(5) 3-бөлім
9. Зерттеуші ғалым Халел Досмұхамбетұлының «Мұрат ақының сөздері» зерттеуінен алынған
әдеби сын-пікірге сүйене отырып, өзіндік сыни пікір жазыңыз. (50-60)
ил.
«Қазақ елі елдігінен айрылып, «штатқа» кент, нағыз болдырып тұрған кезде Мұрат әмір сүрді.
Мраттың жаманы бостандық үшін «егескен ердің бәрі жер тіреген» заман. Патша хукметінің
қазаққа қурлан саясатының ғүрлеп тұрған заманы, қазақтың бұрынғы тұрмысы өзгере
бастағанын, қазақтың бұрынғы кең қоныстан, сүйкімді әдеттен, еркін салттан айырыла
bacmasan SMANN,
Елдің өзінен шыққан, қанымен қаны, жанымен жаны бір дерлік ақын елдің мұңын айтпай қалай
тұрсын?»
Талғаулы салаластың құрамындағы жай сөйлемдер бір біріне тәуелсіз, дербес әрекеттерді баяндайды да, солардың тек біреуі ғана жүзеге асатынын білдіреді. Ол екі түрлі жолмен байланысады. Жалғаулықты шылаулар арқылы және интонация арқылы.
Жалғаулықты шылаулары: немесе, не,я, яки, болмаса, я болмаса, әйтпесе, әлде
Екі жай сөйлемнің арасында немесе шылауы бір рет келсе онда сөйлесдер арасында үтір қойылмайды.
Мысалы: Мен бұл адамдардың ортасынан кетуім керек, не болмаса барша жанға тынышсыз болатын зұлымдықты қоюым керек екен ғой.
Сені не әкең келіп алып кетер, не нағашың жеткізіп салар.
Талғаулы салаластың құрамындағы жай сөйлемдер бір біріне тәуелсіз, дербес әрекеттерді баяндайды да, солардың тек біреуі ғана жүзеге асатынын білдіреді. Ол екі түрлі жолмен байланысады. Жалғаулықты шылаулар арқылы және интонация арқылы.
Жалғаулықты шылаулары: немесе, не,я, яки, болмаса, я болмаса, әйтпесе, әлде
Екі жай сөйлемнің арасында немесе шылауы бір рет келсе онда сөйлесдер арасында үтір қойылмайды.
Мысалы: Мен бұл адамдардың ортасынан кетуім керек, не болмаса барша жанға тынышсыз болатын зұлымдықты қоюым керек екен ғой.
Сені не әкең келіп алып кетер, не нағашың жеткізіп салар.