Жақты сөйлем — бастауышы мен баяндауышы қиыса байланысқан жай сөйлемнің бір түрі. Жақты сөйлемнің бастауышы болады немесе сөйлемнің мазмұнынан бастауышының қай сөз екенін табуға болады. Жақты сөйлем үшке бөлінеді: 1) арнаулы жақты сөйлем (“Мен оқиын. Сіз тыңдаңыз”); 2) ауыспалы (ортақ) жақты сөйлем (“Көп жасағаннан сұрама, көпті көргеннен сұра”); 3) бастауышы белгісіз жақты сөйлемнегізінен, 3-жақта айтылады. Бастауышы қай сөз екені сөйлемнің мазмұнынан аңғарылады. (“Біздің бала кезімізде отты шақпақ таспен тұтататын еді”). Жақсыз сөйлем — сөйлемдегі айтылар ой бастауыштан басқа сөйлем мүшелері арқылы берілетін жай сөйлемнің түрі. Жақсыз сөйлемнің бастауышы болмайды, оның жоқ екені сол сөйлемнің баяндауышынан білінеді. Мысалы, “Қазилаға Сәкенмен бірге жүруге тура келді”. Жақсыз сөйлемнің баяндауышы бірнеше жолмен:Барыс жалғаулы тұйық етістіктен кейін “бол”, “тура кел” деген көмекші сөздердің келуі арқылы (“Бұдан бірдемелерді ойлап шығаруға болады”);“-Ғы, -гі”, “-қы, -кі” жұрнақты қалау рай арқылы (“Оның ештеңеге қарағысы келмейді”);Атау я барыс септік жалғаулы тұйық етістікке, “керек”, “қажет” сөздері тіркесу арқылы (“Енді бізге ауылдағы адамдардың көңіл күйін білу керек”);Тәуелдік жалғаулы тұйық етістікке “мүмкін”, “тиіс” сөздері тіркесу арқылы (“Біздің баруымыз керек”);Иұрақты сөз тіркестерінен (“Оның ішек-сілесі қатты”. “Мұртын балта кеспейді”) жасалады.
Петр I за годы Северной войны создал достаточно эффективную систему центрального и местного управления, которая позволяла обеспечивать управление государством от столицы до окраин страны.
Работа коллегий строилась на принципе централизованного отраслевого управления, при котором четко были определены их обязанности и чиновники отвечавшие за их исполнение.
Петр I какие-то решения по созданию новых органов управления принимал в ходе проведенных экспериментов. Какие-то решения были прямым заимствованием зарубежного опыта. Сами названия органов управления: коллегия, магистрат и др. были заимствованы из европейской практики. К концу войны российская система управления была очень похожа на шведскую. Она имела мобилизационный характер и можно сказать, что Петр I бил шведов шведским управленческим оружием.
Эффективность созданной управленческой системы вынудила европейские страны признать Россию империей, а Петра I императором.
Жақсыз сөйлем — сөйлемдегі айтылар ой бастауыштан басқа сөйлем мүшелері арқылы берілетін жай сөйлемнің түрі. Жақсыз сөйлемнің бастауышы болмайды, оның жоқ екені сол сөйлемнің баяндауышынан білінеді. Мысалы, “Қазилаға Сәкенмен бірге жүруге тура келді”. Жақсыз сөйлемнің баяндауышы бірнеше жолмен:Барыс жалғаулы тұйық етістіктен кейін “бол”, “тура кел” деген көмекші сөздердің келуі арқылы (“Бұдан бірдемелерді ойлап шығаруға болады”);“-Ғы, -гі”, “-қы, -кі” жұрнақты қалау рай арқылы (“Оның ештеңеге қарағысы келмейді”);Атау я барыс септік жалғаулы тұйық етістікке, “керек”, “қажет” сөздері тіркесу арқылы (“Енді бізге ауылдағы адамдардың көңіл күйін білу керек”);Тәуелдік жалғаулы тұйық етістікке “мүмкін”, “тиіс” сөздері тіркесу арқылы (“Біздің баруымыз керек”);Иұрақты сөз тіркестерінен (“Оның ішек-сілесі қатты”. “Мұртын балта кеспейді”) жасалады.
Работа коллегий строилась на принципе централизованного отраслевого управления, при котором четко были определены их обязанности и чиновники отвечавшие за их исполнение.
Петр I какие-то решения по созданию новых органов управления принимал в ходе проведенных экспериментов. Какие-то решения были прямым заимствованием зарубежного опыта. Сами названия органов управления: коллегия, магистрат и др. были заимствованы из европейской практики. К концу войны российская система управления была очень похожа на шведскую. Она имела мобилизационный характер и можно сказать, что Петр I бил шведов шведским управленческим оружием.
Эффективность созданной управленческой системы вынудила европейские страны признать Россию империей, а Петра I императором.