Сонымен, хандық кезеңдегі қазақ қоғамы:
1. Негізгі екі әлеуметтік ақсүйек және қарасуйек топтарына бөлінді.
Бұл бөлініс экономикалық емес, құқықтық белгілермен сипатталды.
2. Рулар мен тайпалар Ұлы жүз, Орта жүз және Кіші жүз деп аталған
үш бірлестікке енді. Қарасүйек өкілінің жағдайы, мейлі ол би немесе
қатардағы көшпелі болсын, оның руы мен тайпасының атақ-дәрежесі,
беделімен анықталды.
3. Қазақ қоғамы негізінен әлеуметтік жағынан біртек
сүйектер тұрғындардың шағын бөлігін құрады). Таптық күрес болған
жоқ, мұның өзі қазақ қоғамының әлеуметтік тұрақтылығын қамтама-
сыз етті.
В 1648 г. русские появились на побережье Тихого океана, достигнув границ Азии и пролива, который позднее назовут Беринговым. В 1689 г. русские заключили с Китаем Нерчинский договор. С середины 17 в. Сибирь полностью, кроме Камчатки, оказалась в руках русских.
Покорение Сибири началось с передачи в 1558 г. братьям Якову и Григорию Строгановым соляных копей в Соль-Вычегодске и обширных земель в Прикамье.В 1568 г. им был бассейн Чусовой. Продвижение русских в Сибирь началось из Пермского края и шло через Средний Урал к низовьям Оби, где были покорены племена вогулов и остяков, а затем сползало к югу. В 1587 г. был основан Тобольск.
В 1582 г. Ермак взял Сибирь – татарскую столицу. Отступая, Ермак утонул в реке. И только через 18 лет, в 1598 г., Андрею Воейкову -воеводе основанного в 1594 г. на Иртыше города Тара - удалось разбить Кучума. В первой четверти XVII в.Сибирское ханство перестало существовать.
По рекам и их притокам небольшие отряды казаков и вооруженных сборщиков ясака двигались в Сибирь из Тобольска по двум направлениям. Идя на восток, они основали города на Оби (Сургут, 1594 г.; Нарым, 1598 г.; Томск, 1604 г.), Енисее (Енисейск, 1613 г.), Лене (Керенск, 1630; Олекминск, 1635 г.; Якутск, 1631), идя на север – построили в устьях тех же рек Березов (1593 г., на Оби), Мангазею (1601 г., на р. Таз), Туруханск (1607 г., на Енисее), Верхоянск (1639 г., на Яике). В 1648 г. на побережье Тихого океана возник Охотск. Наконец, во второй половине XVII в. в результате многочисленных экспедиций и военных походов Пояркова и Хабарова Забайкалье (Иркутск был основан в 1661 г.) оказалось усеяно укрепленными острогами, в том числе построенным в 1654 г. на Шилке Нерчинске.