1. Өлеңді толығымен мәнерлеп оқып, «Зар заман» ұғымына өз тарапымыздан анықтама ұсынайық.
2. Тобымыздағы оқушылармен ақылдасып,
Салықтың
Шортанбай ақын жырлаған «Зар заман-
көбеюі
ның» басты белгілерін төмендегі үлгіге
салып ашып көрсетейік.
Зар заман
3. Өлеңнен төмендегі көркемдеу құралдарын
тауып, мысал арқылы дәлелдейік:
а) эпифора; б) ассонанс;
ә) анафора; в) метафора.
4. Шортанбай ақын өлеңдерін «Зар заман» ақындарының басқа ірі өкілдерінің шығар-
машылығымен салыстырып көрейік.
5. Төменде берілген шумақтағы қорлар, зорлар, барлар, жоқтар дегендердің кім екенін
анықтап, осы сөздердің баламасын табайық.
Әуелгі қорлар зор болды,
Сондай зорлар қор болды.
Әуелгі барлар жоқ болды,
Сондай жоқтар тоқ болды...
Менің сүйікті ертегім.
Қазақ ауыз әдебиетінде жақсылыққа баулитын аңыз-әңгіме,ертегілер көп.Солардың ішіндегі маған ең ұнамдысы- "Алтын сақа" ертегісі.Бұл ертегінің желісі бойынша бір бай перзентке зар болып,ақырында зарыға жүріп перзентті болады.Ойда жоқта жалмауыз кемпірдің қолына түсіп,жалғыз перзентін өз бостандығына айыр бастайды.Әкесі әдейілеп жұртта қалдырып кеткен алтын сақасын іздеп келген бала жалмауыз кемпірден қаша жүріп қиындықтарға қаймықпай төтеп береді.Баланың төбеттері жалмауыз кемпірді талап өлтірсе,баланың өзі оның қызын көзінен садақпен атып өлтіреді.Міне,осылайша ертегі аяқталады.Ертегінің бас кейіпкері баладан біздің үйренеріміз көп.Себебі,ол ақылды да,батыр,батыл,қайсарлы да айлакер бола білді.Сондықтан да аталмыш ертегі менің ең сүйікті де жақсы көріп оқитын ертегім.
Қазақ халқының ертегілерінің қай қайсысы болмасы оқуға тұрарлық.Олардың әрқайсысында үлкен тәрбиелік мән жатыр деп білемін.