1-тапсырма. Мәтінді мұқият оқыңдар. Соғыс – күйретуші күш! Дәл солай! Барды жоқ ететін, тауды жер ететін. Жер бетіндегі тіршілік атаулының бәрін жалмап жұтатын ажал. Сол қанды кезеңді еске түсіріп, елестететін газет-журнал матералдары немесе радиотелехабарлар, кинолар аталар ерлігін мақтаныш тұта бізге жеткізді. Иә, содан бері жарты ғасырдан астам уақыт өтсе де, еш нәрсе де ұмытылған жоқ. Соғыс - атауы құлаққа жағымсыз, тіршілікті қан жылататын, қайғы-қасіретке толы қаралы сөз. Осыдан 75 жыл бұрын жер бетін шарпыған сол сұрапыл Ұлы Отан соғысы еді. Неміс фашистерінің аңсап келген арманына 4 жыл ішінде батырларымыз қажымас ерліктерімен тосқауыл берді. Фашистер мақсаты жер бетін отарлап билік құру еді. Өзара одақ құру арқылы Германия, Италия секілді елдер бүкіл әлемді өздеріне қаратпақ болған. Тынышымен өмір кешкелі жүрген халықтың берекетін алған фашистер жоспары іске аспай, өздері сол соғыстың зардабын тартты. Бұл соғысқа 61 мемлекет жан-жақтан атсалысты. Р.Қошқарбаев атамыздың ерлігі тарихта өз ізін қалдырды. Б.Момышұлы Ә.Молдағұлова М.Маметова Т.Бигелдинов М.Ғабдуллин секілді батырларымыздың ерлігі арқасында қазіргі тату өмірімізге, бейбіт заманымызға, қуанышты күнімізге жеттік. Қазіргі таңда батырларымыздың ерлігіне орай шаралар өтуде, тіпті, есімдеріне байланысты көшелер, кітап-жинақтары, ауыл атаулары берілді. Батырларымыз болашақ ұрпақ үшін жанын құрбан етті.
1.Мәтіннің тақырыбын анықтаңыз.
2.Мәтіндегі көтерілген басты мәселені анықтаңыз.
Жолға шыққан жолдан табылар
Айналыс та болса жол жақсы,
Ақсақ та болса қыз жақсы.
Алыс жол атты сынайды,
Ауыр жол ерді сынайды.
Алыс жолға шығар болсаң, алдымен жолдасыңды сайла.
Жаудың алдын алар болсаң, алдымен қолбасыңды сайла.
Алыс жүрсең де жолмен жүр.
Алыс сапар алғашқы кадамнан басталады.
Арқан бойы соқпақтың, тұсау бойы төтелігі бар.
Атар таңға жүрсең де батар күнге жүрме.
Ауыздың қайда екенін қол біледі,
Ауылдың қайда екенін жол біледі.
Ауыр жол атанды сынайды, Ауыр іс адамды сынайды.
Ащы мен тұщыны татқан білер,
Алыс пенен жақынды жортқан білер.
Жалпы, қазақ халқының қалыптасқан салт-санасына ой жүгіртсек отбасын құрау мәселесіндегі басты ұстанымы қалайда ұрпақты тез көбейтуді мақсат еткен деуге болады. Қазақта еркек те, әйел де өзін ата-бабасы мен ұрпағы арасындағы өткел ретінде өмір сүруді басты ұстаным еткен. Сөйтіп ер адам ұрпақ көбейту мақсатымен ғана бірнеше әйелге үйленетін болған. Ал қазақ әйелдері бәйбіше болса да, тоқал болса да күйеуінен ұрпақ көбірек тарағанын мақсат етіп өмір кешуді парыз санаған. Тоқалдан туған балаларды бәйбіше бауырына басып өзінің құрсағынан шыққандай сүйіспеншілікпен өсірсе, бәйбішеден туған балаларды тоқалдар да анасы ретінде сүйіспеншілікпен қабылдайтын болған. Сірә, соғыстан, індеттен қынадай қырылған қазақ тез көбейіп ұлан-ғайыр жерді иеленіп, қорғауды басты мақсат етсе керек. Қазіргі кезде де қазақ халқы үшін мықты мемлекет болу үшін, елдің, жердің шын мәнінде иесі болу үшін демографиялық өсімді еселеп арттыру ең басты мақсат болып отырғаны айтпасақ та ұғынықты болса керек.