1.Какие европейские путешественники положили начало эпохе Великих географических открытий? 2.какой вклад в историю мореплавания внесли китайские путешественники XV века.
Бесшатыр — көне қорымдар тобы, сақ дәуірінің аса ірі ескерткіші. Алматы облысы Іле өзенінің жағалауынан 3 км жерде, Желшағыр тауының бөктеріндегі Шылбыр қойнауында. 1957, 1959 — 61 жылдары Жетісу археологиялық экспедициясы (жетекшісі К. Ақышев) зерттеді. Бесшатыр Қорым құрамында үлкенді-кішілі 31 оба бар. Олар батыстан шығысқа қарай 1 км, солтүстіктен оңтүстікке қарай 2 км болатын алқапты алып жатыр. 21-і таспен, ал 10-ы қиыршық тас араласқан топырақ үйінділермен жабылған. Қорым шартты түрде екі бөлікке (солтүстік және оңтүстік) бөлінеді. Солтүстік топқа Бесшатыр зиратының ең үлкен 2- және 3-обалары кіреді. Үлкендерінің диаметрі 45 м-ден 105 м-ге дейін, биіктігі 6 — 17 м-ге дейін, тиісінше орташаларынікі 25 — 38 м, 5 — 6 м, кішісінікі 6 — 18 м, 0,8 — 2 м. Ескерткіштердің көлеміне қарай жіктелуі ежелгі Бесшатыр тұрғындарының әлеуметтік даму деңгейін анықтауға мүмкіндік береді. Зерттеу барысында 18 оба қазылды. Олардың үшеуі үлкен, қалғандары орташа және кіші обалар. Алынған ғылыми деректер ежелгі сақтардың әлеуметтік топтарға жіктелуі, шаруашылығы, тұрмыстық салт-дәстүрлері, діни наным-сенімі, архитектуралық жетістіктері, тұтынған қару-жарағы мен құрал-жабдықтары жайлы құнды мәліметтер береді. Таспен жабылған 21 обаның алтауында шағын тастармен қоршалған ұзын тізбектер бар. Оларды жалпы саны 5-тен 94-ке дейін жететін тастардан тұрғызылған қоршаулар құрайды. Тізбектер кейбір обаны түгел орап жатса, қайсыбірінің тек шығыс немесе оңтүстік-батыс жағын ғана қоршап тұр. Осындай ұзын тізбекті тас қоршаулар Бесшатырдан басқа бірнеше зираттың маңайында да бар. Оның біреуі Бесшатырдан батысқа қарай 10 км жерде. Құрамында 45 жеке қоршау бар бұл тізбек 450 м-ге созылып жатыр. Тізбектердегі көптеген тас плиталардың беттеріне таутеке, қабан, қасқыр сияқты аңдардың суреттері салынған. Үлкен Бесшатыр обасының маңындағы кейбір қоршаудың плиталарына түрлі таңба іспеттес суреттер де түсірілген. Олардың арасында күн рәмізіне жақын тұрған немесе қазақтың “көз” таңбасына ұқсас дөңгелек бейнелер кездеседі. Мұндай тізбектер қорымның тек жерлеу орны ғана емес, сондай-ақ, діни салт-жоралғылар шерулерін өткізетін ерекше салтанат орны болғанын да көрсетеді. Ерекше құбылыстардың бірі — үлкен обалардың астынан арнайы қазылған катакомба түріндегі күрделі жер асты жолдары. 6-үлкен оба катакомбасының жалпы ұзындығы 55 м. Жолдардың биіктігі 1,68 м, ені 0,8 м. Олар жерлеу, ас беру ғұрпына байланысты діни жоралғылар өткізу мақсатында жасалатын болған. Обалардың сыртқы көлеміне қарай үшке бөлінуі олардың астындағы қабірлердің түрлерімен де сәйкеседі. Кіші обалардың қабірлері қарапайым шұңқыр түрінде, кейде лаһатталған немесе тас жәшікпен толықтырылған. Орташа обалардың қабірлері киіз үй тәрізді. Үлкен обаларға аса ірі ағаш қабірлер тән. Бесшатыр зиратының үлкен обалары көне дәуір архитектурасының сирек кездесетін айрықша ескерткіштері қатарына жатады.
После завершения присоединения Казахстана к России царское правительство проводит серию административно-политических, судебных и налоговых нововведений, рассчитанных на слияние края с Центральной Россией и окончательное превращение его в колонию - страну, лишенную политической и экономической самостоятельности, полностью находящуюся под властью империи.
11 июля 1867г. император Александр II подписал Проект положения об управлении Семиреченской и Сыр-Дарьинской областей, а 21 октября 1868г. – Временное положение об управлении в Уральской, Тургайской, Акмолинской и Семипалатинской областях, по которым основная территория Казахстана делилась на 6 областей, объединявшихся в 3 генерал-губернаторства:1) Туркестанское с центром в Ташкенте (в него входили Семиреченская область с центром в Верном и Сыр-Дарьинская с центром в Ташкенте);
2) Оренбургское с центром в Оренбурге (включало Уральскую (центр – Уральск) и Тургайскую (центр – Оренбург) области);
3) Западно-Сибирское с центром в Омске (его составляли Акмолинская (центр – Омск) и Семипалатинская (центр – Семипалатинск) области).
