ШТО ад леташняга года некалькі
памагае, як яна ведала, ад усіх хвароб.
?
1. Якім быў Тонік? Што вы можаце сказаць пра яго
жыццё? Якія гульні вабілі хлопчыка, як ён бавіў
час з вясковымі дзецьмі?
2. Чаму Тонік баяўся і недалюбліваў свайго суседа
Сямёна Мокуця?
3. Як сталася, што Тонік мусіў дапамагчы паліцаям?
Ці мог хлопчык паступіць інакш?
4. Што змянілася ў жыцці Тоніка пасля яго сустрэчы
з паліцаямі? Знайдзіце ў тэксце прыклады з па-
цвярджэннем сваіх думак.
5. Калі да Тоніка прыйшло ўсведамленне яго спрычы-
ненасці да знікнення Сямёна Мокуця? Як гэта
характарызуе хлопчыка?
6. Чым СКОНЧыліся душэўныя пакуты Тоніка?
Тэкст Салодкия яблыки
Многія людзі не любяць восень, лічаць яе сумнай. Магчыма, гэта так і ёсць: шэрае неба, працяглыя дажджы, абрыдлы холад...
Але мне здаецца, што восень мае сваю прыгажосць. Мне падабаецца, што ўвосень нельга здагадацца, якое надвор'е будзе заўтра: сонца ці дождж. Я сам такі ж непрадказальны і люблю, калі ў жыцці ёсць месца сюрпрызу.
Мне падабаюцца сонечныя восеньскія дні. У такія дні рознакаляровае лісце на дрэвах быццам зіхаціць. Восеньскае сонца здаецца нават ярчэйшым за летняе, магчыма, таму, што ўвосень часцей, чым летам, ідзе дождж. Шкада, што такое сонца свеціць, ды не грэе.
Мне таксама падабаецца не вельмі моцны дождж, але толькі калі на вуліцы не занадта холадна. Часам я нават знарок не бяру пасарон, каб пагуляць пад каплямі дажджу. Але ў халоднае надвор'е так рабіць няможна, бо існуе небяспека захварэць. А хварэць я не люблю.
І галоўнае, чаму я люблю восень, асабліва верасень, - гэта тое, што пачынае расці шмат грыбоў. Збіраць грыбы - мой любімы від адпачынку. Я заядлы грыбнік, як і мае бацькі. Каб была магчымасць, я не выходзіў бы з лесу. Таму верасень - мой любімы асенні месяц, а восень - мая любімая пара году. І я ніколі не пагаджуся з меркаваннем, што восень - сумная, маркотная, нудлівая пара. Проста людзі не ўмеюць заўважаць тыя нямногія радасці, якія даруе нам восень - цудоўная, на мой погляд, пара.
Быкава, але і ва ўсёй нашай ваеннай прозе так запаволена падрабязна і уражліва расказана аб аперацыі, праведзенай без якога-небудзь абязбольвання ў экстрэмальных умовах, аб пякельным болю, якая абвальваецца на чалавека, калі ў яго, папярэдне зрабіўшы разрэз, выцягваюць асколак, захраснуў зусім побач з сцегнавой косткай. Зусім маленечкая дэталь у пачатку аповесці поўная глыбокага сэнсу. Усё жыццё яе праходзіць у чаканні паштальёна, які зноў будзе злым, таму што менавіта злосцю ён ратуе сваю душу ад нямога пытання, на які не можа адказаць. Яе ў нашым свеце нічога не трымае, у яе нічога няма, яна нікому нічога не павінна. Быкаў не дае нам партрэта Феклы, ды і сама яна паказана скупа-мы ведаем, што яна немалоду, ходзіць абапіраючыся на палку, у яе маршчыністыя рукі, худая грудзі пад сувоем. Быкава ёсць і гэты матыў. Фёкла-адна з тых, каго пакалечыла вайна. Яна мае рацыю, але матчына сэрца адхіляе ўсе довады розуму.
І як баяцца салдаты раненні ў жывот, выракае чалавека на амаль верную і пакутлівую смерць. Яе ў нашым свеце нічога не трымае, у яе нічога няма, яна нікому нічога не павінна. Усё жыццё яе праходзіць у чаканні паштальёна, які зноў будзе злым, таму што менавіта злосцю ён ратуе сваю душу ад нямога пытання, на які не можа адказаць. Яна мае рацыю, але матчына сэрца адхіляе ўсе довады розуму. Змянялася назва вуліцы, мяняліся гаспадары дома, цяпер зусім закінутага, які памірае, а калісьці даў прытулак параненаму Агееву.
Уся яна працятая шчымлівым пачуццём выслізгвалай памяці пра такую, здавалася б, нядаўняй, але і такой далёкай ад бягучых спраў і падзей якая пайшла жыцця. Усё жыццё яе праходзіць у чаканні паштальёна, які зноў будзе злым, таму што менавіта злосцю ён ратуе сваю душу ад нямога пытання, на які не можа адказаць. І як баяцца салдаты раненні ў жывот, выракае чалавека на амаль верную і пакутлівую смерць. Быкава, але і ва ўсёй нашай ваеннай прозе так запаволена падрабязна і уражліва расказана аб аперацыі, праведзенай без якога-небудзь абязбольвання ў экстрэмальных умовах, аб пякельным болю, якая абвальваецца на чалавека, калі ў яго, папярэдне зрабіўшы разрэз, выцягваюць асколак, захраснуў зусім побач з сцегнавой косткай. Быкаў не дае нам партрэта Феклы, ды і сама яна паказана скупа-мы ведаем, што яна немалоду, ходзіць абапіраючыся на палку, у яе маршчыністыя рукі, худая грудзі пад сувоем. У ваколіцы вёскі ёсць помнік загінулым, за якім даглядае Фёкла, падспудна жадаючы той жа памяці для сваіх родных, калі іх ужо няма. Але больш ўчытваешся ў Старонкі аповесці, тым больш адчуваеш яе навізну, прынцыповую значнасць для менавіта сучаснасць становіцца тут той маральнай кропкай адліку, ад якой людзі, якія перажылі ваеннае ліхалецце, кароткі змест незагойная рана чытаць у сваё і чужое мінулае, судзяць і сябе і тых, хто застаўся ў гэтым мінулым назаўжды.