3-тапсырма. Өлеңдегі жай сөйлем түрлерін ажыратыңдар. Оларға синтаксистік талдау жасаңдар.
Жігіттер өнер үйрен заманында,
Теңшілдік түгелімен өз қолыңда.
Түрлендір шаруаңды, түс жарысқа,
Талабың алға басып тұрғаныңда.
Қарсы тұр жан аямай тап жауына,
Алданба залымдардың арбауына.
Танысып күнделікпен, өнер үйрен,
Тез тырыс ұлы еңбектен қалмауыңа.
Тоғызқұмалақ – әлемдік мәдениетінің озық үлгілерімен бой теңестіре алатынзияткерлік (интеллектуалдық) ойын, логикалық ойлау өнері. Археолог-ғалымдарының пайымдауынша ойынның пайда болу мерзімі 4000 жыл шамасын қамтиды. Жасөспірім ұрпақтың дене шынықтыру тәрбиесімен қатар, ақыл-ойынын дамуына да зор мән берген бабаларымыз осы ойынды ойлап тауып, зердегілік және зияткерлік даму құралы ретінде қолданған.
Тоғызқұмалақ ойыны республикалық деңгейде Қазақстан Республикасы, Қырғызстан, Моңғолия, Ресейде, Алтай мен Қаратай-Шеркессия елдерінде ойналады. Қытайда және Еуропа елдерінде ойынды ақпараттық жағынан насихаттап отырған көптеген жанашырлары бар. Американың Нью-Йорк қаласындағы Аляска Университеті Тоғызқұмалақ ойынын зерттеумен айналысып отыр. Қазақстан Республикасында қазір спорт түрі ретінде Тоғызқұмалақ қанатын қеңге жайып, танымал ойын болып дамуда.
Мен тоғызқұмалақ ойнын жақсы көремін.
– Сәлем,Омар!
– Сәлем,Самал!Қалайсың?
– Жақсы,өзің ше?
– Өте керемет.Себебі,көктем келді!
– Оның не қуанары бар?Сабақтың аяқталуына аз қалды демесең...
– Жылы жақтан құтсар ұшып келеді ғой.Мен бұл мезгілді сол үшін жақсы көремін.
– Түсінікті.Ал сенің сүйікті құсың қайсысы?
– Білмеймін,маған көрген құстарымның бәрі ұнап жатыр.Әсіресе,бүркіттер.
– Ал маған аққу ұнайды.Сондай әдемі құс.
– Мен секілді сенің де пингвин,түйеқұс секілді құстарды көргің келетін шығар,иә?
– Әрине!Олар ерекше құстар ғой.
– Болашақта оларды көретінімізге сенімдімін!Әзірше сау бол!
– Келесі кездескенше!