына бақылауды жақсарту ісін қолға алуда.
Глава iii. рассвет.после четырех лет плаваний судьба корабль грэя в город лисс, недалеко от которого находилась каперна. дней десять выгружали товары, на одиннадцатый день – команда отдыхала на берегу, а на двенадцатый – капитан заскучал. весь день его не покидало какое-то странное предчувствие, что что-то должно произойти. под вечер грэй взял удочки, позвал с собой матроса летику и они пошли рыбачить. по дороге капитан молчал и летика знал, что это молчание лучше не нарушать. они плыли в открытое море, а волна их в сторону каперны. было решено здесь ловить рыбу. оставив летику с удочками, грэй сам вышел прогуляться у берега. там его ожидала странная картина. в гущах травы он увидел спящую девушку. она сразу поразила молодого капитана красотой и естественностью. не сдержавшись, он надел ей на мизинец свое старинное кольцо и еще долго любовался спящим чудом. в таком расположении духа его застал летика. грэй попросил не шуметь и предложил отправиться в местную таверну. там он от сына покойного меннерса, узнал, что девушку эту зовут ассоль и что она полоумная, так как с детства ждет прекрасного принца на корабле с алыми парусами. затем он рассказал о «жестокости» ее отца, из-за которого погиб меннерс. но тут в разговор вмешался пьяный угольщик и сказал, что словам трактирщика верить нельзя. грэй и сам уже кое-что понял насчет этой необыкновенной девушки. расплатившись, капитан ушел, а летику оставил и попросил разузнать как можно больше.
