Ахметжан: Достым, бір сұрақ қойсам, жауап бере алады ма екенсің?
Мадияр: Білмеймін, қане сұрап көр. Тексерейік.
Ахметжан: Қызыл кітап не үшін керек?
Мадияр: Жойылып кету қаупі бар өсімдіктер мен жануарларды енгізіп, оларды қорғауға алу үшін?
Ахметжан: Дұрыс айтасың. Ал елімізде «Қазал кітапқа» енген өсімдіктерден бір – екеуін атай аласың ба?
Мадияр: Қиын сұрақ екен. Жауап бере алмаймын. Ал сен ше білесің бе?
Ахметжан: Мен де бұрын біле қоймайтынмын. Ал қазір биология пәнінен өтетін республикалық жарысқа дайындалып жүргендіктен, оқып –жаттап жүрмін.
Мадияр: Сонда қандай өсімдіктер енгізілген екен?
Ахметжан: Жалпы «Қызыл кітапта»140 түрдің таралуы, олардың қорғау мен мәдени түрде өсірілуі жайлы мәліметтер берілген екен. Әрине, мен әлі бәрін оқып үлгерген жоқпын.
Мадияр: Сонда «Қызыл кітапқа» өсімдіктерге не үшін енгізеді екен?
Ахметжан: Түрдің бұл кітапқа енгізілуі, оған ерекше көңіл бөлу керек екендігін білдіреді, көбіне арнайы қорғау шаралары қажет, әйтпесе түрдің мүлдем жоғалып кетуі мүмкін. Қазақстан үкіметі 1978 жылдың қаңтарында Қызыл кітапты құру туралы қаулы шығарды.
Мадияр: Сонда мен дұрыс түсінсем, «Қызыл кітапқа» енгізілген өсімдік ерекше қорғауға алынады ма?
Ахметжан: Дұрыс айтасың. Мысалы кәдімгі емен, ақтұңғиық, сарғалдақ, қызғалдақ, кілегей т.б секілді өсімдіктерді жинауға тыйым салынған (тек ерекше жағдайда арнайы рұқсатпен ғана). Қызыл кітапқа енгізілген өсімдіктерді заңсыз жинаса немесе зақымдаса, әрбір данасына 360 теңге айып төлейді ) 2001 жылы 12 қыркүйектегі №1186 Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қаулысы.
Мадияр: Мен ол жағын білмеппін, енді біліп жүретін болдым.
Жігіт ұстазына өзінің кедейлігі жайлы мұңын шақты.
2) Ұстазы шәкіртіне қандай сұрақтар қойды?
Ұстазы шәкіртіне «Қалайша сен өзің айтқандай кедейсің?»,
«Сен мына қолыңды мың сомға кестіруге рұқсат етер ме едің?», «Қаншаға берер едің жарық дүниені көретұғын қырағы көздеріңді, сақ құлақтарыңды, мықты аяқтарыңды?» деген сұрақтар қойды.
3)Жігіт қалай жауап қайырды?
Жігіт он мың сомға да кестермейтінің айтты.
4)Әңгімеден қандай қорытынды шығаруға болады?
Денсаулық – басты байлық, қанша бай болсаң да, денсаулықты сатып ала алмайсың.
5) Жігіт қандай байлыққа ие боп тұр?
Жігіттің дені сау, ол өмірдегі ең басты байлық.
6)Өткен сабақты еске түсіре отырып, үш байлықты атандар.
Бірінші байлық – денсаулық, екінші байлық – ақ жаулық, үшінші байлық – он саулық
7)Сен үшін он екі мүшеңнің саулығы байлықпен тең бе?
Әрине, ең бастысы денсаулық болса, бәрі де бола жатады.
«Қызыл кітап не үшін керек?» диалог.
Ахметжан: Достым, бір сұрақ қойсам, жауап бере алады ма екенсің?
Мадияр: Білмеймін, қане сұрап көр. Тексерейік.
Ахметжан: Қызыл кітап не үшін керек?
Мадияр: Жойылып кету қаупі бар өсімдіктер мен жануарларды енгізіп, оларды қорғауға алу үшін?
Ахметжан: Дұрыс айтасың. Ал елімізде «Қазал кітапқа» енген өсімдіктерден бір – екеуін атай аласың ба?
Мадияр: Қиын сұрақ екен. Жауап бере алмаймын. Ал сен ше білесің бе?
Ахметжан: Мен де бұрын біле қоймайтынмын. Ал қазір биология пәнінен өтетін республикалық жарысқа дайындалып жүргендіктен, оқып –жаттап жүрмін.
Мадияр: Сонда қандай өсімдіктер енгізілген екен?
Ахметжан: Жалпы «Қызыл кітапта»140 түрдің таралуы, олардың қорғау мен мәдени түрде өсірілуі жайлы мәліметтер берілген екен. Әрине, мен әлі бәрін оқып үлгерген жоқпын.
Мадияр: Сонда «Қызыл кітапқа» өсімдіктерге не үшін енгізеді екен?
Ахметжан: Түрдің бұл кітапқа енгізілуі, оған ерекше көңіл бөлу керек екендігін білдіреді, көбіне арнайы қорғау шаралары қажет, әйтпесе түрдің мүлдем жоғалып кетуі мүмкін. Қазақстан үкіметі 1978 жылдың қаңтарында Қызыл кітапты құру туралы қаулы шығарды.
Мадияр: Сонда мен дұрыс түсінсем, «Қызыл кітапқа» енгізілген өсімдік ерекше қорғауға алынады ма?
Ахметжан: Дұрыс айтасың. Мысалы кәдімгі емен, ақтұңғиық, сарғалдақ, қызғалдақ, кілегей т.б секілді өсімдіктерді жинауға тыйым салынған (тек ерекше жағдайда арнайы рұқсатпен ғана). Қызыл кітапқа енгізілген өсімдіктерді заңсыз жинаса немесе зақымдаса, әрбір данасына 360 теңге айып төлейді ) 2001 жылы 12 қыркүйектегі №1186 Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қаулысы.
Мадияр: Мен ол жағын білмеппін, енді біліп жүретін болдым.
Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беру.
1)Шәкірт ұстазына не деп мұның шақты?
Жігіт ұстазына өзінің кедейлігі жайлы мұңын шақты.
2) Ұстазы шәкіртіне қандай сұрақтар қойды?
Ұстазы шәкіртіне «Қалайша сен өзің айтқандай кедейсің?»,
«Сен мына қолыңды мың сомға кестіруге рұқсат етер ме едің?», «Қаншаға берер едің жарық дүниені көретұғын қырағы көздеріңді, сақ құлақтарыңды, мықты аяқтарыңды?» деген сұрақтар қойды.
3)Жігіт қалай жауап қайырды?
Жігіт он мың сомға да кестермейтінің айтты.
4)Әңгімеден қандай қорытынды шығаруға болады?
Денсаулық – басты байлық, қанша бай болсаң да, денсаулықты сатып ала алмайсың.
5) Жігіт қандай байлыққа ие боп тұр?
Жігіттің дені сау, ол өмірдегі ең басты байлық.
6)Өткен сабақты еске түсіре отырып, үш байлықты атандар.
Бірінші байлық – денсаулық, екінші байлық – ақ жаулық, үшінші байлық – он саулық
7)Сен үшін он екі мүшеңнің саулығы байлықпен тең бе?
Әрине, ең бастысы денсаулық болса, бәрі де бола жатады.