2-тапсырма. Сұрақтарға жауап беріңдер.
1. Айтыс қандай тақырыпқа арналған?
2. Үзіндіде қандай тұлзғалар айтылды?
3. Олар туралы не білесіңдер?
4. Екеуінің сөзін жарастырған қандай ой?
Продолжение:
Қырандай қар боратсам санатымнан,
Балаң ем, бағыт алған бар асылдан,
Айызын ағайынын қандырайын,
Тұяғы бүтін тұлпардай таң атырған,
Ойы өткір, ордалы елім, аманбысып,
Терең тамыр түркілерден жаратылған,
Аманғазы:
жібердің полигон мен химиялы,
Жоғалған қойдын орны кики олі.
Сібірдің сары аязы сапырса да,
Рухымен суытпапты сыйлы ұяны.
Аман ба кешегі Алаш астанасы,
Бүгінгі Өскеменнің филиалы сделайте, сегодня нужно
Балалар! Оқүға бар! Жатпа қарап!
Жуынып, киініңдер шапшаңырақ!
Шақырды тауық мана әлдеқашан,
Қарап тұр терезеден күн жылтырап.
Адам да, үшқан құс та, жүрген аң да,
Жүмыссыз тек тұрған жоқ ешбір жан да:
Кішкене қоңыз да жүр жүгін сүйреп,
Барады аралар да ұшып балға.
Күн ашық, тоғайлар шат, ың-жың орман,
Оянып жан-мақүлық түнде қонған,
Шығады тоқылдақтың тоқ-тоқ даусы;
Сайрағы сарғалдақтың сыңғырлаған.
Өзенде балықшылар ау қарап жүр,
Тоғайда орақ даусы шаң-шұң орған.
«Аллалап», ал кітапты қолдарыңа!
Кұлдарын Құдай сүймес жалқау болған.
Тарту
Балалар, бұл жол басы даналыққа,
Келіңдер, түсіп, байқап, қаралық та.
Бұл жолмен бара жатқан өзіңдей көп,
Соларды көре тұра қалалық па?!
Даналық — өшпес жарық, кетпес байлық,
Жүріңдер, іздеп тауып алалық та!
Абай Кунанбайулы родился в Чингизских междугорьях Семипалатинского уезда Западно-Сибирского генерал-губернаторства (с 1845 года Семипалатинская область) (по нынешнему административному делению в Абайском районе Восточно-Казахстанской области) в семье крупного бая Кунанбая Оскенбаева (Ускенбаева) рода Тобыкты из казахского племени Аргын. Семья Абая принадлежала к местной знати; дед (Оскенбай) и прадед (Иргизбай) главенствовали в своём роду в качестве правителей и биев.
Начатое в детстве домашнее обучение у муллы было продолжено в медресе у муллы Ахмет-Ризы в Семипалатинске, где преподавали арабский, персидский и другие восточные языки. Одновременно посещал русскую школу. К концу пятилетней учёбы начинает писать стихи, сначала приписывая их авторство своему другу Кокпаю Джантасову. С 13 лет отец Кунанбай начинает приучать Абая к деятельности главы рода. В возрасте 28 лет Абай отходит от неё, целиком занявшись самообразованием, но только к 40 годам создаёт свои первые взрослые стихотворения. Значительным событием для Абая явилось его общение с политическими ссыльными Е. П. Михаэлисом, Н. Долгополовым, С. Гроссом.
На формирование мировоззрения Абая оказали влияние поэты и ученые Востока, придерживавшиеся гуманистических идей (Фирдоуси, Алишер Навои, Низами, Физули, Ибн Сина и другие), а также произведения русских классиков, а через них и европейская литература вообще. Он переводил Крылова, Лермонтова, Пушкина, Гёте и Байрона.
Характерна история стихотворения «Қараңғы түнде тау қалғып» ("Горы дремлют в тёмной ночи"), ставшего народной песней. Гёте написал «Wanderers Nachtlied» ("Ночную песню странника"), Лермонтов переложил её на русский язык ("Горные вершины спят во тьме ночной..."), а спустя ещё полвека Абай Кунанбаев передал её содержание на казахском языке.
Абай Кунанбаев распространению русской и европейской культуры среди казахов. Впоследствии его примеру последовал Турар Рыскулов.
Некоторое время Абай работал волостным управителем.