1. Зайдите на портал Республиканской детской библиотеки им. С. Бе- галина (http://www.spring.kz; категория сайта: язык и литература) и ус подберите пословицы на тему «Знание».
Құрманғазы Сағырбайұлы 1806 жылы дүниеге келіп, 1879 жылы өмірден озды. Қазақ халқы өткерген сұрапыл тарих беттері мен өзінің жеке қасіреті, өмір туралы ойлары мен қазақ даласының, ұлттық мейрамдардың жарқын көріністері оның күйлерінде көрініс тапты.
Құрманғазының көрнекті шығармаларының бірі – «Кішкентай» күйі. Ұлы күйшінің шәкірттері мен ізбасарларының ойынша, бұл күй Исатай Тайманұлының көтерілісіне арналған.
Құрманғазы қандай тақырыпта күй жазса да, онда адам сезімінің барлық түрі – махаббат та, мейірімділік те, жақсылық та, рақымдылық та болды. Оның өзіне тән орындаушылық стилі болатын, өзінің ұлттық домбыра мектебі де болды.
Құрманғазының өмірі көптеген оқиғаларға толы болды. И. Тайманұлы мен М. Өтемісұлының жетекшілігімен басталған Бөкей ордасы қазақтарының ұлттық көтерілісін (1836-1837 жж.) көрді. Сол уақытта Махамбеттің отты жырлары мен Құрманғазының бүлікші күйлері қазақ даласына тарап, халық жүрегінен үміт отын оятты. Бүлікші күйлері мен билікке бағынбаушылығынан Құрманғазы қудалауда болып, қамауға да алынды, сондықтан ол көп уақыт бойы туған жерінен алыста болуға мәжбүр болды.
Құрманғазы орыс мәдениетінің өкілдері – филологтармен, тарихшылармен, этнографтармен таныс болған, олар қазақ музыкасы, музыканттар мен ұлттық аспаптар жайлы материал жинаған. «Ләушкен» күйін Құрманғазы орыс досы ақын Н. Савичевке арнаған, ол Құрманғазыға өмірінің қиын сәттерінде қол ұшын созған. Оның достық сезімі сонымен қатар, «Машина», «Перовский марш» және т.б. күйлерде көрініс тапқан.
«Сарыарқа» күйі Құрманғазы шығармашылығының биік шыңы, қазақтың дәстүрлі музыкасының шыңында тұрған шығармалардың бірі болып табылады. Ұлттық өнерімізді әлемге танытқан бұл күй ұлы күйшінің туған жеріне, қазақтың кең даласына деген махаббатынан туған туынды, халықтың, даланың өзі сияқты кең, өзі сияқты шексіздігін танытатын дауысы. Қуғын-сүргінге ұшырап жүрген шағында жазылған Құрманғазының «Сарыарқасы» бүкіл қазақ халқының еркіндікке, азаттыққа деген құлшынысының көрінісіндей.
Құрманғазының ұлттық домбыра мектебінің дәстүрін сақтаушылар –халық композиторының бай мұрасын біздің уақытқа дейін жеткізген күйші ұрпақ.
Интересно размышлять о том, какой будет школа в будущем. Не могу сказать, что современная мне совсем не нравится. И все-таки мне кажется, однажды, через много десятилетий или даже столетий, учеба в школе изменится до неузнаваемости. Сложно представить, каким будет наше будущее вообще. Поэтому я хочу помечтать о том, какой будет школа, когда человек откроет для себя неведомые сегодня секреты науки. В будущем ученики будут мало времени проводить в классах за изучением информации по книжкам. А будет так: биологию они будут изучать на природе в лесах, полях. Каждый вид растений или животных можно будет увидеть в живую, а параллельно будет объясняться теоретический материал о них. Иностранные языки будут изучаться в странах, где на них говорят. Школьников с учителем будут вывозить, например, в Англию на полгода, и они в процессе общения с англичанами быстро освоят язык. Было бы здорово, если бы подобным образом изучали и географию! Если представить, что сверхскоростной транспорт уже изобретен, то даже за один урок можно было бы побывать на парочке континентов. И еще, в школе будущего можно будет с пятого класса выбрать себе направление обучения. Если тебе даются языки, литература, то идешь по гуманитарному направлению, разбираешься в математике и физике – по математическому и так далее. Это школьникам узнать свои склонности и выбрать подходящую будущую профессию. Думаю, оценок в школе будущего не будет. Потому что школьники будут не просто заучивать материал и решать одни и те же задачи, а выполнять научные и творческие задания, а потом на специальных конференциях делиться результатами с остальными. Учителя будут им в этом, будет много индивидуальных занятий. Я думаю, такая школа понравится всем. В ней будет интересно учиться, никого не надо будет заставлять приходить. Никто из учеников не захочет пропускать занятия. Надеюсь, что реальная школа будущего будет еще лучше, чем я себе представляю.
