515. Көшпенділердің уақыт пен өлшемді анықтау белгілері
1.
Оқылым
Мотінді оқып, сұрақтарға жауап беріңдер. Екінші азат жолдағы уакыт өлшемдеріне
түсінік беріп көріңдер,
Уақытты анықтау
Халық уақытты анықтауда өзіндік бай тәжірибе жинақтап, оны қолда-
аудың соті мен жолдарын және соған лайықты сөз өрнектерін де таба білді.
Жылды, тоқсайды, айды, аштаны, тәулікті бөлудің шаруашылыққа сай реті
мен ыңғайын да ойластырған. Мерзім, мезгіл өлшемдеріне келгенде, қазақ
тілі атауларға бай. Қыс, көктем, ясаз, күз – мезгіл өлшемдеріне жатады. Мер-
аім өлшемдері: бір сәт, қас қағым, ә дегенше (1 секунд), сүт пісірім (5-10 мин),
бие сауым (1,5 сағат), ет пісірім (2,5-3 сағат), бір күн, бір түн (тәулік), апта
(7 күн), ай (30–31 күн), тоқсан (3 ай), жыл (365 күн) немесе 12 ай, ғасыр
(100 жыл). Адам өмірі де жаспен (1 жыл), мүшелмен (12 ясас) есептеліп, бір
мүшел (13 жас), екі мүшел (25 жас), үш мүшел (37 жас) төрт мүшел (49 жас)
болып бөлінеді.
Уақыт мезгілдерін анықтауда халық теңеулері мен өлшемдері әрі қызық,
әрі анық, әрі түрге де өте бай. Мысалы: елең-алаң, қүланиек, таң сәрі, құлқын
сөрі, таң бозара, алагеуім, таң біліне, таң ата, күн шыға, күн қызара, күн іқыза,
күн көтеріле, күн арқан бойы көтеріле, түске жақын, тал түс, шаңқай түс,
соске түс, түс ауа, түс қайта, бесін, екiндi, кеш, күн бата, ымырт, іңір, алақ-
сапақ, намаздыгер, ақшам, бейуақыт, қас қарал, ай туа, түн ортасы, жүлдыз
сене, т.б. Мұнан тек уақыт шамасы ғана емес, халқымыздың таным-түсінігі,
әр істің байыбына терең бойлауы, бағдарлауы, тіл қабілетінің жоғары тұрганы
байқалады. Мезгілді күндіз көлеңкеге, түнде жұлдызга қарап анықтаған.
(«Қазақстан» энциклопедиясынан)​

Көк аспан мен қарлы таулар бар,Алтын кен мұнай кеңістіктеріндегі.Ертегі мен жұлдызды түн сияқты Sunsets,Сұлулық көз ретінде айқын Рассвет.
Тегін жел мен жүйрік өзендер бар,Жарқыраған күн, кең дала.Қасиетті көлінің Alluring құпияАл жүзім жүзім үлгілерін бұрмалап.
Онда ол өз ата-бабаларының дәстүрін КөкейтестіАл адамдар сирек жаман болып табылады.Сондықтан көңілді қуаныш бар! Беда маңызды емес.Әрқашан қуанышты әр үйге қонақтар.
Тірі әлемнің әр ұлттар барБілімі мен жұмыс - мәңгілік құндылықтар бар.Сіз жер бетіндегі ең үздікАна Отаным - рахмет!
Бұл қай жерде Сіз Мен сізге айтайын, сұрауы мүмкін!Қысқаша, бірақ сенімді сөзі:«НҚ Magán Ұлы Отан,Қасиетті Ерм Қазақстан! «

Туған жер – адам өмірінде киелі орын алады. Нақты осы жер оны елімен, өткенмен және болашақпен байланыстырады. Міне, сондықтан да тіпті балалық шақтан бастап-ақ адамда отанға деген махаббат сезімі оянады. Әрбіріміз үшін Отан ошақ басынан басталады: туған жер, туған көше, туған қала немесе мен үшін туған кент. Менің Отаным кішкентай болса да, мен үшін аса қымбат жер Бестөбе кентінен басталады. Дәл осы жерде менің көңілді де, шаттықты, уайымсыз балалалық шағым өтті. Үйдің маңындағы аулада ойнағаным және бала-бақшаға барған көше әлі есімде. Сол кезде ол маған өте ұзын болып көрінетін. Мұнда көлік сирек жүретін, бірақ серуендеп жүретін адамдар көп болатын. Иә... Туған жер ұзаққа қиып жібермейтін. Сен әрқашан өзің бармасаң да, оймен қиялдап туған көшені, есіктің алдын, «Қызым, үйге кір...»деген ананың сөздерін еске түсіресің. Жүректің әлсіздүрсілі естіледі. Қазір бойжеттім, бірақ та өмір бойы мен үшін балалық шақтағы туған аула мен көше – менің кішкентай Отаным. Сонымен бірге мен елімнің бір бөлшегімін, оның бүгіні мен болашағымын. Біздің Қазақстан – көп ұлтты мемлекет. Бейбітшілік пен достастықта, татулықта бірге жұмыла отырып, қызметтің әр түрлі саласында қазақтар мен орыстар, татарлар мен немістер, украиндер мен кәрістер...еңбектенуде. Мен соңғы жүз жылда Қазақстан жеріне әр түрлі халықтар қоныс тепкеніне жиі ойланамын. Біздің еліміз сияқты менің ағайыным да көп ұлтты. Бірлік, ұлтаралық келісім және саяси тұрақтылық – қазақстандықтардың қалауы. Мен оны білемін. Онда татарлар да, орыстар да, қазақтар да бар. Олардың тағдырын, өмір тарихын тыңдағанда менің елім одан сайын маған жақындай түседі, оны жақсырақ түсіне бастаймын. Біздің отбасы тарихымыз мыңдаған басқа отбасылардың тарихына ұқсас. Өмірдің қиын кездерінде, ауыр жұмыстарда, өтіп жатқан күндер мен мерекелерде әр түрлі ұлт өкілдерінің пікірі қалыптасты. А ң татулығына ұмтылу әр халықтың қанында бар, әсіресе ол қазақстандықтарда ерекше дамыған. Бұл Қазақ жерінің жомарттығынан, осы өлкелерге тағдыр алып келген барлығына құшағын кең жайып, пейілін кеңге салатын Қазақ халқының мінезінен жаралған.Осында тұрушылардың барлығы Қазақ халқының тілін, тарихы мен салт-дәстүрін білуі келек. Қазақстанда тұратын барлық халықтың татулығы мен бірлігінің мәні осында. Ол байырғыкөркем Қазақстан жерінде бейбітшілікті сақтауға көмектеседі. Ал татулық – болашақта гүлденудің маңызды талабы.