1.. Берілген үзіндіні талда. Жылқышы ата Кенжебекке не себепті көк бөрі туралы айтып отыр? Оның өзі иығына неліктен бөрінің терісін жамылды?Жылқышыға мінездеме беріңдер. Жазушы қазақтарды қандай образда, түрікмендерді қандай образда суреттейді?Екі ұллтың ұқсасатығы бар ма?

           

 Қай қуыстан суырып алғанын, жылқышы шал оң иығына бөрінің бас терісін тұтас қалдырған көкшулан терісін жауып алыпты.

– Шырағым, сын сағатың туды, ал, көзіме тік қара, сөзіме бақ! – деп бұйыра сөйледі жылқышы. – Түрікпеннің атқұмарлығы атаң қазақпен тең. Бәйге десе екеуі де ішкен асын жерге қояды.Түрікпен ежелден марғау далада тежеусіз құландай өскен ер қазақты қарақшы, бүлікші, тентек көреді.

Бөрі көсемі абадан болар, бөрі күшігі бөлтірік болар, бөрі анадан сүт емген қыпшақ тұқымы екеніңді мынау құмдағы мимырт елге мықтап танытар күн туды! Ежелден қоныстас теке түрікпен бұл тойды әсте ұмытпас, жадынан өшпес таңбалы етеміз!

       Кенжебекке жылқышы шал құдды жер қайысқан әскермен жалғыз соғысуға даяр қас батырдай ерек көрінді. Айтқанын қалт жібермей тыңдап отыр.

 

Қазақтар бейнесі

Түрікмендер бейнесі

 

 

                                                              Ұқсастығы

 

2.Ой толғаныс.Сұрақтарға  толық жауап беріңіздер.

 А.)«Шашты» әңгімесіндегі көтерілген мәселелердің жаңашылдығына баға бер. 

Ә) Заманның өзгеруі ұлттық мінезге әсер ете ме?

Б)Жаһандану заманында ұлттық мінезді сақтап қалуға бола ма?

 В)Әңгімені басқаша қалай атар едің?

 

3. Шығармадағы аттың сипаты мен Абайдың «Аттың сыны» өлеңіндегі сипаттамаларды салыстырып талдаңдар.

 

4.  Жылқы малына қатысты нақыл сөздерді жинақтап, шығармамен байланыстырып, «Қазақ және жылқы мінезі»деген тақырыпта  мақала жазыңдар.

 

​

Арғысы алты ғасырға созылатын қазақ әдебиетінің бастауында тұрған жыраулардың бірі һәм бірегейі – Жиембет Бартоғашұлы. Бір қызығы, туып-өскен жері, ата-қоныс атаулары күні бүгінге дейін өзгермесе де, кіндігінен тараған ұрпақтары өсіп-өніп, «жиембет тана» атанған бір қауымға айналса да, Батыс Қазақстан өңірінде Жиембеттің насихаты мүлде жоқ деуге болады.

Қазақтың ең атақты, ең әлеуетті хандарының бірі болған Еңсегей бойлы ер Есімнің оң тізесін басқан би, қол бастаған батыр, жалындап сөйлеген жырау бүгінде тіл мамандарын даярлайтын ЖОО-ларда бірер семестр жүретін «Хандық дәуір әдебиеті» атты курстың кейіпкері ғана болып қалған. Жиембет жыраудың өмірі мен өнерін, тарихтағы орнын, күні кешегі Махамбетке дейінгі жырауларға әсер-үлгісін ден қойып зерттеген ғалым жоқ секілді. Жыраудың аты-жөнінде, өмір жолындағы тарихи даталарда бірізділіктің болмауы сондықтан болса керек.

1. Тусацлы мал узамас.

2. Сайгуликьын аркасын жауыр кылма.

3. Ат шабады ер шаттанады.

4. Ат тобелы ай болмас.

5. Серкеш ети ем болар

Ешкы ети жел болар.

6. Уйдегы бузау огиз болмас.

7. Туйенын озы дау болганымен кумалагы дау болмайды.

8. Туйе силкинсе есекке жук шыгады.

9. Алыс жолдын издерин туйе билер.

10. Сузеген сиырга Кудай муйыз бермес.

Объяснение:

Торт тулик байлыгымыз.

Торт тулик болганы жаксы. Себеби торт тулик малдын пайдасы коп. Сиырын болса сутин ишесин, курт аласын, май аласын, айран ишесин ари етинде жеуге болады.

Жылкын болса типты жаксы Ер атымен Кус канатымен деген. Жылкынын да пайдасы мол. Кымыз саумал ишесин денсаулыкка оте пайдалы. Ети де пайдалы. Ешкин болса да жаксы ешкинын сути ана сутимен бирдей дейды. Ешкы ети кунарсыз болганымен сути кунарлы. Койын толсын корага дейды. Койдын да оз пайдасы бар терисин алады. Етин куйрык майын алады оте пайдалы женил.