1-тапсырма а) Ю.А Гагариннің өмірбаянынан берілген үзіндіні оқы. 1961 жылдан ғарышкерлер отрядының командирі болды. 1961 ж. 12 сәуірде тарихта тұңғыш рет "Восток" ғарыш кемесімен Байкоңыр ғарыш алаңынан ғарышка ұшты. Ол Жерді айналып ұшып, 1 сағ 48 минуттан кейін Жерге қайта конды. Бұдан кейін ол ұшкыш-ғарышкер ретінде өзінің ұшу шеберлігін жетілдіріп, ғарышкерлерді үйретіп – жаттықтыру ісіне тікелей арала сып, ғарыш кемелерінің ұшу процесін басқаруға қатынасып отырды. 1968 ж. Әскери – әуе инженерлік академиясын бітірді. 1964—68ж. Ғарышкерлерді даярлау орталығы бастығының орынбасары болды. Ол бірнеше елдерде болып кайтты. 1966 жылдан Астронавтика халықаралық академиясының құрметті мүшесі. Ленин орденімен, медальдер мен және көптеген шет ел ордендерімен марапатталған.
b) Мәтінге сүйеніп, Ю. Гагариннің қандай марапаттары бар екенін жаз.
1)
2)
3)
Күлтегін Құтлық (Елтеріс) қағанның екінші ұлы, Білге қағанның (Могилян) туған інісі. Шешесі Елбілге қатұн. Жеті жасында әкесі Құтлық (680-692 жж. билік құрған) қайтыс болады. Қаған тағына оның інісі Қапаған (692-716 жж.) отырады. Күлтегін мен Білге, Қапағанның інісі Бөгүні (716ж.) тақтан тайдырып, қағандық билікті Білге қолына (716-734жж.) алады.
Тарихи деректерге қарағанда, Күлтегіннің он жасында ер атанып, алғаш көзге түскен соғысы – 694 жылғы Жау жыу және Дин жыу аймақтарында болған соғыс. Қапаған осы соғыста 90 мың тұтқынды қолға түсірген. Міне, осыдан былай Күлтегіннің ерлік жолы басталады. Тарихи деректер сол кездегі ел тәуелсіздігін сақтап қалу жолында болған қырғын соғыстардың бірде-біреуінің Күлтегінсіз өтпегенін аңғартады.
Батыр 47 жасқа жетіп, қаза тапқанда, төрткүл дүниеден түгел елшілер келіп, рухына тағзым етіпті. Басына ел тарихын жазып, алып ескерткіш орнатыпты. Сол ескерткіштің ғылыми көшірмесі бұл күнде тәуелсіз еліміздің астанасында, Еуразия Ұлттық университетінің бас ғимаратының төрінде тұр.
Материалды көшіріп жариялау үшін редакцияның немесе автордың жазбаша, ауызша рұқсаты қажет және «Әдебиет порталына» гиперсілтеме берілуі тиіс. Авторлық құқық сақталмаған жағдайда ҚР Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы заңымен қорғалады. Эл. пошта: [email protected] 8 (7172) 79 82 06 (ішкі – 112) © adebiportal.kz
https://adebiportal.kz/kz/news/view/kultegin_zhiri_erkin_adebi_nuska__1488
Объяснение
не это ?
2. Таңертең шәй ішесіңбе? Пьешь ли ты утром чай?
3. Кіммен шәй ішесің? С кем пьешь чай?
4. Мектепке сағат нешеде барасың? Во сколько ты ходишь в школу?
5. Сабақтан қаншада үйге келесің? Во сколько ты приходишь со школы?
6. Қосымшаға барасың ба? Ты ходишь на дополнительные?
7. Қандай қосымшаға барасың? На какие допы ходишь?
8. Кешкі асты нешеде ішесің? Во сколько ты ужинаешь?
9. Сабақты істисің бе? Делаешь ли ты уроки?
10. Сағат нешеде ұйықтайсың? Во сколько ложишься спать?