1-тапсырма. «Броундық қозғалыс» әдісі. «Жас алашты» шығаруға атса- лысқан қазақ қайраткерлерін ата. Үш-төрт оқушыдан ол адамдар туралы не білетінін сұрап, 3-4 сөйлем жаз.
ответ: Шұғаның белгісі» - қазақ прозасының шоқтығы биік туындыларының бірі. Бейімбет Майлин – "қазақ әңгіме жанрының атасы" деуге болады.
«Повестегі бас кейіпкер – Шұғаның бейнесі әртүрлі іс-әрекеттің даму барысында айқындалады. Кейіпкер арқылы тағдырына ата-анасын да емес, бауырларын да емес, өзін қоршаған әлеуметті де емес, тек қана ата салтын кінәлап, шарасыздыққа, өлімге барып тірелген қыз тағдырының өкініші, арманы көрсетіледі. Суреткер қайғылы Шұғаға бейтарап қарамайды, оған аяушылық сезім білдіреді. Қиянат көрген, өмірден түңілген қаһарманына жаны ашиды. Ал басқа кейіпкерлерге пайда болған тұсында мінездеме беріп кетеді», – дейді ұстаз Әбубәкірова.
Әңгімеде келтірілгендей Шұға образы былайша суреттеледі: «Ажары қандай болса, ақылы да сондай. Жеңілдік дегеннің не екенін білген бала емес. Сөйлеген сөзі, жүрген жүрісі қандай, біртүрлі паң еді-ау, шіркін... Бұл күнде ондай қыз қайда. Ажары тәуірлеу біреу болса, соны көтере алмайды ма, білмейсің, ешкіге құсап шошаңдап жүргені. Заман бұзылған ғой... Ия... Осы күнгілердің бір тапқаны, қызды оқыту керек дейді. Сол Шұғалар хатты зорға танушы еді. Сонда да осы күнгінің оқыған он қызына бергісіз еді. Объяснение:
Ертеде адамдар ат жеккен күймемен жердің тегіс жерлерімен баяу жүретін еді. Келе-келе жолдың қажеттігі туды. Бірте-бірте ат арбалар, түрлі көліктер жолда араласып жүретін болды. Серуен-саяхат көбейді.
Саяхат жасауды ұнататын орыс патшасы Петр І кезінде жолдың түйіскен жерлеріне ағаштан баған орнатып қоятын болған. 1817 жылдан бастап ағаш бағандар арақашықтықты өлшейтін бағаналармен алмастырылған. Қала тұрғындары көбейген сайын олардың жүріп-тұруы қиындай бастады. Ат арбамен жүрудің өзі де күрделене бастаған.
Ертеректе ат жегілген күймелердің ат айдаушылары арасында жүру тәртібін бұзатындар болыпты. Соған қарай, ат айдаушыларға тыйым салатын жарлықтар да шыққан көрінеді. 1742 жылы дәл сондай жарлық шығып, ат айдаушылардың өрескел тәртіп бұзушыларын полицейлер арқылы жазаға тарту туралы жарлық та шығыпты.
1812 жылы Ресейде тұңғыш рет оң жақ қапталмен жүру тәртібі енгізіліпті және жылдам жүрушілерге шектеу қойылып, экипаждардың жүріс-тұрысын реттеуге алғашқы қадамдар жасалыпты. Арада жылдар жылжып өте береді. Жол бойында автокөліктер жүре бастайды.
Ресейде 1920 жылдың 10 маусымында «Мәскеу және оның аймағында автокөлік жүрісін тәртіпке келтіру туралы» дерекке В.И.Ленин қол қояды. Онда жүргізушілерге жылдамдықты белгілеген мөлшерден арттыруға болмайтыны және жолдың тек оң қапталымен жүру керектігі ескертіледі.
Бұл ереже сол кезде Ресейде ғана қабылданды. Содан кейін автокөлік саны өскен сайын ереже талаптары да қатая бастады. Уақыт өткен сайын өмір талабы да өзгере бастады. Машиналар саны көбейді. Жүріс-тұрыс қиындай түсті. Соған орай Жолда жүру ережелерінің талаптары да өзгеріп, қаталдана берді. Кеңес Одағында, оның барлық аймақтарында жолда жүру кезінде ерже бұзғандарға әкімшілік шара қолданып, жауапқа тарту жүзеге аса бастады.
Біздің елде алғашқы ережелер 1931 жылы Алматы қаласында қабылданды. Ол Алматы көшелері мен аумағындағы жұмысшы поселкелері мен кіші стансаларға ғана қатысты екен. Осы жылы Алматы қаласында не бары 109-ғой автокөлік болыпты. Оның 49-ы жеңіл, 59-ы жүк машиналары еді. 1935 жылы машина саны 640-қа жеткен.
