1- жаттығу Сан есімдерді тауып, олардың мағыналық түрлерін ажыратыңдар.
Өтірік екеу, шын төртеу. (Мақал).
Бір енеден бес едік.
Бесеуіміз жүргенде,
Алашқа болман деуші едік.
Өтемістен туған он едік,
Онымыз атқа мінгенде,
Жер қайысқан қол едік. (Махамбет).
Екеудің үлесі үшеуге үнем. (мақал)
2 – жаттығу
1. Сан есімдерден кейін тиісті тыныс белгілерін қойып жазыңдар.
2. мағыналық түрлерін ажыратыңдар.
3. бөлшектік сан есімдерді сөзбен жазыңдар.
30 дан, 40 қа, 5 сынып, ІІІ курс, 3 курс, 12 мектеп, ХХ том, 20 том, 7 сәуір, 1983 жыл, 40 таған, 20-30 дарда, 40 аса,50 ге жақын, 10,5, 2,5,
3– жаттығу
Сан есімдерді тауып , мағынасына қарай ажыратыңдар.
Бір адамның өмірін 100 жылға шамалап, оны бір дәуір деп атаған. Оқушылар бұл екеуіне сұрақ жаудыра бастады. Төрт-төрттен қатар түзеген жасөспірімдер жүзінен қуаныш табы сезіледі. Жетеуі бірдей үйге топырлап кіріп келгенде , үйдегілердің бәрі аңтарыла қарады. Ол жиырмаға жуық жаңа әндерін жариялап үлгерді.
4-жаттығу.
Сан есімдерді тауып , тұлғасына қарай ажыратыңдар.
Үйге жиырма шақты артист жиналды. Тас көмір – бұдан екі жүз миллиондаған жылдар бұрын жер бетіне қаптап шыққан өсімдіктердің денелері. Қазір республика совхоздарында жүз мыңдай агроном , инженер, зоотехник және басқа мамандар жұмыс істейді . 1916 жыл. Шілденің ақырғы айы – августың бас кезі. Баскент қазір жүз елу мыңдай халқы бар , бұрынғыдан алты – жеті есе ұлғайған индустриялы , көп құрылысты қызық қала , өнерлі қала боп қатты өсіпті .
5- жаттығу
Есептік сан есімді тауып , құрамына қарай талдаңдар.
Өткен бес жылдықта мемлекетке жоспардан тыс 144,4 т.сүт, 14,7мың т. жүн, 105,1мың қаракүл елтірісі тапсырылды.Осыдан соң өзге жиырма бес жігітті қатарына шақыртып алды . Бәрімізде 7-ақ бұзаулы сиыр , 6-ақ жылқы , 13-ақ қой бар еді. Олардың бәрін еліктіріп , аса қыздырған жалғыз бір шырқаған асқақ үн , ол – ән. Оныншы және он бірінші бес жылдықтың алғашқы төрт жылында барлық түлікті қоса есептегенде , қоғамдық мал басы 2482000 – ға көбейді.
Ұнағанын ал
Ғалымдар арасында климаттың өзгеру барысы туралы ортақ пікірлер жоқтығына қарамастан, сарапшылардың жалпы пікірі климаттық өзгерістің салдары жағымсыз болуы мүмкін дегенге келіп саяды. Мысалы, 1980 жылдан 2011 жылға дейін Еуроодақ елдерінің экономикасына тигізген тасқынның жалпы шығынын саралаған сарапшылар келген зиянды 90 миллиард еуроға тең деп бағамдады.
Осыған байланысты әлемдік ғылымда зерттеудің басым бағытын қоршаған орта климатына бейімдеуге назар аудару болып отыр. Ең бастысы, бұл басқа салаларға қарағанда, табиғи-климаттық жағдайларға және азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуші ауыл шаруашылығына тікелей байланысты.
Климаттық өзгеру
Халықаралық зерттеулер көрсеткіші бойынша, әлемнің кейбір аймақтары, сонымен қоса Орталық Азия, басқаларға қарағанда, климаттық өзгерістерге ұшырауы әбден ықтимал. Оның ішінде, Қазақстанның климатына әсер етіп, онсыз да толыққанды қолдауды қажет етіп отырған ауыл шаруашылығын күнкөріске айналдырған аймақтарға үлкен зиян келтіруі әбден мүмкін. Бұл аймақтардағы өнімнің босқа ысырап болуының 70 пайызы тікелей ауа райымен байланысты Ал, кейбір аймақтарда жағымсыз ауа райы салдарынан алынған өнімнің 50-70%-ға дейіні қолдануға жарамсыз болып қалып отыр.