12. Төмендегі сөйлемдерден матаса байланысқан сөздерді Әкесінің ат жақты келген, ұзын сопақ басының
құлақтан жоғары жері қаз жумыртқасындай көрінеді.
сақалы қосылғанда, басы мен беті бір өңірдей. Құнан-
Онсыз да ұзын, улкен бетіне уп-узын боп, дөңгелей біткен
сол иығына шығып алып, қалғымай, сақшыдай бағып, осы
байдың жалғыз сау көзі оның көтеріңкі жал тұмсығының
өңірді қалт етпей кузетіп тұрған сияқтанады.
(М.Әуезов)
Единожды в год, раз в 12 месяцев, наступает почитаемый айт. Вероятно, есть и те, кто его видел и те, кто не видел.
Полдень. Безветренно. Знойно и тихо. Малочисленный скот в тени деревенского загона сбивается в кучи, ближе к источнику дыма. Жужжащая мошкара, слепни, комары. Доводят до потери сознания нет). Все жители деревни суетливо снуют туда-сюда. И все разряженные. И у каждого на лице –счастье. Над казанами в земляных очагах густые клубы пара, кипит жирное мясо. Немощные старики и старухи попарно сидят в тени.
-Наконец пришел этот день.
Посередине деревни близ одного дома пестрая толпа. Среди этой же толпы пара старух и стариков. Один точит нож, молодой парень держит красного откормленного быка
Чужак (человек со стороны)
-Да принята (благословенна) будет жертва
Аминь, пусть будет, так – сказали старики.
-Почему припозднились?
-Пока скот искали. Времена не те ЖЕ, что раньше.Зарезать не просто
В стороне разговаривают Зайкуль и Жумагазы.
-Давай, принеси жертву. Мне это без надобности.
-Брось, чего ты. Ойбай, сам режь. Я не обижусь.
Иди, Жумакен дал добро.
-Правду говорю, давай, режь же, я уже это делал. Жертва будет не напрасной, благословленной Богом.
-Отстать. Не морочь голову.
-Почему.
- Я не знаю ни как читать намаз, ни как резать.
Төле Әлібекұлы (1663 – 1756) – қазақтың қоғам қайраткері, шешен, Ұлы жүздің бас биі, Қазыбек, Айтеке бидің қолдауымен үш жүзге төбе би болып сайланған. Артында "бүтін билікке Төле би жеткен" деген сөз қалған тарихи тұлға. "Жеті жарғыны" жасаушылардың бірі. Әлібекұлы Төле бидің атасы Құдайберді би Есім хан мен Тұрсын хан егесі кезінде Есім ханды қолдаған (Қазыбек бек Тауасарұлының "Түп-тұқияннан өзіме дейін" кітабынан). Яғни Есім хан тұсындағы, халық аузында "Есім ханның ескі жолы" атанып кеткен қазақ халқының заңдар жинағын құрастыруға қатысқан билердің бірі деп айтуға толық негіз бар. Өз заманында Қазақ хандығының тұтастығы үшін күрескен қайраткер! Төле би өз халқының шешендік-поэтикалық өнерінің дәстүрлерін жастайынан бойына сіңіріп өскен, зерделі, сауатты адам болған. 15-20 жасынан билердің бас қосқан жиналысына қатысып, өзінің әділдігі мен шешендік өнері арқасында таныла бастайды. Төле бидің даналығы, шешендік тапқыр сөздері, мақал-мәтел, нақылдары ел арасына мол таралған.