Шұғаның белгісі» - қазақ прозасының шоқтығы биік туындыларының бірі. Бейімбет Майлин – "қазақ әңгіме жанрының атасы" деуге болады.
«Повестегі бас кейіпкер – Шұғаның бейнесі әртүрлі іс-әрекеттің даму барысында айқындалады. Кейіпкер арқылы тағдырына ата-анасын да емес, бауырларын да емес, өзін қоршаған әлеуметті де емес, тек қана ата салтын кінәлап, шарасыздыққа, өлімге барып тірелген қыз тағдырының өкініші, арманы көрсетіледі. Суреткер қайғылы Шұғаға бейтарап қарамайды, оған аяушылық сезім білдіреді. Қиянат көрген, өмірден түңілген қаһарманына жаны ашиды. Ал басқа кейіпкерлерге пайда болған тұсында мінездеме беріп кетеді», – дейді ұстаз Әбубәкірова.
Әңгімеде келтірілгендей Шұға образы былайша суреттеледі: «Ажары қандай болса, ақылы да сондай. Жеңілдік дегеннің не екенін білген бала емес. Сөйлеген сөзі, жүрген жүрісі қандай, біртүрлі паң еді-ау, шіркін... Бұл күнде ондай қыз қайда. Ажары тәуірлеу біреу болса, соны көтере алмайды ма, білмейсің, ешкіге құсап шошаңдап жүргені. Заман бұзылған ғой... Ия... Осы күнгілердің бір тапқаны, қызды оқыту керек дейді. Сол Шұғалар хатты зорға танушы еді. Сонда да осы күнгінің оқыған он қызына бергісіз еді.
Объяснение:
Ертеде адамдар ат жеккен күймемен жердің тегіс жерлерімен баяу жүретін еді. Келе-келе жолдың қажеттігі туды. Бірте-бірте ат арбалар, түрлі көліктер жолда араласып жүретін болды. Серуен-саяхат көбейді.
Саяхат жасауды ұнататын орыс патшасы Петр І кезінде жолдың түйіскен жерлеріне ағаштан баған орнатып қоятын болған. 1817 жылдан бастап ағаш бағандар арақашықтықты өлшейтін бағаналармен алмастырылған. Қала тұрғындары көбейген сайын олардың жүріп-тұруы қиындай бастады. Ат арбамен жүрудің өзі де күрделене бастаған.
Ертеректе ат жегілген күймелердің ат айдаушылары арасында жүру тәртібін бұзатындар болыпты. Соған қарай, ат айдаушыларға тыйым салатын жарлықтар да шыққан көрінеді. 1742 жылы дәл сондай жарлық шығып, ат айдаушылардың өрескел тәртіп бұзушыларын полицейлер арқылы жазаға тарту туралы жарлық та шығыпты.
1812 жылы Ресейде тұңғыш рет оң жақ қапталмен жүру тәртібі енгізіліпті және жылдам жүрушілерге шектеу қойылып, экипаждардың жүріс-тұрысын реттеуге алғашқы қадамдар жасалыпты. Арада жылдар жылжып өте береді. Жол бойында автокөліктер жүре бастайды.
Ресейде 1920 жылдың 10 маусымында «Мәскеу және оның аймағында автокөлік жүрісін тәртіпке келтіру туралы» дерекке В.И.Ленин қол қояды. Онда жүргізушілерге жылдамдықты белгілеген мөлшерден арттыруға болмайтыны және жолдың тек оң қапталымен жүру керектігі ескертіледі.
Бұл ереже сол кезде Ресейде ғана қабылданды. Содан кейін автокөлік саны өскен сайын ереже талаптары да қатая бастады. Уақыт өткен сайын өмір талабы да өзгере бастады. Машиналар саны көбейді. Жүріс-тұрыс қиындай түсті. Соған орай Жолда жүру ережелерінің талаптары да өзгеріп, қаталдана берді. Кеңес Одағында, оның барлық аймақтарында жолда жүру кезінде ерже бұзғандарға әкімшілік шара қолданып, жауапқа тарту жүзеге аса бастады.
Біздің елде алғашқы ережелер 1931 жылы Алматы қаласында қабылданды. Ол Алматы көшелері мен аумағындағы жұмысшы поселкелері мен кіші стансаларға ғана қатысты екен. Осы жылы Алматы қаласында не бары 109-ғой автокөлік болыпты. Оның 49-ы жеңіл, 59-ы жүк машиналары еді. 1935 жылы машина саны 640-қа жеткен.