104-бет 4-тапсырма Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың сөзін оқып, осы мәселе төңірегінде комментарий жазыңдар. Есімдіктердің тауып, қай сөз табының орнына жұмсалып тұрғанын табыңдар.
Талғаулы салаластың құрамындағы жай сөйлемдер бір біріне тәуелсіз, дербес әрекеттерді баяндайды да, солардың тек біреуі ғана жүзеге асатынын білдіреді. Ол екі түрлі жолмен байланысады. Жалғаулықты шылаулар арқылы және интонация арқылы.
Жалғаулықты шылаулары: немесе, не,я, яки, болмаса, я болмаса, әйтпесе, әлде
Екі жай сөйлемнің арасында немесе шылауы бір рет келсе онда сөйлесдер арасында үтір қойылмайды.
Мысалы: Мен бұл адамдардың ортасынан кетуім керек, не болмаса барша жанға тынышсыз болатын зұлымдықты қоюым керек екен ғой.
Сені не әкең келіп алып кетер, не нағашың жеткізіп салар.
Ескі жаздыгүні мен бір мен мамамен және әкемен сапар шектім. Біз меруертті үш күнге көлге деген бардық. Жол анда машинада үш сағат бас біздің қарызға алды.
Баста жағада көл біз әке сал- шатырда тұрған. Маңай тағы много мынадай шатырлар тұрды, қайда адамдар тұрды. Қатар орман болды. Сол себептен бас-басы таң бізді құстың шықлы оятты.
Біз мамамен орманға жи- қойбүлдірген араладық. Мен тамақтан- осы жидек мейлінше және тағы жи- толық бақырша үшін мама. Үй ол қойбүлдіргеннің қайнатпасын сварила.
Тағы біз көлде шомылдық, ал әке балықты қармаққа аулады. Маған қатар мен онымен отыр- және соң сумен қара- понравилось.
Бас біздің жақсы сапар алды. Қарамастан және мен бы қаладым, чтобы біз тағы ретті ана әдемі жерлерге әке-шешелермен бардық.
Талғаулы салаластың құрамындағы жай сөйлемдер бір біріне тәуелсіз, дербес әрекеттерді баяндайды да, солардың тек біреуі ғана жүзеге асатынын білдіреді. Ол екі түрлі жолмен байланысады. Жалғаулықты шылаулар арқылы және интонация арқылы.
Жалғаулықты шылаулары: немесе, не,я, яки, болмаса, я болмаса, әйтпесе, әлде
Екі жай сөйлемнің арасында немесе шылауы бір рет келсе онда сөйлесдер арасында үтір қойылмайды.
Мысалы: Мен бұл адамдардың ортасынан кетуім керек, не болмаса барша жанға тынышсыз болатын зұлымдықты қоюым керек екен ғой.
Сені не әкең келіп алып кетер, не нағашың жеткізіп салар.
Ескі жаздыгүні мен бір мен мамамен және әкемен сапар шектім. Біз меруертті үш күнге көлге деген бардық. Жол анда машинада үш сағат бас біздің қарызға алды.
Баста жағада көл біз әке сал- шатырда тұрған. Маңай тағы много мынадай шатырлар тұрды, қайда адамдар тұрды. Қатар орман болды. Сол себептен бас-басы таң бізді құстың шықлы оятты.
Біз мамамен орманға жи- қойбүлдірген араладық. Мен тамақтан- осы жидек мейлінше және тағы жи- толық бақырша үшін мама. Үй ол қойбүлдіргеннің қайнатпасын сварила.
Тағы біз көлде шомылдық, ал әке балықты қармаққа аулады. Маған қатар мен онымен отыр- және соң сумен қара- понравилось.
Бас біздің жақсы сапар алды. Қарамастан және мен бы қаладым, чтобы біз тағы ретті ана әдемі жерлерге әке-шешелермен бардық.