Кроме того, Букеевская Орда в 1876г. включена в Астраханскую губернию, а Мангышлакское приставство в 1870г. отошло в ведение Кавказского военного округа, позднее вошло в качестве уезда в Закаспийскую область, образованную в 1881г. и подчинявшуюся генерал-губернатору Туркестана.Установлена следующая система административно-территориального устройства и управления. Во главе генерал-губернаторства находился генерал-губернатор со своей канцелярией и чиновниками для поручений. Управление областями вверялось военным губернаторам и областным правлениям под председательством вице-губернаторов, состоящим из трех отделений: распорядительного, хозяйственного и судебного (они возглавлялись начальниками отделений). Области подразделялись на уезды, где административную и полицейскую власть осуществляли уездные начальники, имевшие старшего и младшего Все высшие чины являлись русскими администраторами, назначаемыми и увольняемыми распоряжениями вышестоящего начальства (кроме младших уездных начальников, назначавшихся из казахов). Уезды делились на волости во главе с волостными управителями, а волости – на административные аулы (по 100-200 кибиток), руководимые аульными старшинами. В оседлых селениях и городских кварталах Сыр-Дарьинской области полицейская и распорядительная власть препоручалась аксакалам. Волостные управители, аульные старшины и аксакалы избирались на 3 года косвенными выборами – на съездах (сходах) выборщиков. Волостные управители утверждались военным губернатором, а аульные старшины – уездным начальником. Низовые должности в административном аппарате были доступны лишь байству, превращаемому в социальную опору царизма.
Временные положения установили три рода суда:
1) военный суд (ему были подсудны дела об измене, подстрекательстве к сопротивлению против правительства, явном сопротивлении властям, убийстве должностных лиц и др.);
2) общеимперский суд (судил за убийство, разбой, грабеж, нападения на купеческие караваны, побег в чужие владения, поджоги, делание и перевод фальшивой монеты, похищение казенного имущества и др.); серьезные преступления и крупные гражданские иски рассматривались областными правлениями, остальные – мировыми (уездными) судьями;
3) «народный суд», т.е. суд биев и (в Сыр-Дарьинской области) казиев (рассматривал незначительные уголовные преступления, мелкие гражданские иски и тяжбы «туземцев между собою»); бии выбирались волостным съездом, затем утверждались военным губернатором; они имели право на получение бийлыка.
Бесшатыр — көне қорымдар тобы, сақ дәуірінің аса ірі ескерткіші. Алматы облысы Іле өзенінің жағалауынан 3 км жерде, Желшағыр тауының бөктеріндегі Шылбыр қойнауында. 1957, 1959 — 61 жылдары Жетісу археологиялық экспедициясы (жетекшісі К. Ақышев) зерттеді. Бесшатыр Қорым құрамында үлкенді-кішілі 31 оба бар. Олар батыстан шығысқа қарай 1 км, солтүстіктен оңтүстікке қарай 2 км болатын алқапты алып жатыр. 21-і таспен, ал 10-ы қиыршық тас араласқан топырақ үйінділермен жабылған. Қорым шартты түрде екі бөлікке (солтүстік және оңтүстік) бөлінеді. Солтүстік топқа Бесшатыр зиратының ең үлкен 2- және 3-обалары кіреді. Үлкендерінің диаметрі 45 м-ден 105 м-ге дейін, биіктігі 6 — 17 м-ге дейін, тиісінше орташаларынікі 25 — 38 м, 5 — 6 м, кішісінікі 6 — 18 м, 0,8 — 2 м. Ескерткіштердің көлеміне қарай жіктелуі ежелгі Бесшатыр тұрғындарының әлеуметтік даму деңгейін анықтауға мүмкіндік береді. Зерттеу барысында 18 оба қазылды. Олардың үшеуі үлкен, қалғандары орташа және кіші обалар. Алынған ғылыми деректер ежелгі сақтардың әлеуметтік топтарға жіктелуі, шаруашылығы, тұрмыстық салт-дәстүрлері, діни наным-сенімі, архитектуралық жетістіктері, тұтынған қару-жарағы мен құрал-жабдықтары жайлы құнды мәліметтер береді. Таспен жабылған 21 обаның алтауында шағын тастармен қоршалған ұзын тізбектер бар. Оларды жалпы саны 5-тен 94-ке дейін жететін тастардан тұрғызылған қоршаулар құрайды. Тізбектер кейбір обаны түгел орап жатса, қайсыбірінің тек шығыс немесе оңтүстік-батыс жағын ғана қоршап тұр. Осындай ұзын тізбекті тас қоршаулар Бесшатырдан басқа бірнеше зираттың маңайында да бар. Оның біреуі Бесшатырдан батысқа қарай 10 км жерде. Құрамында 45 жеке қоршау бар бұл тізбек 450 м-ге созылып жатыр. Тізбектердегі көптеген тас плиталардың беттеріне таутеке, қабан, қасқыр сияқты аңдардың суреттері салынған. Үлкен Бесшатыр обасының маңындағы кейбір қоршаудың плиталарына түрлі таңба іспеттес суреттер де түсірілген. Олардың арасында күн рәмізіне жақын тұрған немесе қазақтың “көз” таңбасына ұқсас дөңгелек бейнелер кездеседі. Мұндай тізбектер қорымның тек жерлеу орны ғана емес, сондай-ақ, діни салт-жоралғылар шерулерін өткізетін ерекше салтанат орны болғанын да көрсетеді. Ерекше құбылыстардың бірі — үлкен обалардың астынан арнайы қазылған катакомба түріндегі күрделі жер асты жолдары. 