7-тапсырма. Мәтінді тыңдаңдар. Берілген уақыт ішінде тапсырмаларды орындаңдар.
Уақыт мөлшері: 10 минут.
1. Түнде сырғанақ теуіп жүрген кім? Сырғанақ теуіп жүрген
баланың қандай мінезін байқауға болады?
2. Мәтінді тыңдап, көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойыңдар.
Бос орынға қойған сөздердің мағынасын түсіндіріңдер.
Шыдай алмай, жүгіріп сырғанаққа бардым міне, қызық,
шана теуіп жүрген екен. Ай жарығында анық көрінді: жүзі ...
қағып, екі иінінен алқына дем алады. Тонының екі етегі далпыл-
дап, шананы көшенің басына қарай сүйрете жүгірді. Мені көріп
бұрылды да:
— Жүр, ойнайсың ба? – деп дауыстай сөйледі.
— Қойшы, түн жарымында есі дұрыс адам ойнай ма?
— Ойнағанда қандай! Түу, сен өзі мынадай айлы, ... шанамен
сырғанаудың қандай керемет екенін білмейді екенсің ғой. Айлы
түнде шанаға ... ... бітеді... – деді де, Аян жүгіре жөнелді.
​

Байдың басқа балалардан алымдылығын аңғарған Құнанбай оны елге шақырып алып, өз жанына ертіп, әкімшілдік - билік жұмыстарына араластырмақ болады. Сөйтіп 13 жастағы Абай ел ісіне араласады. Абай әке қасында болған жылдарда атқамінер би - болыстардың қулық - сұмдықтарын, қазақ даласына ыдырай бастаған феодрулық қатынастардың кереғар қайшылықтары кіріптар еткен әлеуметтік теңсіздіктің зардаптарын, аштық пен жалаңаштықты, патриапхалдық, кертартпа салт - сана, әдет - ғұрып зандарының залалдарынын айқын түсінді.
Патша үкіметінің отаршылық саясаты мен парақор орыс әкімдерінің жергілікті би - болыстардың арамза әрекеттерін айнытпай танып, көкірегінде жиркеніш сезімі оянып, соларға қарсы күресуге бел буды, “ елге пайдалы, адамгершілігі бар, әділ басшы болсам ғана жақсы адам боламын” деген тұжырымға бекіді. Осы мақсатпен болыс сайлауына түсіп, жеңіп шығады да, 1876 - 1978 ж. Қоңыр - Көкше еліне болыс боладі. Бұл жылдары Абай өз қолындағы билікті пайдаланып, әділдік таразасын тең ұстауға күш салды. Әлсізге зорлық көрсеткендерді, ұрлық жасағандарды қатты жазаға тартып, халық қамқорына айналды. Оның ел басқарудағы бұл бағыты халықты қалауынша езіп - жаншып жүрген шонжарлар тарапынан қатты қарсылыққа ұшырады, үстінен оязға жалган арыз айтушылар көбейді. Соның бірі Үзікбай Бөрібаевтың “Таймақкөл деген жерімді тартып алды ” деген жалған арызы бойынша көтерілген іс 10 жыл сүргінге созылып, ақыры Е. П. Михаэлистің көмегімен аяқсыз қалды. П. В. Маковецкий бұл істі 1884 ж. 27 тамызда жалған жала деп тауып, қысқартып тастады. Ақын үстінен жазылған “Абай барымта алды, ауыл шайып әйел қорлады” деген бір топ шонжар дұшпандарының арызы да нәтіжесіз қалды.

Незнаю это или нет, прочитай внимательно,может быть не то. Когда-то, давным -давно, жили старик со старухой. У них был всего один сын, Алтын-сака - золотая бабка. Звали его так потому, что у него была золотая бабка - биток. В бабки он играл лучше всех - никто не мог его обыграть. Как-то раз старик отправился на озеро поить лошадей. Пригнал табун к воде, а лошади гривами и хвостами трясут, копытами бьют, ржут тревожно, от озера отступают: кто-то хватает их за гривы, тянет за губы - пить не дает. "Что там такое? - думает старик. - Надо посмотреть". Только он нагнулся к воде - кто-то хвать его за бороду! Попробовал старик вырваться - не может. Видит старик - вцепилась ему в бороду сама старуха убыр - ведьма. Стал он просить ее: - Эй, убыр, отпусти меня, не держи! Стадо баранов тебе за это дам! - Не нужны мне твои бараны! - отвечает убыр. - Табун коней тебе дам, только отпусти! - И коней твоих мне не нужно. - Что же тебе тогда дать? - Дай мне то, что у тебя только одно в юрте.