1-тапсырма. Мәтінді мұқият тыңда. Мәтінде төменде берілген суреттерге катысты кандай ақпараттар бар? Кестеге жаз.
Жер, Ай, Күн- гарыштык денелер. Олар ғарыш кеңістігінде орналасқан. Күн-
Жерге ең жақын орналаскан жұлдыз. Ол- лаулап жанып тұратын ғаламшар.
Ғаламшарлар- Күннің төңірегін айналып жүретін ірі аспан денелері.
Ғаламшар немесе планета латын тілінде (planetes) аударғанда «кезбе жұлдыз»
деген мағына береді. Күнді 8 ірі ғаламшар: Меркурий, Шолпан, Жер, Марс,
Юпитер. Сатурн, Уран, Нептун айналып жүреді. Осылардың бәрі Күн
жүйесінің құрамына «9 ғаламшар енеді» деген тұжырым болған. Ұзақ
жылдар пікірталастан кейін дүниежүзі ғалымдары шағын ғаламшар-
Плутонды жұлдыздар катарына қосты. Күнге ең жақын орналасқан
ғаламшар- Меркурий(Болпан). Ол күнді тез айналып шығады. Оның бетіндегі
күндізгі температура +400 С-қа дейін жетсе, алтүнде шамамен -200С-ка
төмендейді.​

В тех местах где развито производство, некоторые животные и растения теряют свою ествественную среду. Их становится меньше, и с годами они находятся под угрозой исчезновения. Для того чтобы птицы пели, летали бабочки, расцветали цветы мы должны защищать природу. В любом случае мы не должны губить природу. Мы должны заботиться о нашей природе и относиться с уважением. Бережно к природе относятся лишь честные и разумные люди. Природные богатства страны это наши леса и растения, животные и птицы, которым необходима наша защита.

Қосымшаның түрлері.

Қазақ тілінде қосымша жалғау, жұрнақ болып екіге бөлінеді. Сөз мағынасын өзгертетін қосымшаны жұрнақ дейміз: жұмыс – жұмысшы, ойын – ойыншық, оқу - шы, бала - лы, орын - дық, сыр - мақ т.б.

Ал сөз бен сөзді байланыстыратын қосымшаны жалғау дейміз: жұмыс – жұмыста, ойын – ойынға, дәптер – дәптерді, көше – көшеде.

Қазақ тілінде жалғаудың 4 түрі бар:

1. Септік жалғау;

2. Көптік жалғау;

3. Тәуелдiк жалғау;

4. Жіктік жалғау.

Қазақ тіліндегі жұрнақ мағынасы мен қызметіне қарай екіге бөлінеді:

1. сөз тудыратын жұрнақтар өзі жалғанған сөзінен жаңа сөз тудырады. Мысалы, “жылқы - шы”, “біл - ім”, “жасы - қ”, “таға - ла”;

2. сөз түрлендіретін жұрнақтар өзі жалғанған сөзіне үстеме мағына қосып, сөздің тұлғасын өзгертеді. Мысалы, “көк-шіл”, “көк(г) - ірек”, “сары - лау”, “сары - рақ”, “жаз - ып”, “жаз - ғалы”. Жұрнақтар сөзге белгілі бір жүйеде рет - ретімен жалғанады.

Түбірге тете сөз тудыратын жұрнақтар, одан кейін сөз түрлендіретін жұрнақтар, бұлардан соң жалғаулар орналасады. Жұрнақтар түбірге де, туынды сөзге де жалғанады (“бас - шы”, “басшы - лық”, “ұйы - м”, “ұйым – дас – тыр – у – шы”).

Достық (жұрнақ) Адамдардың достығы әдетте жыл өткен сайын беки түседі.

Досым (жалғау) Менің досымның есімі - Арнұр.