6-үлкен оба катакомбасының жалпы ұзындығы 55 м. Жолдардың биіктігі 1,68 м, ені 0,8 м. Олар жерлеу, ас беру ғұрпына байланысты діни жоралғылар өткізу мақсатында жасалатын болған. Обалардың сыртқы көлеміне қарай үшке бөлінуі олардың астындағы қабірлердің түрлерімен де сәйкеседі. Кіші обалардың қабірлері қарапайым шұңқыр түрінде, кейде лаһатталған немесе тас жәшікпен толықтырылған. Орташа обалардың қабірлері киіз үй тәрізді. Үлкен обаларға аса ірі ағаш қабірлер тән. Бесшатыр зиратының үлкен обалары көне дәуір архитектурасының сирек кездесетін айрықша ескерткіштері қатарына жатады.

После завершения присоединения Казахстана к России царское правительство проводит серию административно-политических, судебных и налоговых нововведений, рассчитанных на слияние края с Центральной Россией и окончательное превращение его в колонию - страну, лишенную политической и экономической самостоятельности, полностью находящуюся под властью империи.
11 июля 1867г. император Александр II подписал Проект положения об управлении Семиреченской и Сыр-Дарьинской областей, а 21 октября 1868г. – Временное положение об управлении в Уральской, Тургайской, Акмолинской и Семипалатинской областях, по которым основная территория Казахстана делилась на 6 областей, объединявшихся в 3 генерал-губернаторства:1) Туркестанское с центром в Ташкенте (в него входили Семиреченская область с центром в Верном и Сыр-Дарьинская с центром в Ташкенте);
2) Оренбургское с центром в Оренбурге (включало Уральскую (центр – Уральск) и Тургайскую (центр – Оренбург) области);
3) Западно-Сибирское с центром в Омске (его составляли Акмолинская (центр – Омск) и Семипалатинская (центр – Семипалатинск) области).
Кроме того, Букеевская Орда в 1876г. включена в Астраханскую губернию, а Мангышлакское приставство в 1870г. отошло в ведение Кавказского военного округа, позднее вошло в качестве уезда в Закаспийскую область, образованную в 1881г. и подчинявшуюся генерал-губернатору Туркестана.Установлена следующая система административно-территориального устройства и управления. Во главе генерал-губернаторства находился генерал-губернатор со своей канцелярией и чиновниками для поручений. Управление областями вверялось военным губернаторам и областным правлениям под председательством вице-губернаторов, состоящим из трех отделений: распорядительного, хозяйственного и судебного (они возглавлялись начальниками отделений). Области подразделялись на уезды, где административную и полицейскую власть осуществляли уездные начальники, имевшие старшего и младшего Все высшие чины являлись русскими администраторами, назначаемыми и увольняемыми распоряжениями вышестоящего начальства (кроме младших уездных начальников, назначавшихся из казахов). Уезды делились на волости во главе с волостными управителями, а волости – на административные аулы (по 100-200 кибиток), руководимые аульными старшинами. В оседлых селениях и городских кварталах Сыр-Дарьинской области полицейская и распорядительная власть препоручалась аксакалам. Волостные управители, аульные старшины и аксакалы избирались на 3 года косвенными выборами – на съездах (сходах) выборщиков. Волостные управители утверждались военным губернатором, а аульные старшины – уездным начальником. Низовые должности в административном аппарате были доступны лишь байству, превращаемому в социальную опору царизма.
Временные положения установили три рода суда:
1) военный суд (ему были подсудны дела об измене, подстрекательстве к сопротивлению против правительства, явном сопротивлении властям, убийстве должностных лиц и др.);
2) общеимперский суд (судил за убийство, разбой, грабеж, нападения на купеческие караваны, побег в чужие владения, поджоги, делание и перевод фальшивой монеты, похищение казенного имущества и др.); серьезные преступления и крупные гражданские иски рассматривались областными правлениями, остальные – мировыми (уездными) судьями;
3) «народный суд», т.е. суд биев и (в Сыр-Дарьинской области) казиев (рассматривал незначительные уголовные преступления, мелкие гражданские иски и тяжбы «туземцев между собою»); бии выбирались волостным съездом, затем утверждались военным губернатором; они имели право на получение бийлыка.