10-тапсырма. Төменде берілген мәтіннің негізгі тірек сөздерін қатыстырып салалас құрмалас сөйлемдер құрап жаз. Адамның құқығы мен бостандығы туралы халықаралық-құқықтық құ-
жаттар жекелеген мемлекеттердің заңдарына ықпалын тигізіп отырады.
Халықаралық құқық қорғау ұйымдарына мүше болып кірген ел халықара-
лық құқық нормаларын өз аумағында бұлжытпай орындап отыруға міндетті.
Қазақстан Республикасы Біріккен Ұлттар Ұйымына, Еуропадағы қауіпсіздік пен
ынтымақтастықты сақтау ұйымына мүше болып кіргендіктен, осы ұйымдардың
адам құқығы мен бостандықтарын қорғау хақындағы құжаттарын мойындап,
талаптарды орындайды.
Жебеу
Басты бет > Басқада > Абай Құнанбайұлы-175
"Абай жолының" қысқаша мазмұны. I том, "Қайтқанда"
Уақыты: 2020-08-31Көрлімі: 1114Сипаттама
image_l.jpg
Massaget.kz порталы Абай Құнанбайұлының 175 жылдығына орай Мұхтар Әуезовтің "Абай жолы" роман-эпопеясының қысқаша мазмұнына doodle анимациялы видеосаммари дайындады. Видеожоба ҚР Ақпарат және қоғамдық даму министрлігінің қолдауымен жарық көріп отыр.
Назарыңызға I томдағы "Қайтқанда" тарауын ұсынамыз.
Қайтқанда
Бұл тарауда Абай оқуын аяқтап, ауылына қайтады. Оны алып келу үшін әкесі Құнанбай қалаға өзінің көмекшілері Байтас пен жорға Жұмабай деген адамдарды жібереді.
Жол бойы Абай ауылына асығып үлкендердің мазасын алады. Оның қайта-қайта алға озып кете беретініне екі ересек ештеңе істей алмай, дегеніне көніп, өздері де жылдам жүруге мәжбүр болады. Үш күндік жолдың, әсіресе, соңғы күні қызықты өтеді. Аттылар Есембайдың жырасы деп аталатын ұрылар жататын жерге жақындағанда үлкендер Абайға "жанымыздан алыстама, мұнда қарақшы көп, астыңдағы атыңды тартып алады" дейді. Бірақ жас бала олардың айтқанын тыңдамай, шауып кетеді.
Баланың артынан шапқан Байтас пен Жұмабай одан адасып қалады. Бір кезде екеуінің артынан бетін орап алған бір атты шығады. Байтастан сәл қалып қойған Жұмабай артымызға түскен ұры болар деп ойлап абдырап қалады. Ол шоқпарын аламын дегенше әлгі атты мұның тымағын бетіне түсіріп, көзін жауып, шоқпарын тартып алады. Жұмабай қорқып кетеді. Сөйтсе, ол Абай екен. Жұмабай баланың бұл қылығына ашуланады.
"Ұрылар жататын жерде мұндай жаман ырым бастауға болмайды" дейді ол. Абай біраз күлгеннен кейін Жұмабайдың Құнанбайға қадірі бар адам екенін есіне алып, оның үстіне әкесі өзі туралы теріс пікір естісе оңбайтынын түсініп, одан бұл әрекеті үшін кешірім сұрайды. "Ұйқы ашар болсын деген едім" дейді Абай. Жұмабай оның кішіпейілдігіне ырза болып, кешіргендей сыңай танытады. Мұның бәрін сырттай бақылап, күліп тұрған Байтас қалжыңды іліп әкетіп, жолдастарына өзінің басынан өткен қызықты оқиғаларын айтып береді. Артынша үшеуі күліп-ойнап ауылға қарай жарыса шабады.
Менің өтінішіме қол қою керек.
Маған кезекті демалыс беру керек.
Мені басқа бөлімге ауыстыру керек.
Осы мәселе бойынша шара қамтамасыз ету керек.
Жұмыста тәртіп сақтау керек.
Мені отбасы жағдайыма байланысты демалысқа жіберсеңіз.
Материалдық көмек керек.
Мое заявление должно быть подписано.
Мне нужен еще один отпуск.
Мне нужно перейти в другой отдел.
Необходимо предусмотреть меры по этому вопросу.
Необходимо поддерживать порядок на работе.
Отправьте меня в отпуск по семейному положению.
Нам нужна финансовая