4-тапсырма. Сөйлемдерді көшіріп жазыңдар. Тұрлаулы және тұрлаусыз мүшелерін табыңдар. 1. Қазан қайнап, марқаның еті пісуге айналғанда, оқыған аза- маттардың ішінен жырылып шыққандар ошақ басына келе бастады (І.Ж.). 2. Ірі қара төбет қора түбінен бой көрсетіп үріп келеді (Ә.Нұрп.). 3. Араларына терең құздар тастап, биік таудай жоталана көтерілген бітеу толқындар кенет салдыр-гүлдір шалқалай құлап, теңіз бетіне су борасынын шашып жатты (Ә.С.). 4. Екпінді үлкен мәшинелер өткен кезде терезе әйнегі шылдырап, дір-дір еткендей болады (Б.С.).
Берілген сөздердің фонетикалық талдауы.
«Таяқ» сөзінің фонетикалық талдауы.
Таяқ – 2 буын: та – ашық, яқ – тұйық.
Т - дауыссыз, қатаң;
А - дауысты, жуан, ашық, езулік;
Я – қосарлы дыбыс:
- й - дауыссыз, үнді;
-а - дауысты, жуан, ашық, езулік;
Қ - дауыссыз, катаң.
Сөзде 4 әріп, 5 дыбыс бар.
«Үзеңгі» сөзінің фонетикалық талдауы.
Үзеңгі – 3 буын: ү – ашық, зең – бітеу, гі – ашық.
Ү – дауысты, жіңішке, қысаң, еріндік;
З – дауыссыз, ұяң;
Е – дауысты, жіңішке, ашық, езулік;
Ң – дауыссыз, үнді;
Г – дауыссыз, ұяң;
І – дауысты, жіңішке, қысаң, езулік.
Сөзде 6 әріп, 6 дыбыс бар.
«Рәсім» сөзінің фонетикалық талдауы.
Рәсім – 2 буын: рә – ашық, сім – бітеу.
Р – дауыссыз, үнді;
Ә – дауысты, жіңішке, ашық, езулік;
С – дауыссыз, қатаң;
І – дауысты, жіңішке, қысаң, езулік;
М – дауыссыз, үнді.
Сөзде 5әріп, 5 дыбыс бар.
«Лашын» сөзінің фонетикалық талдауы.
Лашын – 2 буын: ла – ашық, шын – бітеу.
Л - дауыссыз, үнді;
А - дауысты, жуан, ашық, езулік;
Ш - дауыссыз, қатаң;
Ы - дауысты, жуан, қысаң, езулік;
Н - дауыссыз, үнді.
Сөзде 5әріп, 5 дыбыс бар.
«Жүйрік» сөзінің фонетикалық талдауы.
Жүйрік – 2 буын: жүй – бітеу, рік – бітеу.
Ж - дауыссыз, ұяң;
Ү - дауысты, жіңішке, қысаң, еріндік;
Й - дауыссыз, үнді;
Р - дауыссыз, үнді;
І - дауысты, жіңішке, қысаң, езулік;
К - дауыссыз, қатаң.
Сөзде 6әріп, 6 дыбыс бар.
Берілген сөздердің фонетикалық талдауы.
«Таяқ» сөзінің фонетикалық талдауы.
Таяқ – 2 буын: та – ашық, яқ – тұйық.
Т - дауыссыз, қатаң;
А - дауысты, жуан, ашық, езулік;
Я – қосарлы дыбыс:
- й - дауыссыз, үнді;
-а - дауысты, жуан, ашық, езулік;
Қ - дауыссыз, катаң.
Сөзде 4 әріп, 5 дыбыс бар.
«Үзеңгі» сөзінің фонетикалық талдауы.
Үзеңгі – 3 буын: ү – ашық, зең – бітеу, гі – ашық.
Ү – дауысты, жіңішке, қысаң, еріндік;
З – дауыссыз, ұяң;
Е – дауысты, жіңішке, ашық, езулік;
Ң – дауыссыз, үнді;
Г – дауыссыз, ұяң;
І – дауысты, жіңішке, қысаң, езулік.
Сөзде 6 әріп, 6 дыбыс бар.
«Рәсім» сөзінің фонетикалық талдауы.
Рәсім – 2 буын: рә – ашық, сім – бітеу.
Р – дауыссыз, үнді;
Ә – дауысты, жіңішке, ашық, езулік;
С – дауыссыз, қатаң;
І – дауысты, жіңішке, қысаң, езулік;
М – дауыссыз, үнді.
Сөзде 5әріп, 5 дыбыс бар.
«Лашын» сөзінің фонетикалық талдауы.
Лашын – 2 буын: ла – ашық, шын – бітеу.
Л - дауыссыз, үнді;
А - дауысты, жуан, ашық, езулік;
Ш - дауыссыз, қатаң;
Ы - дауысты, жуан, қысаң, езулік;
Н - дауыссыз, үнді.
Сөзде 5әріп, 5 дыбыс бар.
«Жүйрік» сөзінің фонетикалық талдауы.
Жүйрік – 2 буын: жүй – бітеу, рік – бітеу.
Ж - дауыссыз, ұяң;
Ү - дауысты, жіңішке, қысаң, еріндік;
Й - дауыссыз, үнді;
Р - дауыссыз, үнді;
І - дауысты, жіңішке, қысаң, езулік;
К - дауыссыз, қатаң.
Сөзде 6әріп, 6 дыбыс бар.