Drozofila pashshasida ko'zning qizil rangda boʻlishi dominant, oq rangda boʻlishi retsessiv
boʻlib, jinsga bogʻliq holda irsiylanadi. Erkak
drozofila
oq
koʻzli boʻlsa, gametogenez
jarayonida 3ta birlamchi jinsiy hujayradan ho
boʻlgan spermatozoidlarning nechtasi
retsessiv (a) va nechtasi dominant (b) genga
ega boʻladi?
Shunda erkak drozofila oq rangdagi ko'zli bo'lsada, uni jinsiy hujayralaridasifatli spermatozoidlarning nechta retsessiv (a) va nechta dominant (b) gengaga ega bo'lishi talab etiladi?
Bu savolni tahlil qilish uchun mashq qilingan.
1. Retsessiv gen ko'zning oq rangda bo'lishiga uchun otasiman, qo'shbilaman: aa
2. Dominant gen ko'zning qizil rangda bo'lishiga uchun otasiman: B_
3. Erkak drozofila oq ko'zli bo'lsa, unda genotip BB bo'ladi.
Spermatozoidlarning jinsiy hujayralaridan ho bo'lishi uchun 3 birlamchi jinsiy hujayradan ho kelishi talab etiladi. Bu qushimchalar ikki turdagi bo'lishi mumkin:
1. Otasining dominant genlarining tarqatilishi natijasida retsessiv o'zgarishlanishlar hosil bo'lishi mumkin (B_, a). Bu holatda chiqadigan spermatozoidlariga erishish uchun B_legandi rangdagi o'zgarishlanishlar retsessiv bo'lish kerak. Bu retsessiv o'zgarish BBga asoslangan lathifting holda keltiriladi.
B_ x _a -> B_a (retsessiv o'zgarish chiqadi)
B_ x _a -> B_a (retsessiv o'zgarish chiqadi)
2. Otasining dominant genlarining tarqatilishi natijasida ham dominant, ham retsessiv o'zgarishlanishlar hosil bo'lishi mumkin (B_, aa). Bu holatda chiqadigan spermatozoidlariga erishish uchun B_ gengaga erishishi va retsessiv o'zgarish uchun AAga erishishi kerak. Bu retsessiv o'zgarish AAga asoslangan lathifting holda keltiriladi.
B_ x aa -> B_AA (dominant o'zgarish chiqadi)
B_ x aa -> B_AA (dominant o'zgarish chiqadi)
Shunga asosan, jinsiy hujayralardan 3ta birlamchi jinsiy hujayralarining nechtasi retsessiv (a) va nechtasi dominant (b) gengaga ega bo'lishi talab etiladi.
Demak, jinsiy hujayralardan barchalari retsessiv (a) gengaga ega bo'ladi, masalan, B_a.