Құрманғазының көрнекті шығармаларының бірі – «Кішкентай» күйі. Ұлы күйшінің шәкірттері мен ізбасарларының ойынша, бұл күй Исатай Тайманұлының көтерілісіне арналған.
Құрманғазы қандай тақырыпта күй жазса да, онда адам сезімінің барлық түрі – махаббат та, мейірімділік те, жақсылық та, рақымдылық та болды. Оның өзіне тән орындаушылық стилі болатын, өзінің ұлттық домбыра мектебі де болды.
Құрманғазының өмірі көптеген оқиғаларға толы болды. И. Тайманұлы мен М. Өтемісұлының жетекшілігімен басталған Бөкей ордасы қазақтарының ұлттық көтерілісін (1836-1837 жж.) көрді. Сол уақытта Махамбеттің отты жырлары мен Құрманғазының бүлікші күйлері қазақ даласына тарап, халық жүрегінен үміт отын оятты. Бүлікші күйлері мен билікке бағынбаушылығынан Құрманғазы қудалауда болып, қамауға да алынды, сондықтан ол көп уақыт бойы туған жерінен алыста болуға мәжбүр болды.
Құрманғазы орыс мәдениетінің өкілдері – филологтармен, тарихшылармен, этнографтармен таныс болған, олар қазақ музыкасы, музыканттар мен ұлттық аспаптар жайлы материал жинаған. «Ләушкен» күйін Құрманғазы орыс досы ақын Н. Савичевке арнаған, ол Құрманғазыға өмірінің қиын сәттерінде қол ұшын созған. Оның достық сезімі сонымен қатар, «Машина», «Перовский марш» және т.б. күйлерде көрініс тапқан.
«Сарыарқа» күйі Құрманғазы шығармашылығының биік шыңы, қазақтың дәстүрлі музыкасының шыңында тұрған шығармалардың бірі болып табылады. Ұлттық өнерімізді әлемге танытқан бұл күй ұлы күйшінің туған жеріне, қазақтың кең даласына деген махаббатынан туған туынды, халықтың, даланың өзі сияқты кең, өзі сияқты шексіздігін танытатын дауысы. Қуғын-сүргінге ұшырап жүрген шағында жазылған Құрманғазының «Сарыарқасы» бүкіл қазақ халқының еркіндікке, азаттыққа деген құлшынысының көрінісіндей.
Құрманғазының ұлттық домбыра мектебінің дәстүрін сақтаушылар –халық композиторының бай мұрасын біздің уақытқа дейін жеткізген күйші ұрпақ.
Интересно размышлять о том, какой будет школа в будущем. Не могу сказать, что современная мне совсем не нравится. И все-таки мне кажется, однажды, через много десятилетий или даже столетий, учеба в школе изменится до неузнаваемости. Сложно представить, каким будет наше будущее вообще. Поэтому я хочу помечтать о том, какой будет школа, когда человек откроет для себя неведомые сегодня секреты науки. В будущем ученики будут мало времени проводить в классах за изучением информации по книжкам. А будет так: биологию они будут изучать на природе в лесах, полях. Каждый вид растений или животных можно будет увидеть в живую, а параллельно будет объясняться теоретический материал о них. Иностранные языки будут изучаться в странах, где на них говорят. Школьников с учителем будут вывозить, например, в Англию на полгода, и они в процессе общения с англичанами быстро освоят язык. Было бы здорово, если бы подобным образом изучали и географию! Если представить, что сверхскоростной транспорт уже изобретен, то даже за один урок можно было бы побывать на парочке континентов. И еще, в школе будущего можно будет с пятого класса выбрать себе направление обучения. Если тебе даются языки, литература, то идешь по гуманитарному направлению, разбираешься в математике и физике – по математическому и так далее. Это школьникам узнать свои склонности и выбрать подходящую будущую профессию. Думаю, оценок в школе будущего не будет. Потому что школьники будут не просто заучивать материал и решать одни и те же задачи, а выполнять научные и творческие задания, а потом на специальных конференциях делиться результатами с остальными. Учителя будут им в этом, будет много индивидуальных занятий. Я думаю, такая школа понравится всем. В ней будет интересно учиться, никого не надо будет заставлять приходить. Никто из учеников не захочет пропускать занятия. Надеюсь, что реальная школа будущего будет еще лучше, чем я себе представляю.