«Абайды оқы, таңырқа! Табиғат лирикасы. Қазақтың ұлттық қолөнері.» бөлімдері бойынша жиынтық бағалау

6-сынып

Оқушының аты-жөні:

Күні:

1-тапсырма. Оқылым.

Берілген өлеңдерді оқып, тапсырмаларды орындаңыз.

1-өлең

Ақ киімді, денелі, ақ сақалды,

Соқыр, мылқау, танымас тірі жанды.

Үсті-басы ақ қырау, түсі суық,

Басқан жері сықырлап, келіп қалды.

Дем алысы – үскірік, аяз бен қар,

Кәрі құдаң – қыс келіп, әлек салды.

Ұшпадай бөркін киген оқшырайтып,

Аязбенен қызарып ажарланды. 2-өлең

Жаздыгүн шілде болғанда,

Көгорай шалғын, бәйшешек

Ұзарып өсіп толғанда,

Күркіреп жатқан өзенге

Көшіп ауыл қонғанда.

Шұрқырап жатқан жылқының

Шалғыннан жоны қылтылдап,

Ат, айғырлар, биелер

Бүйірі шығып, ыңқылдап,

Суда тұрып шыбындап,

Құйрығымен шылпылдап,

Арасында құлын-тай

Айнала шауып бұлтылдап,

Жоғары-төмен үйрек, қаз

Ұшып тұрса сымпылдап.

1-мәтін 2-мәтін

Өлеңдердің авторы кім?

Айырмашылығы

Ұқсастықтары

прям щас

​

Нұрсәуле рсалиева, қ.а.ясауи атындағы хқту тіл маманы нұрсәуле рсалиева мақсұтқызы зерттеу жұмыстарын і.есенберлиннің «көшпенділер» трилогиясының ағылшын тіліндегі аудармасына арнап, шығарманың орыс тіліндегі және орысша нұсқасынан жасалған ағылшын тіліндегі аудармаларының қазақ атына келтіретін залалды тұстарын таразыға салып, оның салмағының қаншалықты батпандап тереңде жатқанын ағымдағы баспасөз беттерінде баяндап келеді. бүгінгі ұсынылып отырған мақала да осы бағытта жасалған ізденіс нәтижесі. мұнда автор трилогия аудармаларының көркем шығарма аудармаларына қойылатын талаптар деңгейінен көріне алмайтынын  нақты ғылыми дәйектерге негіздей дәлелдейді. мақала “сын: уақыт және қаламгер» деп аталатын қазақстан жазушылар одағының 2007 ж. алғаш жарық көрген әдеби-көркем сын басылымының тұсаукесер санында жарияланды қызыл империяға құлдық ұрған аударма (і.есенберлиннің “көшпенділер” трилогиясының орыс, ағылшын тілдеріндегі және орысша нұсќасы бойынша жасалған өзге тілдердегі барлыќ аудармаларын жарамсыз

корень данного слова - къанагъат; окончание "тан" - означает точку отсчета, откуда идет направление: къанагъаттан; окончание "дыр" - означает некий приказ - къанагъаттандыр; окончание "ал" - является глаголом. грамматически правильным было бы разделить это длинное слово на два - къанагъаттандырып и алмагъандыкътарынъыздан. во втором слове перевод будет идти от слова "ал" с известным нам окончанием отрицания "ма". здесь уместно аналог из речи - "взять, да и удовлетворить", или же - "а он взял, да и не удовлетворил". сам глагол "ал" часто встречается в своей роли; окончание "ма" - означает отрицание действия; окончание "гъан (иногда "къан", но об этом попозже) " - означает прошедшее время и речь идет о третьем лице - къанагъаттандыралмагъан; окончание "дыкъ (иногда "тыкъ", но об этом попозже) " - означает "то, что" - ; окончание "тар" - означает множественное число, но оно не произносится само, лишь со следующим окончанием "ынъыз" или "ынъ"; окончание "ынъыз" - означает уважительное обращение; окончание "дан" - означает тоже, что и "тан". буква "т" после буквы "з" превращается в букву "д". во время речи это незаметно - ; окончание "да" - означает "опять", "из-за того, что опять". играет лишь усилительную роль, в смысле возмущения - "ну сколько можно? ! ". теперь когда вы увидели как строится слово в каз. языке, как ваше самочувствие? одно лишь утешает, это было самое длинное слово, т. е. длиннее его уже нет! чтобы вас успокоить скажу, что большинство слов строится довольно просто. нет необходимости помнить все закорючки, достаточно лишь знать, что слово строиться путем добавления окончаний.